Dynia (miąższ dyni, pestki dyni, olej z pestek dyni): wartości odżywcze, właściwości, przepisy

dynia właściwości fot. Adobe Stock, pilipphoto
Dynia ma korzystne właściwości odżywcze i lecznicze. Wspomaga oczyszczanie organizmu i opóźnia procesy starzenia. To skarbnica beta-karotenu, witamin i licznych składników mineralnych. Pestki dyni oraz olej z pestek dyni dzięki swoim właściwościom są zalecane jako środek na pasożyty, a także leczniczo przy schorzeniach prostaty.
/ 22.09.2021 10:52
dynia właściwości fot. Adobe Stock, pilipphoto

Właściwości odżywcze dyni są imponujące. Dynia jest rośliną, o której najczęściej przypominamy sobie jesienią, jednak ma tyle zalet, że swobodnie możesz ją jeść cały rok. Rodzina dyniowatych to blisko 760 gatunków. W Polsce najczęściej kupisz dynię olbrzymią lub zwyczajną. Każda skrywa wyjątkowe właściwości zdrowotne i lecznicze. Owoce dyni są duże i kuliste z licznymi płaskimi nasionami. Dojrzałe dynie zbiera się pod koniec lata. Właściwości lecznicze posiada nie tylko miąższ, ale również pestki dyni, z których po wysuszeniu tłoczy się olej.

Spis treści:

  1. Wartości odżywcze dyni
  2. Właściwości lecznicze dyni
  3. Pestki dyni - wartości odżywcze
  4. Olej z pestek dyni - właściwości
  5. Przepisy z dynią
  6. Kto nie powinien jeść dyni? Przeciwwskazania

Wartości odżywcze dyni

Dynia to jedno z bardziej wartościowych warzyw. To prawdziwa skarbnica witamin i składników mineralnych. Najwięcej witamin ma dynia o intensywnym kolorze pomarańczowym.100 g miąższu dyni dostarcza:

  • energia: 26 kcal,
  • węglowodany: 6,5 g,
  • w tym cukry: 2,76 g,
  • błonnik: 0,5 g,
  • tłuszcz: 0,1 g,
  • białko: 1 g.

Dynia to doskonałe źródło błonnika pokarmowego, a w dodatku jest niskokaloryczna. W sezonie jesiennym jest bardzo tania i stwarza nieskończone możliwości do komponowania różnorodnych, smacznych, zdrowych dań. 

Jakie witaminy ma dynia?

Dynia jest dobrym źródłem różnorodnych witamin. Zasługuje na uwagę szczególnie przez zawartość witaminy A, witaminy C i witamin B2. 

  • witamina A: 426 μg,
  • witamina B1: 0,05 mg,
  • witamina B2: 0,11 mg,
  • witamina B3: 0,6 mg,
  • kwas pantotenowy: 0,298 mg,
  • witamina B6: 0,061 mg,
  • foliany: 16 μg,
  • witamina C: 9 mg,
  • witamina E: 0,44 mg,
  • witamina K: 1,1 μg.

Jakie minerały ma dynia?

Dynia zawiera wiele minerałów, uchodzi za całkiem dobre źródło żelaza, manganu i potasu. W 100 g miąższu dyni znajdziesz:

  • wapń: 21 mg,
  • żelazo: 0,8 mg,
  • magnez: 12 mg,
  • mangan: 0,125 mg,
  • fosfor: 44 mg,
  • potas: 340 mg,
  • sód: 1 mg,
  • cynk: 0,32 mg.

Właściwości lecznicze dyni

Lista zalet dyni jest bardzo długa - trudno uwierzyć, że ten owoc (choć częściej mówi się, że to warzywo), jest popularny tylko w sezonie jesiennym. Właściwości lecznice dyni są znane i stosowane od setek lat.

Dynia pomaga zachować młody wygląd skóry

Dynia to jeden z najlepszych pokarmów dla skóry. Dzięki zawartym w niej witaminom A, witaminie C i E, jest niekwestionowaną bronią w walce ze zmarszczkami i procesem starzenia. Jeden kubek gotowanej dyni, zapewnia aż 245% dziennego zapotrzebowania na witaminę A.

Dynia opóźnia procesy starzenia i ma wpływ na dobry stan skóry. Zawarty w dyni beta-karoten jest silnym przeciwutleniaczem, chroniącym skórę przed wolnymi rodnikami.

Pomaga w przeziębieniach i wzmacnia odporność
Beta-karoten, znajdujący się w dyni, działa przeciwzapalnie i wspomaga leczenie przeziębienia.

Zawarte w dyni cynk i witamina C, wzmacniają układ odpornościowy. Jeden kubek gotowanej dyni (np. w postaci zupy) zawiera nawet 10 miligramów witaminy C (blisko 1/5 dziennego zapotrzebowania). Ciepła zupa dyniowa dobrze rozgrzewa i pomaga w regeneracji. Dodatkowo łatwo przemycić w niej zdrowe przeciwzapalne i rozgrzewające przyprawy.
 

Dynia nawadnia organizm od środka
Dynia skrywa w sobie nawet 90% wody. Włączona do diety sprawi, że będziesz czuć się po prostu lepiej. Jedząc dynię przyczyniasz się do zwiększenia spożycia ważnej dla zdrowia codziennej dawki płynów. Spróbuj kiedyś wycisnąć z dyni sok!

Dynia pomaga schudnąć

Dynia jest polecana przez dietetyków, bo ma zaledwie 26 kalorii w 100 g, a dodatkowo zawiera sporo błonnika pokarmowego. Gdy jesz dynię, czujesz się bardziej syta. 
 
Dynia jest też po prostu dobrą bazą dla wielu potraw. Możesz ją łatwo upiec, nafaszerować, dodać do sałatki. To idealny produkt na dietę odchudzającą.

Dynia (a raczej pestki dyni) zwalcza pasożyty i wirusy

Dzięki kukurbitynie, która działa przeciwwirusowo i przeciwpasożytniczo, pestki dyni to silny oręż w walce z pasożytami. Ale tylko te surowe! To wciąż najskuteczniejszy i najlepszy środek na pasożyty u dzieci, bo nie zawiera toksyn i nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi. Podjadaj surowe pestki dyni często, a pasożyty będą się trzymały od ciebie z daleka.
 

Dynia działa (może działać) przeciwzapalnie i antynowotworowo

Wspomniany wcześniej beta-karoten to silny przeciwutleniacz i obniża ryzyko zachorowania na raka prostaty (fitosterole zawarte w pestkach dyni, hamują powstawanie stanu zapalnego gruczołu krokowego), piersi czy płuc.
 
Dynia jest bogata w mikroelementy i dzięki temu może też potencjalnie zmniejszać ryzyko nowotworów. 

Dynia reguluje pracę jelit i nie jest wzdymająca

Dynia polecana jest w leczeniu zaparć. Reguluje pracę jelit i pobudza procesy trawienne, a ponadto oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Zalecana jest osobom, które mają problemy ze strony układu trawiennego, gdyż jest lekkostrawna.

Dynia nie należy też do wzdymających produktów. Większość osób toleruje ją bardzo dobrze.

Dynia działa moczopędnie

Osoby, które mają problemy z nerkami i pęcherzem moczowym, powinny sięgać po nią i komponować posiłki z dynią i np. z żurawiną, innym znanym naturalnym środkiem na pracę nerek.

Dynia obniża poziom cholesterolu

Temu warzywu wdzięczne będą osoby z nadciśnieniem tętniczym i miażdżycą, ponieważ skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi. Dynia to doskonały element diety na cholesterol.

Dynia pomoże na ciążowe mdłości

Miąższ dyni poleca się kobietom w ciąży, gdyż jest doskonałym środkiem przeciw nudnościom i wymiotom. Możesz robić dyniowe purée i rozcieńczać je sokiem z marchewki. Taki napój koi żołądek.

Dynia może pomagać w leczeniu AIDS

Dynią zainteresowali się naukowcy, poszukujący lekarstwa na AIDS. Starają się udowodnić, że peponina występująca w dyni, hamuje działanie transkryptazy - enzymu ułatwiającego replikację wirusa wywołującego AIDS. Nie jest to potwierdzona właściwość, ale kolejny dowód na szerokie zdrowotne właściwości dyni.

Jak widzisz, dynię warto włączyć do diety, gdyż to dokonały sposób na dostarczenie niezbędnych witamin i minerałów, a w dodatku to naturalne remedium na wiele dolegliwości.

dynia własciwości leczniczefot. Adobe Stock, marysckin

Pestki dyni - wartości odżywcze

Pestki dyni to cenna część dyni, którą można spożywać na surowo, lecz pyszne są również podprażone. Można chrupać je jako przekąskę, dodawać do sałatek, zup, granoli czy kanapek.

Ziarna dyni to źródło witaminy E, C, B6, A i K, a także tiaminy, ryboflawiny, kwasu foliowego, cynku, potasu, wapnia, żelaza i magnezu. Zwierają również jednonienasycone oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

100 g pestek dyni to 560 kcal, czyli sporo, więc osoby, które chcą stracić na wadze, powinny spożywać je w ograniczonej ilości.

Pestki dyni są zalecane jako naturalny środek przeciw pasożytom układu pokarmowego (tasiemcom, glistom, tęgoryjcom i owsikom). Zawarta w nich kukurbitacyna, poraża układ nerwowy robaków, a następnie są one wydalane wraz z kałem.

Olej z pestek dyni - właściwości

Olej z pestek dyni, który pozyskiwany jest przez tłoczenie ziaren dyni, ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Zawiera te same składniki odżywcze co pestki dyni oraz ma podobne zastosowanie.

Poleca się go na pasożyty układu pokarmowego, na choroby układu moczowego oraz dla mężczyzn na schorzenia prostaty.

Zalecany jest również prozdrowotnie dla wzmocnienia odporności organizmu, w profilaktyce miażdżycy oraz przy stanach depresyjnych.

Olej z pestek dyni na prostatę

Szczególnie poleca się olej z pestek dyni na prostatę we wczesnych stadiach przerostu gruczołu krokowego oraz zaburzeniach potencji. Zawarte w oleju z pestek dyni fitosterole, działają podobnie do hormonów płciowych, poprawiają funkcjonowanie prostaty oraz łagodzą problemy związane z oddawaniem moczu.

Dawkowanie oleju z pestek dyni

W leczeniu pasożytów zaleca się spożywanie oleju z pestek dyni na czczo (30 minut przed śniadaniem) oraz 30 minut przed kolacją przez minimum 2 tygodnie. Wskazana dawka to 1 łyżeczka, czyli łącznie należy przyjmować 2 łyżeczki dziennie przez 14 dni.

Prozdrowotna, prewencyjna kuracja olejem z pestek dyni to 1 łyżeczka na czczo.

Przepisy z dynią - proste i smaczne

Z miąższu dyni przygotujesz wiele smacznych potraw: zupę, ciasto, frytki, muffiny, placki lub kotlety. Pestki to znany dodatek do sałatki lub ciasta, a olej posłuży jako dressing. Jest naprawdę wiele smacznych potraw z dyni. Dynia jest naturalnie lekko słodkawa, więc doskonale sprawdzi się w deserach. Poznaj pomysły na dania na słodko z dynią.

Aby dynia nie straciła na swoich właściwościach, przed gotowaniem należy pokroić ją na duże kawałki, opłukać, umieścić w dużym garnku, przykryć i gotować 20-30 minut, aż do miękkości. Gotowanie na parze to zaledwie 12 minut.
 
Frytki z dyni
Umyj dynię, wydrąż pestki (możesz je ususzyć) i pokrój w kawałki. Piecz w temperaturze 180-190 stopni Celsjusza. Dopraw pieprzem, solą i chili, aby wydobyć najlepszy smak i aromat.

Zupa z dyni lub krem z dyni

Najczęściej podawana w formie gęstego, pożywnego kremu z dodatkiem ziemniaków, marchewki lub pora. Pieczona dynia urozmaici smak potrawy. Podpraż pestki dyni lub słonecznika i podaj na koniec jako dodatek do zupy z dyni.

Sernik z dyni 

Na zimno lub pieczony - przygotujesz z musem lub puree z dyni. Wystarczy wymieszać z serem twarogowym lub jogurtem greckim w zależności od efektu. Spód sernika z dyni, upieczesz na biszkopcie lub z pokruszonych herbatników. Kolor deseru wzmocnisz sokiem z marchewki lub buraka.

Kto nie powinien jeść dyni? Przeciwwskazania

Dynia jest bardzo wdzięcznym i uniwersalnym warzywem. Mogą jeść ją nawet małe dzieci, mało jest też przeciwwskazań do spożycia dyni. 

Dynia zwyczajna ma wysoki indeks glikemiczny (75), jeśli masz problemy z wysokim poziomem cukru, cierpisz na insulinooporność lub cukrzycę, unikaj jedzenia dużych porcji rozgotowanej dyni. 

Stosuj zasady diety insulinowej, ale nie musisz rezygnować całkiem z jedzenia dyni. 

Na podstawie artykułu opublikowanego pierwotnie 12.09.2013 przez Barbarę Dąbrowską.

Czytaj także:
Dynia hokkaido - przepisy na pyszne przystawki, dania i desery z dyni
Przetwory z dyni - przepis na dżem, dynię marynowaną, konfiturę i dynię w occie
Wartości odżywcze grzybów - co zawierają i ile mają kalorii?

Redakcja poleca

REKLAMA