Spis treści:
- Wkładka domaciczna – czym jest
- Wkładka domaciczna - dla kogo?
- Jak działa wkładka domaciczna?
- Wkładka domaciczna – zalety i wady
- Wkładka domaciczna – skuteczność
- Wkładka domaciczna – zakładanie
- Wkładka domaciczna – przeciwwskazania
- Wkładka domaciczna – cena
- Skutki uboczne stosowania spirali antykoncepcyjnej
Wkładka domaciczna – czym jest?
Wkładka domaciczna jest metodą zapobiegania ciąży, polegającą na umieszczeniu specjalnego urządzenia (najczęściej w kształcie litery T) w jamie macicy. Spirale antykoncepcyjne mogą mieć różne rozmiary, co daje możliwość dobrania najbardziej odpowiedniej wkładki dla każdej kobiety. Wykonane są albo z samego plastiku, albo z różnymi dodatkami, które zwiększają ich skuteczność.
Wkładki domaciczne dzieli się na dwa rodzaje:
- wkładka domaciczna z miedzią - nie zawiera hormonów, mechanicznie drażni macicę, ale też uwalnia jony miedzi, co powoduje efekt antykoncepcyjny,
- wkładka domaciczna hormonalna - zawiera zbiorniczek z hormonem - lewonorgestrelem, który jest stopniowo uwalniany przez kilka lat (3-5).
Wkładkę domaciczną zakłada się na 3-5 lat. Po jej usunięciu kobieta ponownie staje się płodna.
Przeczytaj też: 10 pytań o spiralę antykoncepcyjną
Wkładka domaciczna - dla kogo?
Wkładka domaciczna przeznaczona jest przede wszystkim dla kobiety, które:
- miały już dzieci,
- nie planują zachodzić w ciążę przez co najmniej kilka lat,
- palą papierosy (w ich przypadku odradzane są pigułki antykoncepcyjne),
- nie mogą stosować antykoncepcji hormonalnej lub estrogenów,
- mają powyżej 35. roku życia.
Jak działa wkładka domaciczna?
Wkładki domaciczne z miedzią nie hamują owulacji (jajeczkowania) i nie wpływają na przebieg cyklu miesiączkowego. Natomiast antykoncepcyjne działanie wkładek domacicznych wynika z kilku mechanizmów:
– wkładki domaciczne z dodatkiem miedzi:
- zmniejszają ruchliwość plemników, w rezultacie nie mają one szansy dotrzeć do jajowodu i zapłodnić komórki jajowej,
- powodują reakcję zapalną na ciało obce: występuje obrzęk, uwalnianie leukocytów (niszczą plemniki), przekrwienie, co zapobiega zapłodnieniu i zagnieżdżeniu komórki jajowej w macicy,
- nasilają skurcze macicy, przez co przemieszczanie i usuwanie komórki jajowej zachodzi szybciej,
- blokują receptory progesteronowe w macicy.
– wkładki domaciczne z hormonami:
- ograniczają aktywność plemników w jajowodach oraz w macicy,
- zagęszczają śluz szyjki macicy, co utrudnia plemnikom poruszanie się i dotarcie do komórki jajowej.
Wkładka domaciczna – zalety i wady
Wkładka maciczna jest uważana za wysoce skuteczną metodę antykoncepcyjną, nie jest jednak pozbawiona wad.
| Zalety | Wady |
|
|
Zaletą stosowania wkładki domacicznej jest to, że nie trzeba pamiętać o regularnym przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Ponadto u większości kobiet stosujących spiralę występuje owulacja, co również można uznać za zaletę. Dzięki temu nie pojawiają się różne dolegliwości związane z wahaniami stężenia estrogenów we krwi, które czasem towarzyszą przyjmowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych.
Pewną wadą większości spiral jest to, że zwiększają intensywność i czas trwania krwawień menstruacyjnych, zwłaszcza przez kilka pierwszych miesięcy od założenia.
Wyjątkiem jest wkładka hormonalna. Uwalniany z niej hormon, poza wspomnianym wcześniej działaniem, hamuje też comiesięczny rozrost błony śluzowej macicy, dzięki czemu miesiączki są mniej obfite i krótsze. Można ją stosować nie tylko w celach antykoncepcyjnych, ale jako metoda terapeutyczna przy bardzo obfitych miesiączkach.
Spirale zwiększają również ryzyko infekcji narządów rodnych, m.in. przydatków. Jest ono największe w pierwszym miesiącu po założeniu. By je zmniejszyć, w niektórych przypadkach stosuje się antybiotyki.
Wkładka domaciczna – skuteczność
Wszystkie wkładki domaciczne są drugą pod względem niezawodności (po doustnej antykoncepcji hormonalnej) metodą zapobiegania ciąży. Ich skuteczność oceniana jest na ponad 98%. Dlaczego nie na 100%? Nieliczne przypadki niepowodzeń zdarzają się przede wszystkim w pierwszym miesiącu po założeniu spirali. Jej skuteczność jest wtedy trochę niższa.
Wkładka domaciczna – jak się ją zakłada?
Aby założyć wkładkę do maciczną, zazwyczaj konieczne są trzy wizyty u ginekologa. Na pierwszej lekarz przeprowadza niezbędne badania ginekologiczne oraz wykonuje cytologię. Zawsze muszą one poprzedzić założenie wkładki domacicznej. Trzeba upewnić się, czy można zastosować tę metodę antykoncepcji.
Na drugiej wizycie, jeśli wyniki tych badań są prawidłowe, zakładana jest wkładka, a po trzech miesiącach należy zgłosić się na kontrolę.
Sam zabieg założenia wkładki domacicznej jest bezbolesny i trwa kilka minut. W niektórych przypadkach lekarz może wykonać znieczulenie miejscowe. Lekarz umieszcza wkładkę za pomocą specjalnego aplikatora w jamie macicy, pozostawiając nitki przymocowane do wkładki w zewnętrznym ujściu szyjki macicy. Nitki służą do jej usuwania oraz kontrolowania, czy wkładka jest prawidłowo umieszczona.
Najlepszym momentem założenia wkładki domacicznej są ostatnie dni miesiączki lub około 6 tygodnia po porodzie. Są to okresy, gdy kanał szyjki macicy jest rozszerzony a założenie spirali jest łatwiejsze.
Trzeba również pamiętać o terminie wymiany spirali (czas jej używania podany jest przez producenta). I to nie tylko dlatego, że wkładka przestaje działać. Istnieje też niebezpieczeństwo, że pozostawiona zbyt długo może wrosnąć w ścianę macicy.
Wkładka domaciczna - przeciwwskazania
Istnieje kilka przeciwwskazań do stosowania tej metody zapobiegania ciąży. Z wkładki domacicznej nie mogą korzystać kobiety:
- które nie rodziły (z powodu większego ryzyka infekcji i późniejszych problemów z płodnością),
- są w ciąży,
- mają stany zapalne narządów rodnych,
- z wrodzonymi i nabytymi wadami budowy macicy (np. mięśniaki),
- mającymi skłonności do infekcji układu płciowego (zapalenie przydatków, pochwy),
- z nowotworami macicy, piersi, jajników,
- z chorobami wątroby,
- z chorobami zakrzepowymi żył,
- mają anemię z niedoboru żelaza,
- ze skłonnością do poronień (większe ryzyko wypadnięcia wkładki).
Ta metoda antykoncepcji jest bardzo dobra dla kobiet, które mają już dzieci, nie planują w najbliższym czasie kolejnej ciąży, a nie chcą lub nie mogą stosować antykoncepcji doustnej (więcej o tym, kiedy można stosować spiralę antykoncepcyjną). Natomiast kobiety, które jeszcze nie rodziły, nie powinny stosować wkładek domacicznych. Między innymi ze względu na możliwość uszkodzenia kanału szyjki macicy w czasie zakładania spirali. Także dlatego, że każda wkładka, niezależnie od tego, z czego jest zrobiona, powoduje lekki stan zapalny w macicy (objawy zapalenia przydatków).
Może to być przyczyną trudności z zajściem w ciążę lub mieć wpływ na jej przebieg. Stwierdzono, że u kobiet, które stosowały spirale, częściej dochodzi do poronień, więcej jest również ciąż pozamacicznych. Z tego też powodu, jeśli kobieta, która ma założoną spiralę, postanowi zajść w ciążę, po usunięciu wkładki musi odczekać 3 miesiące.
Wkładka domaciczna – cena
Koszt wkładki domacicznej może być różny w zależności od typu spirali, na którą się zdecydujemy, i cennika gabinetu, w którym będzie zakładana.
Tańsze są wkładki antykoncepcyjne z miedzią - za sam produkt należy zapłacić od 50 do 200 zł. Za wkładkę domaciczną z hormonem trzeba zapłacić nieco więcej, bo od 400 do 700 zł. Wraz z założeniem cena może się więc wahać od 400 do 1500 złotych.
Decydując się na taką metodę antykoncepcji, nie warto jednak oszczędzać. Im lepsza spirala i bardziej doświadczony ginekolog, tym większa szansa, że obędzie się bez powikłań i skutków ubocznych. Ponadto spirala antykoncepcyjna jest zakładana na lata, więc ostatecznie będzie rozwiązaniem bardziej ekonomicznym niż doustna antykoncepcja.
Skutki uboczne stosowania spirali antykoncepcyjnej
Wkładka antykoncepcyjna może powodować różne skutki uboczne. Występują one jednak znacznie rzadziej niż przy stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Niewiele kobiet zgłasza po założeniu spirali spadek libido, bóle głowy czy przybieranie na wadze. Częstsze skutki uboczne stosowania wkładki domacicznej to plamienia i krwawienia, bóle pleców oraz wzdęcia. W pierwszych tygodniach od jej założenia istnieje większe ryzyko wystąpienia stanów zapalnych.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 01.07.2019.
Czytaj także:
Antykoncepcja - 5 skutecznych metod zapobiegania ciąży
Skutki uboczne tabletek antykoncepcyjnych – co powinnaś o nich wiedzieć? [wywiad z lekarką]
Śluz przed okresem - jak wygląda, kiedy świadczy o ciąży?
