Właściwości rabarbaru sprawiają, że kojarzy się głównie z ciastami i kompotami, które zyskują dzięki niemu fantastyczny kwaskowy smak. Kucharze twierdzą, że najlepsze są warzywa z cienkimi łodygami o intensywnym czerwonym zabarwieniu – są bardziej słodkie i mają lekko malinowy posmak. Grube zielone łodygi są kwaśniejsze. Rabarbar to warzywo, które jest świetnym dodatkiem do dżemów, zup, konfitur, oraz farszów naleśnikowych. Przypisuje mu się szereg prozdrowotnych działań. Czy słusznie?
Spis treści:
- Właściwości rabarbaru
- Czy rabarbar jest zdrowy?
- Rabarbar: właściwości lecznicze
- Sok z rabarbaru – właściwości
- Właściwości syropu z rabarbaru
- Nalewka z rabarbaru – właściwości
Właściwości rabarbaru
Rabarbar jest niskokaloryczny i jednocześnie jest dość ubogi w najważniejsze składniki odżywcze. To, co go wyróżnia na tle innych pokarmów to wysoka zawartość witaminy K – 100 g rabarbaru zaspokaja 26-37% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Rabarbar zawiera też sporo błonnika – pod tym względem jest podobny do jabłek, pomarańczy czy selera.
W 100 g rabarbaru znajduje się:
- kalorie: 116
- węglowodany: 31,2 grama
- błonnik: 2 gramy
- białko: 0,4 grama
- wit. K1: 26% dziennego zapotrzebowania
- wapń: 15% dziennego zapotrzebowania
- witamina C: 6% dziennego zapotrzebowania
- potas: 3% dziennego zapotrzebowania
- kwas foliowy: 1% dziennego zapotrzebowania.
Ale uwaga! Wapń zwarty w rabarbarze jest w postaci trudno przyswajalnej przez organizm, dlatego roślina ta nie jest jego dobrym źródłem.
Rabarbar jest najbardziej kwaśnym warzywem. Jego kwasowość wynika głównie z wysokiego poziomu kwasu jabłkowego i szczawiowego. Co ciekawe, rosnący w ciemności rabarbar sprawia jest mniej kwaśny i bardziej delikatny.
fot. Jakie właściwości ma rabarbar?/ Adobe Stock, Diana Taliun
Jakie właściwości ma rabarbar?
Poniżej najczęściej przywoływane właściwości rabarbaru:
- Odmładzanie. Owocowe musy z dodatkiem rabarbaru to doskonałe śniadanie dla pań w każdym wieku. Zawarte w nich substancje, zwłaszcza kwasy cytrynowy i jabłkowy, które decydują o smaku warzywa, mają działanie odkażające i odmładzające. Mogą one łagodzić objawy trądziku, a także wzmacniają skórę, włosy i paznokcie. Chronią organizm przed działaniem szkodliwych wolnych rodników.
- Lepsze trawienie. Trzy łodygi rzewienia obrane ze skórki i zmiksowane z filiżanką soku jabłkowego, ćwiartką cytryny i łyżeczką miodu to dobry sposób na problemy trawienne. Gęsty cierpki napój wypijany raz dziennie, najlepiej na czczo, działa rozwalniająco. Dzięki temu może skutecznie zapobiegać zaparciom.
- Działanie antynowotworowe. Jak pokazują badania, łodygi pieczone co najmniej 20 minut zawierają dużo rapontygeniny. Substancji tej przypisywane jest działanie przeciwutleniające, a także hamujące rozwój komórek nowotworowych i obniżające ryzyko zachorowania na raka piersi i prostaty.
- Wzmacnianie organizmu. Rabarbar zawiera substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym oraz kwas foliowy i witaminę C.
- Redukcję skutków stresu. Jedna czy dwie surowe rabarbarowe łodygi zmiksowane z sokiem pomarańczowym i bananem to świetny koktajl dla osób żyjących w ciągłym pośpiechu i stresie. Kwaskowate warzywo ma sporo witamin z grupy B, które między innymi wspomagają pracę układu nerwowego. Działają uspokajająco i pomagają łagodzić objawy stresu.
- Oczyszczanie organizmu. Kompot rabarbarowy wypijany raz na kilka dni to nie tylko doskonałe orzeźwienie w czasie upałów, ale dla niektórych to także ważny element letniego detoksu. Kwaskowaty napój dostarcza substancji wspomagających oczyszczanie organizmu z toksyn.
Czy rabarbar jest zdrowy?
Rabarbar zwykle jest dobrze tolerowany, choć u niektórych osób mogą wystąpić działania niepożądane, zwłaszcza w przypadku nadmiernego spożycia. Obejmują one:
- ból brzucha,
- biegunkę,
- nudności,
- wymioty,
- skurcze.
Niekorzystne dla zdrowia są liście rabarbaru. Zawierają kwas szczawiowy, który w zbyt dużej dawce może powodować ból brzucha, biegunkę, wymioty, drgawki, a nawet śmierć. Dlatego się ich nie jada.
Rabarbaru, zwłaszcza surowego nie należy jadać codziennie. Zawiera sporo szczawianów, które wiążą wapń i usuwają go z organizmu. Nadmiar szczawianów może także utrudniać przyswajanie żelaza, magnezu i miedzi. Dlatego powinny unikać go osoby cierpiące na osteoporozę, niedokrwistość, reumatyzm, choroby nerek i przewodu pokarmowego. Ostrożnie powinny do niego podchodzić także kobiety w ciąży i karmiące oraz młodzi chłopcy i mężczyźni z niskim poziomem testosteronu. Zawarta w łodygach rapontycyna ma działanie podobne do estrogenów.
Rabarbar: właściwości lecznicze
Ludzie używają rabarbaru jako naturalne remedium na biegunkę, bóle brzucha, niestrawność, objawy menopauzy, skurcze menstruacyjne, otyłość, dysfunkcje trzustki i wiele innych schorzeń. Niestety nie ma wiarygodnych dowodów naukowych na poparcie większości z tych zastosowań.
Dowody naukowe pozwalają jednak stwierdzić, że nie da się wykluczyć, iż właściwości rabarbaru mogą przynosić ulgę w kilku z wyżej wymienionych dolegliwości. Należą do nich:
- objawy menopauzy – wyciąg z korzenia rabarbaru przyjmowany doustnie w okresie menopauzy wykazuje działanie ograniczające uderzenia gorąca, poprawiające nastrój, zmniejszające uczucie zmęczenia,
- zapalenie (obrzęk) trzustki – jedzenie rabarbaru może zmniejszać u chorych dolegliwości bólowe i skracać czas leczenia szpitalnego.
Nieliczne badania naukowe wykazały, że rabarbar może mieć też właściwości obniżające poziom cholesterolu. Wykazały też, że roślina ta jest bardzo bogata w przeciwutleniacze. Właściwości lecznicze rabarbaru być może są obszerniejsze, ale obecnie nie ma na to wystarczających dowodów naukowych.
Przeciwwskazania do stosowania rabarbaru
Spożywanie rabarbaru czy wyciągów z tej rośliny nie jest wskazane u osób, które cierpią na:
- niedrożność jelit,
- zapalenie wyrostka robaczkowego,
- niewyjaśniony ból brzucha,
- stany zapalne, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie okrężnicy,
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- choroby nerek,
- choroby wątroby.
Nie należy też stosować rabarbaru w połączeniu z lekami zawierającymi: digoxin, warfarynę, cyklosporyny, a także z kortykosteroidami, lekami mogącymi uszkadzać nerki lub wątrobę, przeczyszczającymi, diuretycznymi.
fot. Sok z rabarbaru: właściwości/ Adobe Stock, iuliia_n
Sok z rabarbaru – właściwości
Zdrowotne właściwości soku z rabarbaru są takie same, jak opisywaliśmy wyżej. Należy jednak pamiętać, że surowy sok jest bardzo kwaśny, dlatego warto przygotować go tak jak kompot, czyli gotując rabarbar w wodzie, a potem studząc kompot. Poddany wysokiej temperaturze rabarbar zyskuje nieco słodszy, łagodniejszy smak.
Ponieważ nie prowadzono na ten temat badań, trudno powiedzieć, czy surowy sok jest zdrowszy od kompotu z rabarbaru. Podobnie jest z właściwościami surowego i gotowanego rabarbaru.
Należy też z ostrożnością podchodzić do wypisywanych lekką ręką właściwości soku z rabarbaru pojawiających się przy przepisach, gdyż wpływ tego warzywa na organizm nie został dostatecznie przebadany. Dlatego stwierdzenia, że sok z rabarbaru chroni przed Alzheimerem, wzmacnia kości, poprawia wzrok i spowalnia starzenie się organizmu, są na razie domysłami.
Właściwości syropu z rabarbaru
Syrop z rabarbaru przygotowuje się z użyciem dużej ilości cukru, np. 600 g cukru na 1 kg rabarbaru. To sprawia, że syrop jest bardzo słodki i bardzo kaloryczny. Nie jest też bardzo kwaśny, gdyż zwykle jednym z etapów przygotowania syropu jest gotowanie, które zmniejsza nasilenie kwaśnego smaku. Stosuje się go jako dodatek np. do napojów.
Właściwości syropu z rabarbaru, tak jak i innych przetworów z rabarbaru, są takie same, jak pozostałych przetworów z tego warzywa. Jednak ze względu na dużą zawartość cukru prostego w syropie należy pamiętać o tym, że może dość gwałtownie podnosić poziom cukru we krwi. Do wszystkich prozdrowotnych właściwości syropu z rabarbaru należy jednak podchodzić z dystansem, gdyż nie mamy wystarczających dowodów, które by je potwierdzały.
Nalewka z rabarbaru – właściwości
Poniżej właściwości przypisywane nalewce z korzenia rabarbaru:
- pobudza kubki smakowe, przygotowując je do odczuwania smaku nadchodzącego pokarmu,
- stymuluje wydzielanie soków żołądkowych,
- stymuluje wydzielanie enzymów wątrobowych,
- reguluje wchłanianie tłuszczów.
Korzeń rabarbaru podobno wykazuje delikatne działanie przeczyszczające poprzez stymulację wydzielania żółci do jelit. Pobudza również przewód żółciowy do wydalania toksycznych odpadów.
Żadne z tych działań nie zostało jednak przebadane naukowo, dlatego do tych doniesień należy podchodzić z dystansem. Nalewka z rabarbaru na spirytusie zawiera alkohol. Obecnie uważa się, że nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, i o tym należy pamiętać rozważając sięgnięcie po spirytusowy wyciąg z rabarbaru.
Artykuł pierwotnie opublikowano 29.05.2023 na podstawie artykułu z magazynu „Vita”.
Źródło:
1. Rhubarb - Uses, Side Effects, and More/ webmd.com
2. Is Rhubarb Good for You? All You Need to Know
Czytaj także:
Czy rabarbar się obiera?
Dżem lub konfitura z rabarbaru – jak zrobić?
Jak przygotować fit ciasto z rabarbarem
