Spis treści:
- Skyr - co to za jogurt i jak powstaje?
- Wartości odżywcze jogurtu skyr
- Czym różni się skyr od jogurtu naturalnego?
- Czy skyr szkodzi zdrowiu?
- Czy skyr naturalny jest zdrowy?
Skyr - co to za jogurt i jak powstaje?
Skyr jest to gęsty i kremowy jogurt pochodzący z Islandii. Zaczął być tam produkowany już prawie 1000 lat temu. Skyr otrzymuje się poprzez fermentację odtłuszczonego mleka z użyciem żywych kultur bakterii, a następnie odcedzenie płynu w celu uzyskania gęstego, kremowego produktu o wysokiej zawartości białka.
Skyr naturalny ma bardzo prosty skład. Zawiera jedynie mleko pasteryzowane oraz żywe kultury bakterii jogurtowych. W sklepach coraz większą popularnością cieszą się skyry smakowe, których składy mogą być już nieco dłuższe i zawierać np. cukier, substancje słodzące, aromaty lub substancje zagęszczające.
Rodzaje skyru
Na polskim rynku pojawia się coraz więcej wariantów skyru - waniliowy, jagodowy, truskawkowy czy mango-marakuja. Dostępne są również skyry pitne, bez laktozy i wegańskie (na bazie soi).
Skyry smakowe często w składzie zawierają cukier. Przed zakupem skyru zawsze czytaj etykietę i najlepiej wybieraj taki bez dodatku cukru.
Gdzie kupić skyr i ile kosztuje?
Skyr kupisz w wielu supermarketach, takich jak Biedronka, Lidl, Aldi czy Auchan. Jednak coraz częściej skyry pojawiają się również w małych, osiedlowych sklepach. Najbardziej popularne firmy w Polsce, które produkują skyr to Pilos, Fruvita, Piątnica i Mlekovita.
Skyr najczęściej sprzedawany jest w opakowaniach po 150 gramów. Cena za skyr naturalny waha się między 2 zł a 3,20 zł, w zależności od marki. Ceny za skyry smakowe i pitne są trochę wyższe (wahają się między 2,50-4 zł za skyry smakowe i 4-6 zł za skyry pitne) . Zdecydowanie najdroższe są skyry wegańskie. Ich cena waha się pomiędzy 11 a 20 zł za 400-gramowe opakowanie.
Czy skyr ma gluten i laktozę?
Skyr naturalny jest pozbawiony glutenu, natomiast wersje smakowe mogą zawierać gluten ze względu na dodatek syropów, aromatów i barwników. Mogą być one sporządzane z dodatków zawierających gluten lub produkowane na liniach produkcyjnych, które obsługują produkty zawierające gluten, co może prowadzić do skażenia krzyżowego i nie być bezglutenowe. Osoby z celiakią muszą sprawdzić to na etykiecie.
Skyr jest rodzajem jogurtu na bazie mleka krowiego, dlatego zawiera laktozę. Jednak proces produkcji skyru sprawia, że usuwane jest z niego około 90% laktozy. Z tego powodu skyr jest odpowiedni dla osób z łagodną nietolerancją laktozy. Na rynku pojawiły się również całkowicie pozbawione laktozy, które ze spokojem mogą spożywać wszystkie osoby z nietolerancją laktozy.
Wartości odżywcze jogurtu skyr
Makroskładniki w 100 g jogurtu skyr:
- Energia: 70 kcal
- Białko: 11 g
- Tłuszcz: 0,2 g
- Węglowodany: 6 g
- Błonnik: 0 g
Składniki mineralne w 100 g jogurtu skyr:
- Wapń: 120 mg
- Sód: 45 mg
- Potas: 140 mg
- Magnez: 12 mg
- Selen 3,7 µg
- Fosfor: 150 mg
Witaminy w 100 g skyru:
- Witamina A: 11 µg
- Witamina D: 0,03 µg
- Witamina B1: 0,01 mg
- Witamina B2: 0,28 mg
- Witamina B3: 0,2 mg
- Witamina B6: 0,05 mg
- Foliany: 1,0 µg
- Witamina B12: 0,7 µg
Źródło: frida.fooddata.dk
Skyr zawiera mało kalorii, tłuszczu i węglowodanów, za to dużo białka, wapnia i witamin z grupy B.
Wapń jest ważny nie tylko dla zdrowych kości, ale też dla prawidłowego funkcjonowania serca, mięśni i układu nerwowego. Jedno opakowanie skyru (150 g) zawiera 180 mg wapnia. Zapotrzebowanie na wapń dla osoby dorosłej wynosi 1000 mg na dzień. Oznacza to, że jedno opakowanie skyru zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na wapń aż w 18%.
Skyr to także dobre źródło witamin z grupy B, szczególnie witaminy B12 i witaminy B2. Witaminy z grupy B są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i odpornościowego, wytwarzania czerwonych krwinek oraz utrzymania dobrej kondycji skóry.
Skyr z Biedronki vs skyr z Lidla - porównanie
Skyry z poszczególnych firm różnią się nieznacznie składem i wartościami odżywczymi. Jedne z najbardziej popularnych marek dostępnych w Polsce, które produkują skyr to Fruvita (dostępna w Biedronce) oraz Pilos (dostępny w Lidlu). Poniżej znajdziesz porównanie składów i wartości odżywczych skyru naturalnego:
| Składnik | Skyr naturalny Fruvita (Biedronka) - makroskładniki w 100 g | Skyr naturalny Pilos (Lidl) - makroskładniki w 100 g |
| Energia | 66 kcal | 62 kcal |
| Białko | 12 g | 11 g |
| Tłuszcz | 0 g | 0,2 g |
| Węglowodany | 3,8 g | 4 g |
| Błonnik | 0 g | 0 g |
Skyr naturalny z Biedronki ma trochę więcej kalorii, ale też więcej białka niż skyr z Lidla. Zawartość węglowodanów i tłuszczu w obu skyrach jest bardzo podobna. Skład obu produktów jest taki sam. Znajduje się w nich tylko mleko pasteryzowane i żywe kultury bakterii.
fot. Jogurt Skyr/ Adobe Stock, Mirco Vacca/Wirestock Creators
Czym różni się skyr od jogurtu naturalnego?
Skyr można uznać za jogurt, ponieważ oba są sfermentowanymi produktami mlecznymi zmieszanymi z probiotykami. Jednak pomimo, że jogurt i skyr są podobne pod wieloma względami, różnią się sposobem przetwarzania, wartością odżywczą i smakiem.
- Do przygotowania jednej filiżanki skyru potrzeba prawie czterech szklanek mleka. To sprawia, że skyr ma wyższą zawartość białka niż tradycyjny jogurt naturalny.
- Skyr jest wytwarzany z mleka odtłuszczonego, a jogurt może być produkowany z mleka o różnej zawartości tłuszczu.
- Skyr jest często fermentowany przez dłuższy czas, co pomaga uzyskać gęstszą konsystencję i intensywniejszy smak. Jogurt naturalny może być fermentowany krócej.
Skyr a jogurt grecki
Zarówno skyr, jak i jogurt grecki to produkty wytwarzane z mleka przy użyciu żywych kultur bakterii, najczęściej Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus. Jednak różnica między jogurtem greckim a skyrem polega na tym, że skyr jest wytwarzany przy użyciu podpuszczki.
Skyr wytwarzany jest z mleka krowiego poprzez podgrzewanie mleka odtłuszczonego z żywymi kulturami bakterii i podpuszczką - substancją organiczną zawierającą enzym, powszechnie stosowaną w produkcji sera. Żywe kultury bakterii zmieniają mleko z rzadkiego i wodnistego produktu w gęsty i kremowy. Po zagęszczeniu serwatka jest odcedzana, dzięki czemu powstaje jeszcze gęstszy produkt znany jako skyr.
Jogurt grecki wytwarza się również w drodze fermentacji mleka z żywymi kulturami bakterii, jednak nie dodaje się podpuszczki. Gdy mleko sfermentuje i zgęstnieje, należy je przecedzić w celu usunięcia nadmiaru płynnej serwatki i laktozy, pozostawiając jogurt o gęstszej konsystencji.
Inną ważną różnicą między jogurtem greckim a skyrem jest to, że jogurt jest tradycyjnie wytwarzany z mleka pełnotłustego, podczas gdy skyr jest zwykle produkowany z mleka odtłuszczonego. Z tego powodu jogurt grecki zawiera więcej tłuszczu niż skyr i jest bardziej kaloryczny.
Czy skyr szkodzi zdrowiu?
Skyr jest bezpieczny do spożycia i nie szkodzi zdrowiu. Może być spożywany nawet przez dzieci oraz kobiety w ciąży.
Na skyr powinny uważać też osoby z zaawansowaną niewydolnością nerek, ponieważ w ich diecie należy ograniczyć spożycie białka. Skyru nie mogą spożywać też osoby z alergią na białka mleka.
Poza tym skyr jest bezpieczny do spożycia. Mogą go jeść osoby na diecie keto, ponieważ zawiera małe ilości węglowodanów (ok. 6 g węglowodanów/100 g). Skyr może być też częścią diety wegetarian. Skyr z mleka krowiego nie jest produktem wegańskim. Na rynku istnieją jednak roślinne alternatywy skyru na bazie soi, które dobrze sprawdzą się dla osób na diecie wegańskiej.
Czy skyr szkodzi na wątrobę?
Skyr nie uszkadza wątroby i jest wręcz zalecanym produktem w chorobach wątroby. Ma on mało tłuszczu, który należy ograniczyć przy tym schorzeniu.
Skyr ma dużo białka, a wiele osób uważa, że dieta wysokobiałkowa prowadzi do uszkodzenia wątroby. Jednak jest to mit. Jak pokazują badania, spożywanie nawet 6 g białka na kg masy ciała na dobę przez osoby zdrowe nie uszkadza wątroby ani innych organów. Jeśli będziesz trzymała się zalecanych ilości białka, które wynoszą między 0,9 a 2,5 g białka na kg masy ciała na dobę (w zależności m.in. od poziomu twojej aktywności fizycznej i stanu fizjologicznego) to na pewno nie doświadczysz żadnych negatywnych konsekwencji. Wręcz przeciwnie, taka ilość białka będzie dobrze wpływała na twoje zdrowie.
Czy skyr jest dobry na trądzik?
Skyr może nasilać zmiany trądzikowe. Białka mleka stymulują wydzielanie czynnika IGF-1, który z kolei nasila trądzik. Niektóre badania wykazały, że odtłuszczone mleko nasila zmiany trądzikowe w największym stopniu. Jogurty dzięki zawartości bakterii probiotycznych mają korzystny wpływ na łagodzenie stanów zapalnych. Przy trądziku najlepiej spożywać jednak pełnotłusty fermentowany nabiał, a nie nabiał odtłuszczony (tak jak skyr).
Jednak spożycie skyru w diecie przy trądziku jest kwestią bardzo indywidualną. Przy trądziku generalnie zaleca się eliminację całego nabiału z diety na kilka tygodni i po tym czasie ewentualne wprowadzanie pełnotłustych jogurtów i serów, stale obserwując zmiany na swojej skórze. Jeśli chcesz wyeliminować cały nabiał z diety, najlepiej zrób to pod okiem dietetyka, żeby nie doprowadzić do pojawienia się niedoborów pokarmowych w organizmie.
Przeczytaj też: Mleko a trądzik
Czy skyr naturalny jest zdrowy?
Skyr naturalny jest zdrowy i można go jeść nawet codziennie. Stanowi świetne źródło białka, wapnia, witamin z grupy B oraz naturalnych probiotyków. Skyry owocowe zawierają często cukier, dlatego nie są one najlepszą opcją do codziennego spożycia. Najzdrowszy jest skyr naturalny, po który warto sięgać na co dzień. Jeśli chcesz zjeść skyr owocowy, lepiej wybierz ten bez dodatku cukru.
Czy skyr jest dobry dla cukrzyka?
Skyr wspomaga kontrolę poziomu cukru we krwi i jest dobry dla cukrzyków. Ma dużo białka i mało węglowodanów. Białko pomaga w zmniejszeniu gwałtownych wzrostów poziomu cukru we krwi po spożyciu węglowodanów. Dlatego najlepiej w jednym posiłku łączyć źródło zarówno węglowodanów, jak i białka oraz tłuszczu. Spożywanie białka pomaga również w utrzymaniu uczucia sytości na dłuższy czas niż po spożyciu samych węglowodanów. Dłuższe uczucie sytości może pomóc w uniknięciu nagłych wzrostów i spadków poziomu cukru we krwi, co jest korzystne dla osób z cukrzycą.
Czy skyr jest dobry na jelita?
Skyr jest źródłem naturalnych probiotyków i jako sfermentowany nabiał ma dobry wpływ na rozwój pożytecznych bakterii w jelitach. Bakterie te poprawiają trawienie i wchłanianie składników odżywczych. Zdrowie jelit jest istotne dla poprawy ogólnego stanu zdrowia i odporności, dlatego ważne jest, aby przynajmniej kilka razy w tygodniu włączać do diety żywność zawierającą probiotyki np. skyr naturalny.
Jogurt skyr chroni przed chorobami serca
Produkty mleczne, takie jak skyr, są powiązane ze zmniejszonym ryzykiem chorób serca. Jest to spowodowane wysoką zawartością wapnia i potasu, które są ważne dla zdrowia serca. Choroby serca odpowiadają za prawie 31% wszystkich zgonów na świecie. Jedno z badań wykazało, że 100 g nabiału dziennie zmniejszyło liczbę zgonów z powodu chorób serca aż o 14%.
Skyr zapobiega osteoporozie
Skyr jest dobrym źródłem wapnia, dzięki czemu zapobiega osteoporozie. Około 99% wapnia w organizmie znajduje się w kościach i zębach. Z wiekiem kości zaczynają tracić część swojej gęstości, co prowadzi do ich zwiększonej łamliwości. Badania pokazują, że zwiększenie spożycia wapnia może chronić przed utratą masy kostnej. 150 g skyru pokrywa 18% dziennej, zalecanej podaży wapnia dla osób dorosłych.
Czy skyr jest dobry na odchudzanie?
Skyr jest pomocny dla osób na diecie odchudzającej. Wysoka zawartość białka jest jedną z największych zalet skyru. Białko jest korzystne w kontrolowaniu wagi, ponieważ zwiększa uczucie sytości i zapobiega podjadaniu. W jednym badaniu sprawdzano jak przekąski wysokobiałkowe, takie jak skyr, wpływają na apetyt w porównaniu do niezdrowych przekąsek, takich jak czekolada czy krakersy. Jedzenie skyru sprawiło, że osoby badane w dalszej części dnia spożywały o 100 kcal mniej.
Źródła:
Gannon MC., Nuttall FQ., Saeed A, Jordan K., Hoover K.: An increase in dietary protein improves the blood glucose response in persons with type 2 diabetes. Am J Clin Nutr. 2003, 78(4), 734-41.
Gudmundsson G., Kristbergsson K.: Modernization of Skyr Processing: Icelandic Acid-Curd Soft Cheese. Modernization of Traditional Food Processes and Products. Integrating Food Science and Engineering Knowledge Into the Food Chain. 2016, vol 11.
Czytaj także:
Mleko w proszku: czy jest zdrowe, czy szkodliwe? Sprawdzamy
Modna dieta kefirowa: co to jest?
Co zrobić z jogurtu naturalnego?
