Chrzan jest zdrowy, ale nie każdy powinien go jeść. Na co szkodzi chrzan?

na co szkodzi chrzan fot. Adobe Stock, Epixproductions
Przeciwwskazania do jedzenia chrzanu obejmują głównie problemy z układem pokarmowym. Chrzan szkodzi na śluzówkę żołądka, jamy ustnej i jelit, jeśli jest ona delikatna. Chrzanu nie powinny jeść osoby z wrzodami, refluksem i częstą zgagą, a także wszyscy, których po chrzanie boli żołądek. Przeciwwskazań jest trochę więcej. Sprawdź, czy chrzan ci nie zaszkodzi.
/ 12.04.2022 12:36
na co szkodzi chrzan fot. Adobe Stock, Epixproductions

Chrzan szkodzi wszystkim, którzy mają wrażliwy układ pokarmowy i problemy ze śluzówkami. Chrzanu nie je się w dużych ilościach, może więc szkodzić tylko ze względu na składniki drażniące w nim zawarte. Oto wszystkie przeciwwskazania do jedzenia chrzanu i powody, dla których szkodzi.

Spis treści:

  1. Dlaczego chrzan niektórym szkodzi?
  2. Kiedy chrzan szkodzi? Przeciwwskazania do jedzenia chrzanu
  3. Chrzan nie szkodzi w tych chorobach - mity o szkodliwości chrzanu
  4. Codzienne jedzenie chrzanu - czy to szkodzi?

Dlaczego chrzan niektórym szkodzi?

Właściwości chrzanu powodują, że jest to bardzo zdrowy produkt, który większość osób może jadać często bez szkody dla zdrowia. Ale przecież wiele prozdrowotnych składników może też szkodzić. Wszystko zależy od dawki i od osoby, która ma jeść dany pokarm. W pewnych przypadkach szkodliwe są nasiona chia, szkodliwość orzechów brazylijskich wiąże się z nadmiarem selenu, a istnieją nawet przeciwwskazania do jedzenia awokado i przeciwwskazania do jedzenia imbiru. Podobnie jest ze zdrowym chrzanem. Szkodzi on szczególnie przez:

  • zawartość silnych, drażniących substancji,
  • potencjalne interakcje z lekami,
  • alergie na chrzan lub składniki w nim zawarte,
  • wywoływanie podrażnień miejscowych.

Kiedy chrzan szkodzi? Przeciwwskazania do jedzenia chrzanu

Chrzan podrażnia usta, nos i oczy

Chrzan może szkodzić nie tylko typowo wewnętrznie, gdy go zjesz. Największą krzywdę możesz wyrządzić sobie jeśli obchodzisz się ze świeżym chrzanem. Jeśli kiedykolwiek tarłaś chrzan lub znajdowałaś się w pomieszczeniu, w którym miało to miejsce, wiesz, o czym mowa. Chrzan jest źródłem wielu drażniących olejków eterycznych.

Świeży chrzan, sok z chrzanu, a nawet jego opary, drażnią bardzo wszystkie śluzówki ciała. Powodują łzawienie, podrażnienie i zaczerwienienie oczu i katar. Kontakt ze świeżym chrzanem może być bolesny, jeśli dotkniesz go, a masz zadartą skórkę przy paznokciu lub inną małą ranę. Wszystkie te sytuacje nie są zagrażające życiu i nie powinno się unikać jedzenia i przygotowania chrzanu tylko dlatego, że występują. Stosuj po prostu odpowiednie środki ochronne i nie narażaj się na bezpośrednie działanie chrzanu, jeśli masz:

Żeby zminimalizować drażniące zewnętrznie działanie chrzanu:

  • trzyj chrzan w rękawiczkach,
  • otwórz okna w trakcie przygotowywania chrzanu,
  • unikaj dotykania twarzy (szczególnie okolic oczu) w trakcie obchodzenia się ze świeżym chrzanem,
  • możesz ubrać do tarcia chrzanu maskę do nurkowania lub okularki pływackie.

szkodliwość chrzanufot. Świeżo tarty chrzan jest bardzo drażniący/ Adobe Stock, Maria

Chrzan szkodzi przy refluksie

Refluks pokarmowy to dolegliwość, przy której trzeba stosować specjalną dietę refluksową opartą na mało drażniących, łagodnych pokarmach. Chrzan zdecydowanie do takich nie należy. Nic ci się nie stanie, jeśli zjesz sos lekko doprawiony małą ilością chrzanu. Unikaj jednak większych ilości chrzanu w diecie.

Chrzan szkodzi przy wrzodach żołądka i dwunastnicy

Wiesz już, jak reagują śluzówki ciała, po zewnętrznym kontakcie z chrzanem. Chrzan drażni też je od wewnątrz, po zjedzeniu. Nie jest to problem, jeśli nie masz żadnych chorób układu pokarmowego. Przeciwwskazanie do jedzenia chrzanu stanowią za to wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy i inne podrażnienia układu pokarmowego. Dieta wrzodowa zdecydowanie nie dopuszcza jedzenia chrzanu. 

Chrzan szkodzi w chorobach zapalnych jelit

Chrzanu nie powinno się jeść też w innych aktywnych postaciach chorób zapalnych jelit. Mowa głównie o wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego i chorobie Leśniowskiego-Crohna. Chrzan będzie na pewno szkodził w zaostrzeniach tych chorób, gdy występują aktywne krwawienia z przewodu pokarmowego. Jego jedzenie jest w tych momentach surowo zabronione. 

W okresach remisji (gdy nie ma żadnych objawów choroby) można wprowadzić ostrożnie małe ilości chrzanu do diety. Warto obserwować reakcję organizmu, by w razie objawów połączyć ją ze zjedzonym chrzanem. 

Jedzenie chrzanu z ostrożnością je też zalecane w innych chorobach jelit. Uchyłki jelita grubego to nie przeciwwskazanie do jedzenia chrzanu, ale jedna z dolegliwości, gdy trzeba być ostrożnym we wprowadzaniu chrzanu do diety. To, co najlepiej jeść przy uchyłkach jelita zależy od stopnia rozwoju tej przypadłości.

Chrzan szkodzi na skórę

Chrzan ma silne właściwości drażniące. Choć okłady z chrzanu stosuje się czasem w medycynie naturalnej jako okłady przeciwbólowe na stawy, a mleko z chrzanem na wybielanie przebarwień, nie powinno się tego robić. Kontakt skóry z chrzanem może prowadzić do:

  • zaczerwienień,
  • reakcji alergicznych,
  • wywoływać pęcherze.

przeciwwskazania do jedzenia chrzanufot. Chrzan naturalny też ma przeciwwskazania/ Adobe Stock, 5ph

Chrzan nie szkodzi w tych chorobach - mity o szkodliwości chrzanu

Chrzan nie szkodzi w dnie moczanowej

Wiele osób uważa z jakiegoś powodu, że chrzan należy do warzyw, które szkodzą stawom. To mit. Nie trzeba się obawiać spożycia chrzanu przy dnie moczanowej, ani reumatoidalnym zapaleniu stawów.  Chrzan dzięki obecności antyoksydantów może działać wręcz przeciwzapalnie, a to bardzo pożądane przy chorobach stawów. Zawartość puryn w chrzanie to ok. 13 mg/ 100 g chrzanu. Plasuje to chrzan w grupie produktów o niskiej zawartości puryn. Chrzan może być więc stałym elementem diety ubogopurynowej na dnę moczanową. 

Chrzan nie szkodzi w zespole jelita drażliwego (IBS)

Chrzan należy do produktów ubogich w FODMAP jeśli jest spożywany w limitowanych ilościach. Duże dawki chrzanu mogą zawierać zbyt dużo fruktanów i powodować objawy zespołu jelita drażliwego (biegunki, zaparcia, gazy i inne). Niewielkie ilości chrzanu jak najbardziej mogą pojawić się w diecie low FODMAP.

Pamiętaj jednak, że IBS to na tyle specyficzna dolegliwość, że wiele rekcji na produkty spożywcze jest tu zależna od danej osoby. Jeśli czujesz, że chrzan szkodzi ci przy IBS, po prostu go unikaj. 

Chrzan nie szkodzi w kamicy nerkowej

Chrzan nie powinien też szkodzić, jeśli masz problem z kamieniami nerkowymi. Ba, niektóre babcine metody na kamienie nerkowe polegają właśnie na włączaniu chrzanu do diety. Chrzan ma delikatne działanie moczopędne, może więc faktycznie pomóc. Jada się go jednak zazwyczaj w na tyle niewielkich ilościach, że zapamiętaj jednak bardziej, że chrzan nie szkodzi na kamienie nerkowe, a nie że na nie pomaga. Ze względu na właściwości moczopędne, chrzan może „ruszyć” występujące w nerkach kamienie. Wszelkie pomysły kuracji chrzanem w większych ilościach skonsultuj więc z lekarzem.

Czy chrzan jest zdrowy na wątrobę?

Chrzan można jeść przy różnych schorzeniach wątroby, np. w chorobie stłuszczeniowej wątroby. Nie powinno się jednak jeść za dużo chrzanu, jeśli została ci polecona dieta wątrobowa, potocznie rozumiana jako dieta lekkostrawna. Chrzan można dodawać wtedy w niewielkiej ilości do sosów, ale nie bezpośrednio na kanapkę. 

Codzienne jedzenie chrzanu - czy to szkodzi?

Jeśli nie masz wskazanych tu przeciwwskazań, lubisz chrzan i dobrze się po nim czujesz, możesz jeść go nawet codziennie. Chrzan jest zdrowym dodatkiem, który urozmaica smak potraw i wzbogaca dietę w niektóre prozdrowotne cząsteczki. Chrzan je się i tak w niewielkich ilościach. Nie ma zdrowotnych przeszkód, by jadać go codziennie do kanapek, robić sos chrzanowy lub doprawiać nimi zdrowe tarte buraczki robiąc ćwikłę. 

Źródła:

USDA Food Data Central: Horserasish

Veitch NC. Horseradish peroxidase: a modern view of a classic enzyme. Phytochemistry. 2004 Feb;65(3):249-59. doi: 10.1016/j.phytochem.2003.10.022. PMID: 14751298.
Panzarasa G. The horseradish smile: Demonstrating characteristic reactions of peroxidase in a visually appealing way. Biochem Mol Biol Educ. 2020 Jan;48(1):38-43. doi: 10.1002/bmb.21310. Epub 2019 Oct 9. PMID: 31596539.

Czytaj także:
Zdrowie w skorupce, czy bomba cholesterolowa? Czy jajka są zdrowe?
Czy sushi jest zdrowe i dietetyczne? Wszystko zależy od składników - poznaj te najzdrowsze
Czy wafle ryżowe są zdrowe? Decyduje o tym 5 subtelnych szczegółów

Redakcja poleca

REKLAMA