Wigilijne i świąteczne potrawy nie należą zazwyczaj do dietetycznych, ani pozbawionych cukru. Jeśli cukrzycę masz ty, twoje dziecko lub ktoś z gości, warto wiedzieć, jakie świąteczne ciasta może jeść cukrzyk i jak przygotować się na święta w towarzystwie diabetyka. Czy cukrzyk może jeść śledzie, czy nie może spróbować choćby kawałka sernika i co z innymi daniami?
Spis treści:
Święta a cukrzyca - czy można robić odstępstwa do diety?
Czas spędzony przy świątecznym stole wcale nie musi narażać na skoki poziomu cukru we krwi. Także diabetykom należy się trochę luzu przy świątecznym stole. Warto dokonywać jednak mądrych wyborów, które nie narażą zdrowia.
Podczas przeglądania forów internetowych można zauważyć, że frakcja wyznająca zasadę „w święta mam wakacje – w końcu zawsze mogę wziąć więcej insuliny”, wcale nie jest marginalna.
Jak łatwo się domyślić, diabetolodzy i dietetycy nie podzielają jednak takiego nastawienia. Nie oznacza to jednak, że skazują cukrzyków na świąteczny post, podkreślając, że owszem, luz się należy, ale powinien być kontrolowany.
Cukrzyk nie musi przychodzić na Wigilię z własnymi posiłkami, ani trzymać obowiązującej na co dzień diety cukrzycowej. Dla niektórych potraw warto jednak zrobić odstępstwo, a inne mogą naprawdę zaszkodzić zdrowiu.
Zasady diety cukrzycowej w święta
Twoje ciało niestety nie zna się na kalendarzu i nawet w święta trzeba pamiętać o cukrzycy. Zachowaj odrobinę rozsądku i kieruj się określonymi zasadami przy wyborze smakołyków. Niektóre z reguł możesz chwilowo złamać, ale innych koniecznie musisz przestrzegać:
Wybierz najważniejsze zasady diety w cukrzycy i to ich przestrzegaj
Skup się na przestrzeganiu zaleceń diety cukrzycowej, dotyczących węglowodanów. Dieta w cukrzycy ma też inne ważne zalecenia, np. trzeba ograniczać w niej spożycie soli i nasyconych kwasów tłuszczowych. Jednorazowe odstępstwo od diety pod tym względem nie zrobi jednak dużej różnicy, jeśli na co dzień odżywiasz się zdrowo. Koniecznie pilnuj jednak zaleceń dotyczących produktów węglowodanowych.
Pamiętaj, że porcje mają znaczenie
Jeśli zdecydujesz się zjeść porcję jakiegoś produktu, który jest zazwyczaj „zakazany”, pamiętaj o porcji. Liczy się ładunek glikemiczny, a nie sama obecność „zakazanego cukru” w potrawie. Jest duża różnica pomiędzy małym kawałkiem sernika a kilkoma dokładkami ciasta, usprawiedliwionymi tym, że już i tak dieta została złamana.
Unikaj cukru w płynie
Tutaj postaw sobie twarde granice. Przy luźnej atmosferze świątecznego stołu i celebrowaniu z bliskimi, możesz łatwo wypić za dużo cukru.
Z pewnością należy zrezygnować z kompotu z suszu - szybko podniesie cukier do wysokiego poziomu. Nie sięgaj też po wino, soki i inne klasyczne kompoty.
Możesz pić oczywiście wodę, herbatę lub lekki kompot na świeżych jabłkach z cynamonem, bez dodatku cukru.
Na desery skuś się po kolacji lub obiedzie
Najlepiej wybieraj fit ciasta świąteczne posłodzone erytrytolem lub ksylitolem. Jeśli skusisz się na jakiś klasyczny deser z dodatkiem cukru, zjedz go po obiedzie lub kolacji. Nie podniesie tak poziomu cukru we krwi, jak zjedzony osobno.
Dodawaj do posiłków źródła białka
Dodawanie białka i tłuszczu do posiłku to znana taktyka na naturalne obniżenie poziomu cukru we krwi. Po pierogi sięgnij raczej w towarzystwie kawałka ryby. Kluski z makiem posyp orzechami.
Potrawy wigilijne i świąteczne dobre dla cukrzyka
Nie potrzeba wiele wysiłku, aby sposób przygotowania dań wigilijnych nie odbiegał od diety zalecanej dla diabetyka. Jeśli jesteś gościem - dokonuj mądrych wyborów przy stole. Nie musisz obawiać się wigilijnego barszczu czerwonego ani zupy grzybowej.
Węglowodany, które musisz uwzględnić to głównie te, które znajdują się w pasztecikach (jako dodatku do barszczu), uszkach z grzybami, pierogach czy makaronie.
W porcji uszek czy pasztecików znajdziesz około 50 g węglowodanów, pełnoziarnisty makaron ugotowany al dente ma ok. 25 g węglowodanów.
Jeśli masz cukrzycę, warto wypić sam barszcz lub grzybową, za to pozwolić sobie np. na pierogi z kapustą i grzybami (bez okrasy).
fot. Adobe Stock, deagreez
Nie musisz stronić też od dań z kiszoną kapustą - dzięki dużej ilości błonnika, kapusta szybko powoduje uczucie sytości i – co jest nie bez znaczenia – ma ona niski indeks glikemiczny.
Kutię warto słodzić cukrem brzozowym (ale przy cukrzycy trzeba pamiętać też o dużej ilości bakalii w tym daniu), kluski z makiem można przygotować na bazie makaronu pełnoziarnistego, ugotowanego al dente.
Czy cukrzyk może jeść śledzie?
Diabetyk nie powinien rezygnować także ze świątecznych ryb. Cukrzyk może jeść śledzie, porcja 100 g śledzi w śmietanie to około 210 kcal, ich indeks glikemiczny wynosi 33.
Sprzedawane w sklepach płaty solone trzeba namoczyć w zimnej wodzie lub mleku, aby pozbyć się przynajmniej części chlorku sodu odpowiedzialnego za zatrzymanie wody w organizmie i podwyższającego ciśnienie krwi.
Także ryba po grecku i ryba w galarecie nie jest ani szczególnie kaloryczna, ani nie zawiera zbyt dużo węglowodanów.
Przy cukrzycy lepiej nie sięgać po smażonego karpia obtoczonego w mące - lepiej wybrać filet obtoczony w otrębach lub upieczony.
fot. Adobe Stock, teressa
Świąteczne ciasta a cukrzyca - które można jeść?
Wyjątkową pokusę stanowią świąteczne słodkości, których nie sposób się wyrzec. Jeśli samodzielnie przygotowujesz ciasta dla cukrzyka na święta, zamiast cukru używaj ksylitolu, nie korzystaj także z gotowych spodów do ciast.
Zwykłą mąkę pszenną, w wypiekach zastąp mąką pełnoziarnistą. Diabetyk powinien sięgać po odchudzone wersje ciast, które nie są tak słodkie jak tradycyjne wypieki. Dla cukrzyka dobre będą np. pierniczki bez cukru.
Lepiej nie sięgać po ciasta z czekoladą, ale już kawałek makowca (bez lukru) czy chudego sernika można zjeść.
Artykuł powstał na podstawie tekstu opublikowanego w magazynie „Cukrzyca” (4/listopad 2011); tytuł oryginalny „Świąteczny luz pod kontrolą”. Publikacja za zgodą wydawcy. Rozbudowany 22.12.2020 przez Agnieszkę Kobroń.
Czytaj także:
Wegańska Wigilia - 12 potraw na święta
Dietetyczna Wigilia - potrawy wigilijne w odchudzonej wersji
Jak zrobić opłatek - tradycyjny i bezglutenowy?
