Rzodkiewka to smaczne i zdrowe warzywo. Sprawdź, co tracisz, wyrzucając liście rzodkiewki i co z nich zrobić, gdy je zachowasz

fot. Adobe Stock, Anatoliy Sadovskiy

Rzodkiewka to warzywo o charakterystycznym smaku. Nadaje się do sałatek, surówek, można je kisić. Jadalne są też liście rzodkiewek oraz oczywiście kiełki nasion tego warzywa. Warto je zasiać, gdyż już po kilku tygodniach można mieć do dyspozycji barwne i smaczne bulwki oraz liście z własnej, zdrowej uprawy.

Spis treści:

1. Wartości odżywcze rzodkiewki
2. Właściwości rzodkiewki
3. Jak siać rzodkiewkę?
4. Rzodkiewka – przepisy

Wartości odżywcze rzodkiewki

Warto wiedzieć, że do jedzenia nadają się nie tylko barwne korzenie rzodkiewki, ale też jej liście oraz kiełki rzodkiewki. Poniżej tabele wartości odżywczych dla rzodkiewek, ich liści oraz kiełków, które pokażą ci, że nie warto wyrzucać liści, i że warto wykiełkować nasiona tego warzywa.

Korzeń rzodkiewki - wartości odżywcze

Poniżej wartości odżywcze zawarte w 100 g korzeni rzodkiewek:

Kiełki rzodkiewki - wartości odżywcze

Poniżej wartości odżywcze zawarte w 100 g kiełków rzodkiewek:

Liście rzodkiewki - wartości odżywcze

Poniżej wartości odżywcze zawarte w 100 g liści rzodkiewek:

Rzodkiewki: witaminy

Poniżej zawartość witamin w 100 g korzeni, lici i kiełków rzodkiewek:
 

Rzodkiewki kcal

Każdą z części rzodkiewki, a także jej kiełki, mają nieco inną kaloryczność. I tak:

• korzeń rzodkiewki kcal – 16 kcal w 100 g,
• liście rzodkiewki kcal – 15,8 kcal w 100 g,
• kiełki rzodkiewki kcal – 43 kcal w 100 g.

Właściwości rzodkiewki

Rzodkiewka zawiera błonnik pokarmowy, który utrudnia przyswajanie tłuszczów i cholesterolu z posiłków, zmniejszając w ten sposób jego poziom we krwi. Dzięki zawartości potasu może pomagać w obniżeniu ciśnienia. Dlatego 3-4 rzodkiewki dziennie powinny chrupać codziennie osoby zagrożone chorobami układu krążenia: nadciśnieniowcy oraz osoby ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu.

Dodatek rzodkiewek do pasty z białego sera czy tuńczyka zapewnia solidną dawkę witamin (zwłaszcza C, B1, B2 i beta-karotenu), a także składników mineralnych, które wzmacniają organizm i podnoszą odporność. To także idealny posiłek przed egzaminem (poprawia koncentrację).

Chłodnik, oczywiście z rzodkiewką, to jedno ze sztandarowych dań na diecie oczyszczającej. Drobno starte bulwy usprawniają funkcjonowanie wątroby odtruwającej organizm, a także pobudzają wydzielanie żółci.

Ostry w smaku, biały miąższ rzodkiewki to doskonały dodatek do wędlin i mięs. Wspomaga trawienie tłustych dań, przyspiesza perystaltykę jelit, zapobiegając niestrawności i zaparciom. Małe bulwy mogą też łagodzić objawy zgagi (przeczytaj: Domowe sposoby na zgagę - 7 najskuteczniejszych metod).

Rzodkiewka to ważny składnik surówek piękności. Zawiera dużo siarki, która zmniejsza wypadanie włosów i pobudza ich wzrost. Zapobiega też nadprodukcji sebum, czyli przetłuszczaniu się włosów.

Sałatki z rzodkiewką to idealne dania dla wegetarian i kobiet w ciąży. Zawierają kwas foliowy i wyróżniają się unikalną kompozycją żelaza, miedzi i manganu. Substancje te korzystnie wpływają na procesy krwiotwórcze, zapobiegając anemii.

Po rzodkiewki powinny sięgać także osoby zagrożone obrzękami. Warzywo ma właściwości moczopędne, wspomaga funkcjonowanie nerek i zapobiega tworzeniu się kamieni.

Rzodkiewka to świetna przekąska w dietach odchudzających: cały pęczek ma zaledwie 21 kcal, za to sporo błonnika, który wypełnia żołądek, dając uczucie sytości na długo. Hamująco na apetyt działają też olejki eteryczne decydujące o ostrym smaku warzywa.

Jaki indeks glikemiczny ma rzodkiewka?

Indeks glikemiczny rzodkiewki wynosi 15. To niski indeks glikemiczny (poniżej 55), co oznacza, że rzodkiewka trawi się wolno, nie powoduje gwałtownego wzrostu stężenia glukozy we krwi. Może być elementem diety osób chorujących na cukrzycę i insulinooporność. Ponadto spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym sprzyja utrzymaniu prawidłowej wagi.

Jak przechowywać rzodkiewki?

Aby rzodkiewki zachowały jędrność, można je przechowywać w pojemniku z wodą. Trzeba wtedy oderwać liście, a same bulwki włożyć do pojemnika i nalać tyle wody, aby były zanurzone nie więcej niż do połowy. Większa ilość wody spowoduje, że rzodkiewki mogą pękać i tracić smak. Wodę trzeba zmieniać każdego dnia.

Innym sposobem jest zawijanie całych pęczków rzodkiewki w zwilżone wodą papierowe ręczniki lub bawełniane ściereczki. W razie potrzeby tracące świeżość listki należy usuwać.

Czy pies może jeść rzodkiewkę?

Rzodkiewek lepiej nie podawać psu, gdyż zawiera glikozydy, które mogą podrażnić układ pokarmowy zwierzaka. Zamiast nich lepiej podać pupilowi marchewkę.

Jak siać rzodkiewkę?

Rzodkiewkę najlepiej siać jeszcze w marcu, ale aby nie przemarzła, dobrze jest przykrywać ją włókniną lub wysiać do szklarni czy inspektu w domu. Jednak tak naprawdę rzodkiewki można siać całą wiosnę co kilka-kilkanaście dni, aby mieć ją stale świeżą.

Najlepsza będzie piaszczysta lub gliniasta ziemia o pH 6,5-7. Nasiona sieje się co 3-5 cm w rzędach oddalonych jeden od drugiego o nie mniej niż 20 cm. Nasiona powinny znaleźć się nie głębiej niż 1 cm pod ziemią. Podłoże musi być wilgotne, ale nie może być za mokre. Najlepsza temperatura do wzrostu wynosi 10-15 stopni. Zbyt wysoka może powodować deformacje korzeni.

Ile rośnie rzodkiewka?

Rzodkiewka zwykle jest gotowa do zbioru już po kilku tygodniach - niektóre odmiany można zbierać nawet po 3 tygodniach.

Rzodkiewka – przepisy

Co zrobić z rzodkiewki? Jest wiele sposobów na spożytkowanie rzodkiewek. Oto kilka z nich, o które najczęściej pytają internauci. Koniecznie sprawdź też przepisy z białej rzodkwi.

Sałatka z rzodkiewki

Składniki:

• pęczek rzodkiewek,
• 1 ogórek szklarniowy lub 2-3 gruntowe,
• 3-4 duże liście sałaty,
• łyżka siekanego koperku,
• łyżka siekanego szczypiorku,
• 1-2 łyżki jogurtu greckiego,
• szczypta soli,
• szczypta pieprzu.

Sposób przygotowania:

1. Rzodkiewki pozbaw liści, umyj i osusz. Na koniec odetnij korzonki i pokrój w półplastry.
2. Sałatę umyj, osusz i porwij na drobne kawałki.
3. Ogórka obierz i pokrój w plasterki.
4. Wymieszaj sałatę z ogórkiem i rzodkiewkami.
5. Dodaj do startej rzodkiewki koperek, szczypiorek i wymieszaj.
6. Dodaj jogurt oraz przyprawy i całość mieszaj, aż jogurt zostanie rozprowadzony.
7. Jeśli chcesz, aby sałatka była „bogatsza”, dodaj do niej ugotowane na twardo i pokrojone jajo.

fot. Sałatka z rzodkiewki/ Adobe Stock, Sea Wave

Surówka z rzodkiewką

Składniki:

• pęczek rzodkiewek,
• 1 jabłko,
• pół niewielkiej marchewki,
• łyżka oleju rzepakowego,
• łyżka cytryny.

Sposób przygotowania:

1. Rzodkiewki, marchew i jabłko umyj, osusz i zetrzyj na tarce – rzodkiewki i jabłko na dużych oczkach, marchewkę na małych oczkach.
2. Wymieszaj, dodając sok z cytryny oraz olej.
3. Podawaj surówkę udekorowaną zielonymi listkami mięty lub natki pietruszki.

fot. Sałatka z rzodkiewką/ Adobe Stock, Anna

Kiszone rzodkiewki

Składniki:

• pęczek rzodkiewek,
• ząbek czosnku,
• 1 ziele angielskie,
• 1 liść laurowy,
• 2 ziarenka pieprzu,
• gałązka koperku,
• kilka nasion gorczycy,
• pół litra wody,
• pół łyżki soli.

Sposób przygotowania:

1. Rzodkiewki pozbaw liści i ewentualnie korzonków. Umyj je i, jeśli chcesz szybciej doczekać się kiszonych rzodkiewek, możesz je przekroić na pół.
2. Układaj w słoiku rzodkiewki, przekładając je przyprawami.
3. Zagotuj wodę i rozprowadź w niej sól.
4. Zalej rzodkiewki ciepłą wodą, zakręć słoik i odstaw na 3-5 dni w ciemne, ciepłe miejsce.
5. Po tym czasie rzodkiewki są ukiszone i idealnie nadają się do kanapek, jako dodatek do dań z grilla czy jako przekąska.

fot. Kiszone rzodkiewki/ Adobe Stock, shaiith

Pesto z liści rzodkiewki

Składniki:

• liście z 1 dużego pęczka rzodkiewek,
• 6 łyżek pestek słonecznika lub orzeszków pinii,
• 10 g startego na drobnych oczkach parmezanu,
• 2 ząbki czosnku,
• 3-4 łyżki oliwy,
• sok z 1 nie za dużej cytryny,
• sól i pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

1. Wszystkie składniki bardzo dokładnie utrzyj w moździerzu lub zblenduj.
2. Jeśli używasz nasion słonecznika, możesz je najpierw podprażyć na patelni.
3. Na koniec doprawiaj solą i pieprzem.

fot. Pesto z liści rzodkiewki/ Adobe Stock, losangela

Chłodnik z rzodkiewki i ogórka

Składniki:

• pęczek rzodkiewek,
• 4 ogórki,
• pęczek szczypiorku,
• ok. 0,5 l kefiru lub maślanki,
• 2 łyżki śmietany 18%,
• ząbek czosnku,
• sól i pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

1. Ogórki i rzodkiewki umyj i zetrzyj na grubych oczkach tarki, zostawiając kilka ich plasterków do dekoracji. Włóż starte warzywa do miski lub wazy.
2. Dodaj kefir (lub maślankę) i śmietanę.
3. Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i oliwę.
4. Bardzo dokładnie wymieszaj, doprawiając solą i pieprzem.
5. Wstaw do lodówki na 2-3 godziny. Wymieszaj przed podaniem, udekoruj i skrop oliwą.

fot. Chłodnik z rzodkiewki i ogórka/ Adobe Stock, Monika

Treść artykułu pierwotnie opublikowano 08.05.2013.

Czytaj także:
Jakie robić przetwory z rzodkiewki
Kiedy siać rzodkiewkę, a by rosła w korzeń
Przepis na zupę-krem z rzodkiewki