Właściwości kurek (pieprznika jadalnego) to przede wszystkim wsparcie układu nerwowego i stymulowanie odporności. Wszystkie grzyby są dodatkowo niskokaloryczne i przyjazne cukrzykom. Sprawdź, czym jeszcze zaskoczą cię kurki: popularne żółte grzyby leśne.
Spis treści:
- Kurki – wartości odżywcze i witaminy
- Kurki na nadciśnienie
- Kurki – właściwości dla zdrowia układu nerwowego
- Kurki – właściwości antyoksydacyjne
- Kurki na odchudzanie
- Kurki – właściwości dla zdrowia kości
- Kurki na wsparcie odporności
- Kurki na raka prostaty
- Kurki dla cukrzyków
- Kurki - przeciwwskazania. Kto nie powinien jeść kurek?
Kurki – wartości odżywcze i witaminy
Makroskładniki kurek
- Energia: 32 kcal,
- Białko: 1,49 g,
- Tłuszcz: 0,53 g,
- Węglowodany: 6,9 g,
- Błonnik: 3,8 g.
Minerały w kurkach
- Wapń: 15 mg,
- Żelazo: 3,47 mg,
- Magnez: 13 mg,
- Fosfor: 57 mg,
- Potas: 506 mg,
- Sód: 9 mg,
- Cynk: 0,71 mg,
- Miedź: 0,353 mg,
- Mangan: 0,289 mg,
- Selen: 2,2 mcg,
Witaminy w kurkach
- Witamina B1: 0,015 mg,
- Witamina B2: 0,215 mg,
- Witamina B3: 4,08 mg,
- Witamina B5: 1,08 mg,
- Witamina B6: 0,044 mg,
- Foliany: 2 mcg,
- Witamina D2: 212 IU (5,3 mcg),
Wartości odżywcze kurek są imponujące i podobne do wartości odżywczych grzybów leśnych innych rodzajów. Te niewielkie grzyby dostarczają nie tylko niewielu kalorii, ale są bardzo zdrowe. Są cenne szczególnie pod kątem zawartości: miedzi, witaminy B3, witaminy D2 i żelaza. 100 g kurek wypełnia już ponad 40% dziennego zapotrzebowania na miedź, minerał niezbędny do prawidłowej pracy mitochondriów i mózgu.
Co ciekawe, kurki są źródłem witaminy D. Grzyby to jedyne (poza słońcem) niezwierzęce źródło tej witaminy.
Kurki - właściwości na nadciśnienie
Kurki są świetnym źródłem minerału przeciwnadciśnieniowego: potasu. Dieta bogata w potas (i uboga w sód), ma udowodnione naukowo właściwości obniżające ciśnienie krwi, to dieta DASH. 100 g kurek to aż 506 mg potasu! To więcej niż w truskawkach, czereśniach, ziemniakach, a nawet uznawanych za jedno z najlepszych źródeł potasu: pomidorach. Jedz kurki i korzystaj z ich właściwości poprawiających ciśnienie.
Jest jednak jeden haczyk: nie możesz kurek za mocno solić. Jeśli masz nadciśnienie, zależy ci na diecie bogatej w potas, ale koniecznie także ubogiej w sód. Jeśli zjesz kurki mocno posolone, zapomnij o ich prozdrowotnym działaniu na nadciśnienie. Sól niweluje ich wszystkie zalety.
Kurki – właściwości dla zdrowia układu nerwowego
Prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego wymaga dostatecznej podaży witamin z grupy B. Kurki są świetnym źródłem niacyny (witaminy B3) i kwasu pantotenowego (witaminy B5). Do tego dodatek miedzi, która bierze udział w metabolizmie żelaza i przewodnictwie nerwowym. Kurki to doskonały pokarm dla zdrowia całego układu nerwowego i jego centralnego narządu: mózgu.
fot. Kurki mają wiele właściwości prozdrowotnych/ Adobe Stock, Syda Productions
Kurki – właściwości antyoksydacyjne
Kurki zawierają wiele antyoksydantów: beta-karoten, polifenole, flawonoidy. Wszystkie te cząstki działają szeroko prozdrowotnie i przeciwzapalnie. Chronią komórki przed uszkodzeniem i szybką degradacją. Z obecności antyoksydantów wynikają też wszystkie podejrzenia dotyczące właściwości przeciwnowotworowych kurek i innych grzybów.
Kurki na odchudzanie
Kurki to bardzo niskokaloryczny pokarm. 100 g kurek dostarcza zaledwie 32 kcal. Co ważne, kurki mają smak umami, który jest jednym z bardziej preferowanych przez ludzkie kubki smakowe aromatów. Kurkami możesz zastąpić smak umami, który znajdujesz w serach, mięsie lub innych wysokokalorycznych produktach. Dodatek kurek do potrawy może doskonale wzbogacić jej smak, a jednocześnie nie dostarczać wielu kalorii. To oznacza, że kurki będą doskonałym dodatkiem do diety odchudzającej. Pamiętaj jednak, że jeśli usmażysz kurki na dużej ilości masła, też będą one kaloryczne. Staraj się korzystać z bardziej niskokalorycznych przepisów z dodatkiem kurek, a wesprą one twoje odchudzanie. Kurki zawierają chitosan, substancję, którą stosuje się często w suplementach na odchudzanie.
Kurki – właściwości dla zdrowia kości
Kurki to jeden z nielicznych niezwierzęcych pokarmów zawierających witaminę D. Grzyby zawierają co prawda mniej aktywną formę: witaminę D2, ale ta też może zostać przekształcona w witaminę bardzo użyteczną dla ludzkiego organizmu. Witamina D jest szczególnie obecna w naturalnie rosnących grzybach leśnych, wystawionych na działanie słońca.
Witamina D jest kluczowa dla utrzymania prawidłowej gęstości kości i przeciwdziałaniu osteoporozy.
Kurki na wsparcie odporności
Kurki zawierają kilka cząstek chemicznych, które są naturalnymi immunoboosetrami. Polisacharydy takie jak chitosan i chityna zapobiegają uszkodzeniu komórek. Dodatkowo pobudzają one układ odpornościowy do produkcji przeciwciał.
Kurki są też świetnym źródłem miedzi. Wykazano, że niedobór miedzi w organizmie prowadzi do większej podatności na infekcje bakteryjne. Dodawanie kurek do jadłospisu jest doskonałą metodą na wzbogacenie diety w miedź. Inne cząstki wspierające odporność, które znajdziesz w kurkach, to: witamina D i antyoksydanty.
Kurki – właściwości na obniżenie cholesterolu
Kurki zawierają sterole, a konkretniej ergosterol: antyoksydacyjny związek zapobiegający chorobom sercowo-naczyniowym. Sterole przyczyniają się do obniżenia całkowitego stężenia cholesterolu. Ponadto kurki są źródłem błonnika, który też doskonale obniża cholesterol we krwi. Kurki i inne grzyby zawierają też beta-glukany, cząsteczki znane ze swoich właściwości obniżających cholesterol.
Kurki na raka prostaty
Według japońskich naukowców, mężczyźni, którzy jedzą więcej jadalnych grzybów, mają mniejsze ryzyko raka prostaty. Ich wnioski są poparte solidnymi obserwacjami prawie 40 tysięcy Japończyków w wieku od 40 do 79 lat. Mężczyźni, którzy jedli grzyby ok. 3 razy w tygodniu mieli znacznie mniejsze ryzyko niż ci, którzy umieszczali je w jadłospisie rzadziej niż 1 raz w tygodniu. Prawdopodobnie za ten efekt odpowiedzialny jest antyoksydant ergotioneina. Nie jest to jednak właściwości specyficzna dla kurek, a dotyczy wszystkich grzybów.
Kurki dla cukrzyków
Kurki to doskonały pokarm dla cukrzyków. Umieszczaliśmy je nawet na liście pokarmów, którzy cukrzycy mogą jeść bez ograniczeń. Kurki mają ogólnie niewiele węglowodanów, a jeszcze mniej węglowodanów przyswajalnych. Ich indeks glikemiczny jest uznawany za niski. Cukrzycy mogą śmiało umieszczać kurki i inne grzyby w swoim jadłospisie.
Kurki - przeciwwskazania. Kto nie powinien jeść kurek?
Choć są zdrowe, nie każdy powinien jeść kurki. Przeciwwskazania do jedzenia kurek obejmują:
- wątpliwości, czy zebrane grzyby to na pewno kurki (sprawdź jak rozpoznać kurki),
- konieczność stosowania diety ubogopotasowej,
- zalecenia diety lekkostrawnej,
- problemy z układem trawiennym,
- alergie na grzyby (bardzo rzadkie).
Kurek (i innych grzybów, szczególnie leśnych) nie powinny jeść też dzieci do 12 roku życia.
fot. Nigdy nie jedz samodzielnie zebranych kurek, jeśli nie wiesz na 100%, że to kurki/ Adobe Stock, Susie Hedberg
Źródła:
Valverde ME, Hernández-Pérez T, Paredes-López O. Edible mushrooms: improving human health and promoting quality life. Int J Microbiol. 2015;2015:376387. doi:10.1155/2015/376387
Muszynska B, Ziaja K, Ekiert H. Phenolic acids in selected edible basidiomycota species: Armillaria mellea, Boletus badius, Boletus edulis, Cantharellus cibarius, Lactarius deliciosus and Pleurotus ostreatus. Acta Scientiarum Polonorum, Hortorum Cultus. 2013;12: 107-116.
Rop O, Mlcek J, Jurikova T. Beta-glucans in higher fungi and their health effects. Nutr Rev. 2009;67(11):624-31. doi:10.1111/j.1753-4887.2009.00230.
Zhang S, Sugawara Y, Chen S, et al. Mushroom consumption and incident risk of prostate cancer in Japan: A pooled analysis of the Miyagi Cohort Study and the Ohsaki Cohort Study. Int J Cancer. 2020;146(10):2712-2720. doi:10.1002/ijc.32591
Czytaj także:
Jagoda kamczacka, czyli „owoc młodości” o niezwykłych właściwościach. 9 powodów, by jeść „królową jagód” jak najczęściej
Warzywo, które oczyszcza żyły i tętnice istnieje. 6 grup warzyw polecanych przeciw miażdżycy
Jakie jest najzdrowsze warzywo świata? Top 10 warzyw pod względem wartości odżywczych
