Co to jest sutasz?

Nowa stara sztuka

Sutasz to rodzaj haftu ręcznego, do którego wykorzystuje się paski z wiskozy zwane sutaszami. Nazwa tej techniki pochodzi od francuskiego słowa soutache, oznaczającego szamerunek czyli rodzaj sznurkowych ozdób naszywanych na mundury wojskowe. Soutache wywodzi się z kolei od węgierskiego słowa sujtas, oznaczającego plecionkę.

O sutaszu słyszy się od niedawna, ale technika wytwarzania ozdób z pasków znana była już w starożytnych Chinach. Niestety nie spotkała się z większym uznaniem potomnych i na kilka wieków poszła w niepamięć. Sutasz znalazł za to szerokie zastosowanie w modzie. Z pasków wykonywano wykańczania wykończenia brzegów ubrań, tworzenia ozdób na strojach ludowych i mundurach wojskowych - szamerunków, galonów, pagonów i lampasów.

Zobacz także: Jak wykonać kolczyki z sutaszu?

Haft sutaszowy został zaadaptowany na grunt sztuki przez artystów zajmujących się tworzeniem biżuterii. Kunsztowna konstrukcja ozdób, użycie kamieni szlachetnych i pracochłonny proces tworzenia sprawiły, że biżuteria z sutaszu stała się luksusowym wyrobem, kupowanym głównie przez fanów nietuzinkowych i wyrazistych ozdób. Sutasz w wydaniu biżuteryjnym rozpopularyzowała izraelska projektantka biżuterii, Dori Csengeri. Ozdoby jej autorstwa zachwycają oryginalnym pomysłem, egzotyczną kolorystyką i wyrafinowanymi kształtami. Artystka misternie wplata w jedwabne paski drogocenne kamienie i kryształy Swarovskiego, tworząc pełne przepychu, "azteckie" ozdoby.

Jak to się robi?

Tworzenie ozdób z sutaszu wymaga niebywałej precyzji i wyczucia dobrego smaku. Ozdoby wykonuje się ze specjalnych pasków, zwanych sutaszami. Są to pięciomilimetrowe, plecione sznurki z wiskozy lub czystego jedwabiu, które łączy się ze sobą i okala kaboszony – gładko oszlifowane kamienie, kryształy lub szklane koraliki. Jednak z technicznego punktu widzenia nie struktura powierzchni kamienia jest najistotniejsza, a jego spód.

Spód kaboszona powinien być idealnie płaski, aby łatwo można go było przytwierdzić do filcowej powierzchni.

W sprzedaży dostępne są także paski ze złotymi lub srebrnymi nićmi, które są grubsze i sztywniejsze od tych zwykłych. Ich głównym przeznaczeniem jest tworzenie naszywek i lampasów na mundurach.

Kamienie przykleja się zazwyczaj do kawałka filcu lub delikatnej skórki, po czym ściśle okala się je paskami i przyszywa do filcowego podłoża. Można doszywać do pasków kolejne koraliki i oplatać je w podobny sposób.

Tworzenie ozdób z sutaszu wymaga niemałej precyzji, zdolności manualnych oraz wysublimowanego zmysłu estetycznego. Łatwo bowiem przesadzić z ilością zdobień i kolorów, przez co biżuteria z sutaszu staje się ciążka i pstrokata.

Zobacz także: Biżuteria z decoupage'u: Jak zrobić kolczyki?