Tradycyjne ciasta i desery wigilijne - TOP 10 najlepszych przepisów

fot. Adobe Stock

Wśród tradycyjnych ciast wigilijnych prym wiedzie klasyczny piernik i keks. Ale czy wyobrażasz sobie święta Bożego Narodzenia bez korzennych ciasteczek? Nie ma nic lepszego od domowych, własnoręcznie przygotowanych, pysznych, pachnących gwiazdkowych wypieków.

Na stole bożonarodzeniowym królują makowce pachnące miodem i bakaliami, bardzo aromatyczne pierniki, których wyjątkowy korzenny zapach kojarzy się nam z magicznym świątecznym czasem, a także kolorowe kruche ciasteczka, mocno bakaliowe keksy, wyśmienite orzechowce, sękacze oraz puszyste serniki pieczone na ciepło i zimno. 

Poniżej znajdziesz sprawdzone przepisy na tradycyjne bożonarodzeniowe ciasta i ciasteczka. Które z nich zagoszczą w waszych domach?

Spis treści:

1. Pierniki i pierniczki
2. Serniki
3. Orzechowce
4. Makowce
5. Świąteczne babeczki
6. Kruche ciasteczka
7. Sękacze
8. Miodowce
9. Ciasta czekoladowe
10. Keksy

Pierniki i pierniczki

Piernik na świąteczny stół, a małe pierniczki na choinkę - to obowiązkowy gwiazdkowy zestaw. Ich wyjątkowy aromat od razu przywodzi na myśl świąteczny czas. Pamiętaj jednak, że piernik im starszy tym lepszy, dlatego najlepiej zacząć go przygotowywać już na początku grudnia.

Przepis na piernik staropolski

Jeżeli przegapiłaś ten moment, poniżej znajdziesz również przepis na piernik niewymagający tak długiego leżakowania.

Składniki:

• 500 g mąki,
• 250 g miodu,
• 250 g cukru,
• 80 ml mleka,
• 2 jajka,
• 100 g masła,
• przyprawa do pierników,
• 2 łyżeczki sody,
• szczypta soli,
• szklanka dowolnych bakalii.

Sposób przygotowania:

1. Mleko, cukier i miód podgrzej na małym ogniu. Gdy składniki się rozpuszczą, zdejmij garnek z ognia, dodaj masło, przyprawę do piernika oraz szczyptę soli. Całość wystudź.
2. Wbij jajka i wymieszaj.
3. Dodaj mąkę wymieszaną z sodą i bakalie.
4. Całość przełóż do ceramicznego naczynia, przykryj ściereczką i odstaw na tydzień w chłodne miejsce.
5. Po tym czasie przełóż do keksówek i piecz około 30 minut w 180 stopniach.
6. Piernik po ostudzeniu zawiń w lnianą ściereczkę i przechowuj do 4 tygodni.

Pierniczki

Pierniczki to nie tylko pyszna świąteczna przekąska, ale również świetna zabawa! Gotowe i wystudzone ozdabiaj lukrem, bakaliami i kolorowymi posypkami.

Czym ozdobić pierniczki?

Składniki:

• 500 g mąki,
• 180 ml miodu,
• 1 szklanka cukru pudru,
• 1 jajko,
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej,
• 1 opakowanie przyprawy do piernika,
• 120 gram margaryny.

Sposób przygotowania:

1. Miód podgrzej z cukrem i przyprawami w małym garnku, ciągle mieszając.
2. Wystudź i połącz z mąką i sodą.
3. Dodaj rozpuszczoną i schłodzoną margarynę i jajko i wyrabiaj, aż ciasto będzie lśniące.
4. Wałkuj na grubość około 0,5 cm.
5. Wykrawaj pierniczki, układaj na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia i piecz około 10-12 minut w piekarniku nagrzanym do 150 stopni Celsjusza.
6. Gotowe, ostudzone pierniczki możesz ozdobić dowolnymi dekoracjami.
7. Przechowuj je w blaszanym pudełku.

Szybkie pierniczki na choinkę

Poza korzennymi pierniczkami możesz też przygotować ciasteczka z dodatkiem miodu i kakao. 

3 przepisy na ciasteczka świąteczne

Składniki:

• 180 ml płynnego miodu,
• 3 jajka,
• 540 g mąki,
• 30 g gorzkiego kakao,
• 150 g cukru trzcinowego,
• 160 g masła,
• 2 łyżeczki przyprawy piernikowej lub szczypty takich przypraw jak: cynamon, imbir, wanilia, goździki, gałka muszkatołowa,
• starta skórka z pomarańczy i cytryny.

Sposób przygotowania:

1. Miękkie masło wymieszaj z przyprawą do piernika i miodem.
2. Do otrzymanej masy dodaj otartą skórkę z cytryny i pomarańczy i wymieszaj.
3. Dodaj mąkę, cukier trzcinowy i gorzkie kakao.
4. Wbij jajka i ze wszystkich składników zagnieć ciasto.
5. Ciasto włóż na 3 godziny do lodówki. Po tym czasie rozwałkuj ja na cienki placek i wykrawaj ciasteczka o dowolnym kształcie (jeśli będziesz chciała je zawiesić na choince, zrób dziurkę wykałaczką).
6. Ciasteczka ułóż na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i wstaw do piekarnika nagrzanego do około 180 stopni Celsjusza na około 12 minut.
7. Po upieczeniu wystudź i udekoruj. 

fot. Adobe Stock

Orzechowce

Słodkie i bardzo aromatyczne. Orzechowce, oprócz makowców i pierników, to najczęściej pojawiające się ciasta na świątecznym stole. Orzechy - włoskie, laskowe, migdały - bezwzględnie kojarzą nam się z Bożym Narodzeniem. Przepisów na orzechowce jest całe mnóstwo - z masą budyniową, z karmelem, z miodem.

Przepis na orzechowce

Składniki:

Ciasto:

• 500 g mąki,
• 200 g cukru,
• 200 g masła lub margaryny,
• 2 jajka,
• 2 łyżki miodu,
• 2 łyżeczki sody oczyszczonej,
• 2 łyżki ciepłego mleka.

Masa orzechowa:

• 300 g orzechów włoskich,
• 100 g cukru,
• 120 g masła,
• 2 łyżki miodu.

Krem:

• krem karpatkowy,
• 1/2 kostki margaryny,
• 2 łyżki kawy rozpuszczalnej zaparzonej w małej ilości wody.

Sposób przyrządzenia:

1. Wszystkie składniki ciasta połącz i podziel na pół.
2. Na dwóch blaszkach rozłóż folię aluminiową, posmaruj olejem i wyłóż na nie ciasto.
3. Wszystkie składniki masy podsmaż na patelni. Na jednej części ciasta wyłóż masę orzechową. Piec w 180 stopniach przez około 20 minut.
4. W jednej misce utrzyj krem i margarynę i dodaj kawę.
5. Po ostudzeniu ciasta, przełóż placki kremem (na górze połóż placek z masą orzechową).

Serniki

Goszczą na naszych stołach podczas każdych świąt i ważnych uroczystości. Pojawiają się w naszych domach w różnych odsłonach i każdą z nich kochamy. Sprawdź przepisy na tradycyjne serniki - krakowski, wiedeński, gotowany i sernik z rosą - wygląda cudownie, a smakuje jeszcze lepiej.

Przepisy na świąteczne serniki

Składniki:

Ciasto:

• 600 g mąki, 
• 1 margaryna,
• 3 żółtka,
• 100 g szklanka cukru,
• 2 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia,
• cukier waniliowy.

Masa:

• 3 kostki sera śmietankowego,
• 3 całe jaja,
• 200 g cukru,
• cukier waniliowy,
• budyń śmietankowy,
• sok z jednej cytryny,
• 100 ml oleju,
• 400 ml mleka.

Sposób przyrządzenia:

1. Wszystkie składniki ciasta zagnieć.
2. Ciastem wyłóż spód i boki blachy do pieczenia.
3. Składniki masy zmiksuj i wylej na ciasto.
4. Piecz przez około 60 minut w 180 stopniach.
5. Na 15 minut przed wyjęciem z piekarnika, wierzch ciasta zalej pianą z 3 białek i połową szklanki cukru.
6. Zapiecz na zloty kolor.

Makowce

Wśród tradycyjnych ciast wigilijnych nie może zabraknąć dań z makiem, w końcu mak jest nieodzownym elementem bożonarodzeniowej kuchni. Oprócz słynnej kutii czy klusek z makiem, na stołach pojawić się mogą strucle z makiem, torty makowe i drożdżowe makowce. 

Strucla makowa drożdżowa
Tort makowy
Makowiec japoński
Makowiec na kruchym cieście

Świąteczne babeczki

Gdy tylko muffinki zyskały popularność, goszczą niemal na każdym przyjęciu. Nie może ich również zabraknąć na świątecznym stole. Zwłaszcza, że można je udekorować na wiele świątecznych sposobów: bałwanki, reniferki, mikołaje. Z naszego przepisu wyjdzie 12 babeczek.

Babeczki świąteczne w kształcie choinki

Składniki:

Ciasto:

• 125 g cukru,
• 125 g mąki,
• 125 g masła,
• 2 jajka,
• 2 łyżeczki wanilii w proszku,
• 3 łyżki mleka,
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia,
• lukier, posypki, cukrowe lub marcepanowe dekoracje świąteczne.

Krem:

• 100 g masła w temperaturze pokojowej,
• 5 łyżek cukru pudru,
• łyżeczka wanilii,
• 500 g słodkiej śmietanki kremówki.

Sposób przygotowania:

1. Masło w temperaturze pokojowej zmiksuj razem z cukrem. Dodaj mąkę, proszek do pieczenia, wanilię i jajka.
2. Do otrzymanej masy dodaj mleko i ponownie zmiksuj. Masę przelej do papilotek włożonych do formy na babeczki.
3. Formę włóż do piekarnika i piecz w 190 stopniach Celsjusza przez około 20 minut.
4. Zmiksuj na krem śmietankę, dodaj cukier puder, wanilię i masło.
5. Za pomocą rękawa cukierniczego nałóż krem na ostudzone babeczki.

fot. Adobe Stock

Kruche ciasteczka

Choinki, gwiazdeczki i bałwanki... Radosne, kolorowe kruche ciasteczka, które lubi każdy, a najbardziej najmłodsi domownicy. Szczególnie, jeśli zaangażujesz ich do kulinarnej zabawy! Tyle frajdy w ich przygotowaniu!

Składniki:

• 600 g mąki,
• 200 g cukru,
• 2 żółtka,
• kostka margaryny,
• szczypta soli,
• kolorowe pisaki z lukru.

Sposób przygotowania:

1. Margarynę posiekaj, dodaj mąkę, cukier i szczyptę soli.
2. Zagnieć ciasto, uformuj kulę, owiń folią spożywczą i włóż na godzinę do lodówki.
3. Schłodzone ciasto rozwałkuj i wytnij ciasteczka. 
4. Piecz w piekarniku w 190 stopniach około 10 minut.
5. Po wyjęciu i wystudzeniu ozdób ciastka kolorowymi pisakami.

Sękacze

Sękacz to rodzaj ciasta biszkoptowo-tłuszczowego, pieczonego nad otwartym ogniem na obracającym się rożnie w kształcie drewnianego wałka lub wydłużonego stożka. Ma bardzo charakterystyczny wygląd, wynikający ze sposobu jego przyrządzania.

Jest podobny do ściętego pnia drzewa, w wyniku polewania rożna kolejnymi warstwami ciasta, w przekroju sękacza widoczne są grubsze warstwy jasnego ciasta, przedzielone ciemnymi warstewkami ciasta spieczonego, co przypomina słoje roczne w pniu drzewa.

Spływający w trakcie pieczenia nadmiar ciasta, tworzy zastygające sople, które w ostatecznym efekcie naśladują sęki. Tradycja pieczenia sękacza istnieje w Polsce w wschodniej oraz na Kaszubach.

W domowych warunkach upieczenie tego ciasta jest raczej niemożliwe, ale pysznego sękacza można bez problemu kupić w cukierniach. 

Miodowce

Miód, według starych wierzeń, ma magiczną moc. Wierzono, że chroni przed złem, zapewnia radość i dostatek. Był symbolem obfitości, szczęścia i miłości, a spożywany w dniu Wigilii miał zapewnić pomyślność i długie życie. Nie może go zatem zabraknąć podczas Świąt Bożego Narodzenia.

Miód występuje się w wielu wigilijnych potrawach jak kutia, kluski z makiem, makowce, ale coraz częściej również na stołach pojawiają się miodowce czy miodowniki.

Przepis na miodownik

Składniki:

Ciasto:

• 500 g mąki,
• 1 kostka masła (20 dag),
• 150 g cukru,
• 2 jaja,
• 2 łyżki miodu,
• 1 łyżeczka sody.

Krem:

• 500 ml mleka,
• 6 łyżek kaszy manny,
• 1 kostka masła,
• 4 łyżki cukru pudru,
• aromat rumowy.

Masa orzechowa:

• 250 g orzechów,
• 50 g cukru,
• 100 masła,
• 2 łyżki miodu

Sposób przygotowania:

1. Miód i sodę rozpuść w 2 łyżeczkach mleka. Wszystkie składniki połącz i zagnieć ciasto.
2. Ciasto podziel na 3 części. 
3. Każdą z nich rozwałkuj, a dwie z nich upiecz w formie prostokątnej około 20 minut w temperaturze 180 stopni. 
4. Na ostatni rozwałkowany placek, wyłóż masę orzechową i upiecz.
5. W garnku rozpuść masło z cukrem i miodem i dodaj pokrojone orzechy. Podgrzewaj, cały czas mieszając.
6. Ugotuj kaszę mannę w mleku. Ostudź, zmiksuj masło, dodaj kaszę, cukier puder do smaku i aromat rumowy.
7. Przełóż placki (placek orzechowy powinien być na wierzchu) i dobrze dociśnij.

Ciasta czekoladowe

Czekolada jest niezbędnym składnikiem świątecznych smakołyków. Używa się jej do pieczenia przepysznych czekoladowych ciast, ale także jako dodatku, np. w formie polewy. 

Składniki:

• 400 g mąki,
• 200 g cukru,
• 140 g masła,
• 200 ml mleka,
• 4 łyżki kakao,
• 2 jajka,
• 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej,
• 1 łyżeczka soli,
• 1 łyżeczka cukru z prawdziwą wanilią

Polewa:

• 6 łyżek mleka,
• 4 łyżki kakao,
• 70 g masła,
• 2 szklanki cukru pudru,
• 1 łyżka cukru z prawdziwą wanilią,

Sposób przygotowania:

1. W rondelku zagotuj masło, mleko i kakao. Wystudź.
2. Mąkę przesiej do miski, dodaj sodę, cukier, cukier waniliowy, sól i dokładnie wymieszaj.
3. Jajka dodaj do składników suchych, razem z ostudzonym masłem z kakao. Dokładnie wymieszaj wszystko łyżką.
4. Okrągłą foremkę wyłóż papierem do pieczenia, po czym przełóż ciasto. Wstaw do nagrzanego do 180 stopni piekarnika i piecz 25-30 minut.
5. Przed zakończeniem pieczenia przygotuj polewę - w rondelku rozpuść masło, mleko i kakao. Po zdjęciu z ognia dodaj cukier i wanilię.
6. Upieczone i lekko ostudzone ciasto posmaruj ciepłą polewą.

Keksy z bakaliami

W całości, płatkach lub pokruszone na duże kawałki. Na wigilijnym stole nie może zabraknąć bakalii, bowiem symbolizują one szczęście, dostatek, płodność i długowieczność. Najlepiej wyglądają i smakują w ciastach.

Tradycyjny keks z bakaliami
Keks waniliowy z żurawiną

Składniki:

• 800 g suszonych owoców,
• 100 g orzechów (włoskich, laskowych),
• 8 jaj,
• 100 g cukru,
• 100 g mąki,
• 125 g masła,
• 1 łyżka cynamonu,
• szczypta mielonych goździków

Sposób przygotowania:

1. Bakalie i orzechy drobno posiekaj.
2. Żółtka utrzyj z cukrem.
3. Masło stop, ostudź i dodaj wraz z mąką do masy żółtkowej.
4. Dorzuć oprószone w mące bakalie.
5. Białka ubij na sztywną pianę i dodaj delikatnie do ciasta.
6. Całość wlej do keksówki wysmarowanej tłuszczem i wysypanej mąką.
7. Keks wigilijny piecz przez 60 minut w temperaturze 175 stopni Celsjusza.

fot. Adobe Stock

Więcej przepisów na świąteczne desery:

Seromakowiec (makosernik) na kilka sposobów: zobacz 3 przepisy na to pyszne ciasto

Seromakowiec z gotowej masy makowej przygotujesz w kilka chwil na wiele sposobów. Wypróbuj przepis z klasycznym spodem, użyj herbatników albo zupełnie zrezygnuj z kruchego spodu. Ten pyszny wypiek to prawdziwa gratka na wigilijnym stole, bo łączy w sobie dwa najlepsze świąteczne ciasta. Jak zrobić pyszny makosernik?

Przepis na bardzo puszysty sernik z wiaderka, który zawsze się udaje

Jeśli szukasz sprawdzonego przepisu na bardzo puszysty sernik z wiaderka, z pewnością ten będzie ci smakować. Wykorzystaj go szczególnie wtedy, jeśli nie jesteś fanką ciężkich i mokrych serników. Ten ma konsystencję miękkiej, puszystej pianki i przypomina słodką chmurkę. Jego przygotowanie nie jest trudne.

Sernik – najpyszniejsze przepisy na ciasta na zimno i na ciepło

Sernik to niekwestionowany król deserów. Zobacz naszą książkę kucharską wypełnioną pysznymi i sprawdzonymi przepisami na ten pyszny deser.

Makowiec na święta: 9 najlepszych przepisów

Makowiec to jeden z klasyków polskiej kuchni. Chociaż przygotowanie go jest dosyć czasochłonne, warto zrobić to chociaż 2 razy do roku.

Jabłecznik - ciasto z jabłkami z budyniem, bezą lub kruszonką

Lubisz proste desery z jabłkami? Klasyczny jabłecznik na pieczonym spodzie sprawdzi się zarówno na co dzień, jak i od święta.

Jak zrobić makowiec na kruchym cieście? Zobacz wersję z pianą, jabłkami i bezą!

Makowiec to król bożonarodzeniowego stołu wśród wszystkich świątecznych wypieków! Wypróbuj ten na kruchym cieście z bezą, jabłkami lub pianką!

Jak zrobić makowiec na biszkopcie z masą orzechową lub odwracany? Sprawdź!

Zdecydowałaś się na inny makowiec niż zazwyczaj? Nie masz pomysłu? Wykorzystaj nasze 3 pomysły na makowiec na biszkopcie! W tym z masą orzechową!

Jak upiec makowiec drożdżowy warstwowy lub a'la Magda Gessler? Sprawdź!

Masz ochotę na tradycyjny świąteczny wypiek? Wypróbuj nasz przepis na doskonały makowiec na drożdżowym cieście!

Jak zrobić sernik jaglany jak snickers? Zobacz też w wersji wegańskiej!

Masz ochotę na sernik bez sera? Jeżeli smakuje ci tradycyjna jaglanka z bakaliami, ten sernik pokochasz od pierwszego spróbowania! Sprawdź, jak go zrobić!

Jak zrobić najlepszy sernik oreo na zimno z białą czekoladą lub fit? Sprawdź!

Jesteś wielbicielem ciastek Oreo? Przygotuj z nimi doskonały sernik bez pieczenia lub w wersji fit, który oczaruje nie tylko dzieci!

Jak zrobić sernik z wiśniami? Spróbuj wersji bez pieczenia!

Sernik z wiśniami smakuje nie tylko w sezonie letnim. Szukasz najlepszego sposobu na sernik japoński? Wykorzystaj nasz przepis na domową frużelinę wiśniową!