Podstawą w walce z rakiem piersi są oczywiście badania profilaktyczne. Nie ma skuteczniejszej strategii, by uniknąć najpoważniejszych konsekwencji raka piersi. Na prewencję raka piersi składają się jednak też twoje codzienne wybory żywieniowe i to, jak spędzasz wolny czas.
Choć do mojego gabinetu trafiają bardzo różne pacjentki, to tendencja jest jednak widoczna — najczęściej są to osoby z otyłością lub nadwagą, które nie uprawiają sportu i raczej kiepsko się odżywiają (fast-foody, słodycze, alkohol).- mówi Antoni Szymczak, specjalista chirurgii onkologicznej i ogólnej, Zastępca Ordynatora Oddziału Chirurgii Onkologicznej Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock.
Rak piersi to najczęściej diagnozowany u kobiet nowotwór. Jest on w dużej mierze uwarunkowany genetycznie, ale styl życia i to, co kładziesz na talerzu też mają wpływ na to, czy choroba się rozwinie. Nikogo nie trzeba przekonywać, że lepiej rakowi zapobiegać, niż go leczyć. Choć o raku piersi nie wiemy jeszcze wszystkiego, naukowcy mają sporo dowodów na skuteczne metody jego prewencji – skorzystaj z tej wiedzy i wciel w życie porady, które mogą ochronić cię przed zachorowaniem.
Spis treści:
- Dieta w prewencji raka piersi – najważniejsze wskazówki
- Produkty, które mogą zmniejszać ryzyko raka piersi
- Styl życia w prewencji raka piersi
- Dieta w prewencji raka piersi kontra dieta podczas leczenia raka piersi
Dieta w prewencji raka piersi – najważniejsze wskazówki
Na temat diety w zapobieganiu rakowi piersi wiadomo sporo. Przeprowadzone zostały na ten temat setki badań. Między innymi takie, w których dokładnie przyglądano się wyborom żywieniowym kobiet obarczonych prawie 80-proc. genetycznym ryzykiem wystąpienia raka piersi (np. mutacji BRCA1). Porównywano jadłospisy, które stosowały kobiety, u których rak piersi się ujawnił, i jadłospisy kobiet, które pomimo obciążenia genetycznego nie zachorowały. Dogłębna analiza, prześwietlanie mechanizmów i obliczenia statystyczne pozwalają wskazać strategie żywieniowe i sformułować porady, które mogą mieć realny wpływ na uniknięcie raka piersi. Zapoznaj się z nimi i postaraj się wcielić je w życie.
Unikaj alkoholu – zwiększa ryzyko raka piersi
Alkohol to znany czynnik rakotwórczy zakwalifikowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) do grupy 1 – substancji rakotwórczych dla ludzi. Zwróć uwagę na to stanowcze sformułowanie. Nie jest to „prawdopodobnie rakotwórczy”, czy „być może rakotwórczy”, tylko: niezaprzeczalnie rakotwórczy. Alkohol jest powiązany ze zwiększaniem ryzyka kilku typów nowotworów u ludzi, w tym właśnie z rakiem piersi.
Związek spożycia alkoholu z ryzykiem pojawienia się raka piersi jest dobrze udokumentowany. Ważne ogólnoeuropejskie badanie EPIC (European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition) wiąże aż 5% przypadków raka piersi bezpośrednio z konsumpcją alkoholu. Potwierdza to także WHO, które szacuje, że aż 40 000 przypadków raka piersi w Europie jest bezpośrednio skorelowane z piciem alkoholu. Nie chodzi tylko o nadmierną konsumpcję. Ryzyko wystąpienia raka piersi rośnie z każdą dodatkowo spożywaną jednostką alkoholu. WHO podkreśla, że nie ma bezpiecznej dawki alkoholu. Już 1 piwo (500 ml) lub 2 kieliszki wina (po 100 ml) wypijane codziennie mogą zaszkodzić.
Dlaczego alkohol tak działa? Wpływa bezpośrednio na estrogeny i inne hormony powiązane z niektórymi (hormonozależnymi) typami raka piersi. Alkohol uszkadza też bezpośrednio DNA. Jest po prostu toksyczny i warto maksymalnie ograniczać jego spożywanie.
Wskazówka praktyczna: Pozbądź się nawyku picia alkoholu. Zaakceptuj fakt, że jest on niezdrowy. Staraj się maksymalnie ograniczyć jego konsumpcję i pamiętaj, że nie ma bezpiecznej dawki.
Utrzymuj prawidłową masę ciała - to chroni przed występowaniem raka piersi
Nadwaga i otyłość są jednym z czynników ryzyka predysponującym do wystąpienia raka piersi. Niestety, większość pacjentek nie ma świadomości, że otyłość to choroba, której konsekwencje nie kończą się na problemie z samoakceptacją i obrazem własnego ciała.
Najczęściej pacjentki są zupełnie nieświadome, że ich wybory żywieniowe mają wpływ na ryzyko zachorowania na raka piersi. Otyłość zazwyczaj kojarzy się z chorobami układu krążenia, a nie z nowotworami. Rak piersi zdecydowanie częściej rozwija się u kobiet z nadwagą lub otyłością, stąd nasze nawyki żywieniowe mają bezpośrednie przełożenie na ryzyko zachorowania. Dlatego tak ważne jest, żeby zdrowo się odżywiać! - mówi Antoni Szymczak, specjalista chirurgii onkologicznej i ogólnej.
Każda redukcja namiarowej masy ciała to krok ku lepszemu zdrowiu. Proces odchudzania, by był skuteczny, musi opierać się na gruntownej zmianie dotychczasowych nawyków żywieniowych. Nie wpadaj w pułapkę diety Dukana, diet sokowych czy innych modnych modeli żywienia. Najskuteczniejsza będzie zdrowa dieta, którą polubisz i będziesz w stanie stosować przez całe życie.
Co ważne - udowodniono, że otyłość nie tylko sprzyja zachorowaniu, ale też jest predyktorem wyników leczenia raka piersi. Te pacjentki, które w trakcie leczenia podejmą się walki z otyłością, lepiej odpowiadają potem na leczenie raka piersi! - dodaje Antoni Szymczak.
Wskazówka praktyczna: Dbaj o zachowanie prawidłowej masy ciała przede wszystkim ze względu na swoje zdrowie. Jeśli masz problem z samodzielnym zadbaniem o właściwą masę ciała, skonsultuj się z doświadczonym dietetykiem, który pomoże ci w przeprowadzeniu procesu odchudzania.
Nadmiar tłuszczu i nasyconych kwasów tłuszczowych zwiększa ryzyko raka piersi
Badanie EPIC wskazuje na związek diety bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe ze zwiększonym występowaniem raka piersi (konkretniej: raka z pozytywnym receptorem estrogenowym ER+ i pozytywnym receptorem progesteronowym PR+).
Nasycone kwasy tłuszczowe (NKT) to głównie tłuszcze zwierzęce, które znajdziesz np. w tłustym mięsie, maśle, wysokotłuszczowym nabiale i serach. Ich źródłem jest też olej kokosowy. Zaleca się ich ograniczanie w diecie z powodu niekorzystnego wpływu na układ krążenia. Okazuje się, że dodatkowym argumentem jest ryzyko wystąpienia raka piersi. Poleca się czerpać z NKT maksymalnie 7% energii w diecie – dla diety o kaloryczności 2000 kcal, maksymalna polecana dzienna dawka kwasów tłuszczowych nasyconych to ok. 15 g – mniej niż 2 łyżki masła.
Niektóre badania wskazują, że negatywne oddziaływanie pod kątem występowania raka piersi ma także ilość spożywanego tłuszczu ogółem. Zaobserwowano, że kobiety z wyższym udziałem tłuszczu w diecie miały większe ryzyko zachorowania na raka piersi. Choćby z tego względu moda na diety wysokotłuszczowe (np. dietę ketogeniczną) może okazać się szkodliwa. Większe znaczenie niż sama ilość spożywanego tłuszczu może mieć jego jakość: zdrowe tłuszcze (np. kwasy omega 3) są organizmowi bardzo potrzebne, także do zapobiegania rozwojowi raka.
Wskazówka praktyczna: Zamiast masłem, posmaruj kanapkę warzywną pastą lub awokado; unikaj smażenia, ale jeśli to robisz, wykorzystaj oliwę z oliwek; ogranicz spożywanie tłustego mięsa. Postaw na niskoprzetworzone źródła tłuszczu takie jak orzechy, pestki, awokado, czy tłuste ryby morskie.
fot. Źródła nasyconych kwasów tłuszczowych - lepiej unikać ich w prewencji raka piersi/ Adobe Stock, alex9500
Nadmiar mięsa w diecie (szczególnie czerwonego) sprzyja rakowi piersi
Dieta bogata w mięso, szczególnie mięso czerwone i przetworzone, zwiększa ryzyko chorób nowotworowych, w tym raka piersi. Korelacji tej nie zauważa się pomiędzy spożyciem drobiu a ryzykiem raka piersi. Nie jest to zaskakujące, czerwone mięso znanym kancerogenem uznanym przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC).
Mechanizm takiego wpływu mięsa na organizm ludzki można tłumaczyć na kilka sposobów: przez zawartość kancerogennych azotanów służących do konserwowania mięsa; obecność rakotwórczych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA); dużą dawkę soli z mięsnych przetworzonych produktów, a nawet zbyt dużą dawkę żelaza, która też może działać jak kancerogen. Poleca się nie przekraczać porcji 700 g czerwonego mięsa tygodniowo i dążyć do całkowitej eliminacji mięsa przetworzonego.
Wskazówka praktyczna: Nie musisz przechodzić na wegetarianizm i całkowicie usuwać mięsa ze swojej diety, ale dąż do jego ograniczania. Szczególnie unikaj przetworzonego czerwonego mięsa, np. w formie wędlin, kiełbas, parówek, mielonek, kabanosów.
Soja może chronić przed rakiem piersi
W społeczeństwie panuje nieprawidłowe, a wręcz szkodliwe przekonanie, że soja może zwiększać ryzyko nowotworów piersi. To szkodliwy i nieprawdziwy mit. Badania naukowe wskazują na to, że jest wręcz odwrotnie. Produkty sojowe zawierają izoflawony, lignany i fitoestrogeny, a te zmniejszają ryzyko hormonozależnych nowotworów, w tym właśnie raka piersi. Zależność tę obserwuje się zarówno u kobiet przed jak i po menopauzie. Niektóre badania odnotowały nawet 29% mniejsze ryzyko raka piersi u kobiet, które regularnie spożywały soję, w porównaniu do kobiet, które nie jadły produktów sojowych.
Co istotne, warto włączyć produkty sojowe do diety także u kobiet, które chorowały na raka piersi w przeszłości. Ta drobna zmiana w diecie zmniejsza szanse na nawrót choroby.
Wskazówka praktyczna: Włącz tofu, soję, fasolkę edamame i napoje sojowe na stałe do swojego jadłospisu. Poleca się jedzenie nawet 1-2 porcji produktów sojowych dziennie.
fot. Soja na zapobieganie rakowi piersi/ Adobe Stock, naito29
Dieta bogata w błonnik może zmniejszać ryzyko raka piersi
Błonnik to niestrawne włókna pokarmowe obecne przede wszystkim w pełnoziarnistych produktach zbożowych, warzywach i owocach. Wystarczająca ilość błonnika w diecie spełnia funkcję protekcyjną przeciw nowotworom piersi. Błonnik wiąże w jelicie wiele cząstek, w tym różne środowiskowe toksyny i estrogeny – hormony, których nadmiar zdecydowanie nie działa na korzyść pod kątem ewentualnego ryzyka wystąpienia raka piersi.
Naukowcy doszukali się też powiązań pomiędzy składem mikrobiomu jelitowego a występowaniem raka piersi. Bakterie jelitowe odgrywają dużą rolę w regulacji układu hormonalnego, wpływają także na estrogeny – hormony stymulujące rozrost komórek piersi, co niesie za sobą ryzyko powstania komórek rakowych, szczególnie u kobiet po menopauzie. Na stan i działanie mikroflory jelitowej można wpływać dietą. Najskuteczniejszą metodą poprawy składu mikroflory jelitowej jest zadbanie o różnorodne roślinne pożywienie dostarczające błonnika pokarmowego.
Wskazówka praktyczna: Do każdego posiłku jedz porcję warzyw lub owoców. Zapoznaj się ze źródłami błonnika. Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe i nie stroń od strączków, a zapewnisz sobie odpowiednią dawkę błonnika.
Dieta z niskim indeksem glikemicznym zmniejsza ryzyko raka piersi
Dieta z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym kojarzy się zazwyczaj z insulinoopornością i cukrzycą, ale to po prostu zdrowy, przeciwzapalny model żywienia, który posłuży każdemu. Okazuje się, że może on też wspierać działania związane z dietetycznym przeciwdziałaniem wystąpienia raka piersi. Dieta z niskim IG sprzyja utrzymaniu zbalansowanego poziomu hormonów regulujących stężenie glukozy we krwi, a to wpływa na całą gospodarkę hormonalną. Wpływ diety z niskim IG na ryzyko raka piersi nie jest radykalny, obniża to ryzyko o ok. 5-6%, ale ten typ odżywiania może wspomóc też np. utratę masy ciała. Schudnięcie będzie miało dodatkowe przełożenie na ograniczenie ryzyka wystąpienia raka piersi.
Wskazówka praktyczna: Unikaj cukru i słodyczy, nie spożywaj słodzonych napojów, staraj się wybierać niewielkie porcje pełnoziarnistych źródeł węglowodanów i umieszczaj źródła białka w posiłku, a uskutecznisz dietę o niższym ładunku glikemicznym.
Warzywa (i owoce) w diecie zmniejszają szansę zachorowania na raka piersi
Kobiety, które umieszczają w swojej diecie więcej warzyw, mają niższe ryzyko zachorowania na wszelkie nowotwory, w tym raka piersi. Warzywa działają przeciwnowotworowo na wielu poziomach: są źródłem błonnika, mają niski indeks glikemiczny, dostarczają ochronnych antyoksydantów i ułatwiają utrzymanie niskoenergetycznej diety. Są też źródłem flawonoidów o szerokich prozdrowotnych właściwościach, w tym właściwościach przeciwnowotworowych. Jedzenie warzyw i owoców to jeden z najskuteczniejszych i mniej docenianych sposobów, by ochronić się przed rakiem piersi, ale też wieloma innymi chorobami cywilizacyjnymi. Warto sięgać po wszystkie, różnorodne warzywa i owoce. Nie skupiaj się na konkretnym produkcie, a na całej grupie. Działanie przeciw rakowi piersi mają wszystkie owoce i warzywa: od cebuli i brokułów, przez natkę pietruszki i szczypiorek, po borówki, czarne porzeczki i jabłka.
Wskazówka praktyczna: W każdym posiłku umieszczaj porcję warzyw lub owoców. Dbaj o to, by codziennie zjadać minimum 400 g, a najlepiej 800 g i więcej, warzyw i owoców.
fot. Warzywa i owoce w prewencji raka piersi/ Adobe Stock, exclusive-design
Witamina D jest ważna w prewencji nowotworów (w tym raka piersi)
Witamina D ma ogromne znaczenie dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Wpływa na każdą komórkę ciała: od układu kostnego, przez układ sercowy po układ odpornościowy. Właściwa podaż witaminy D jest też konieczna przy prewencji nowotworów. Naukowcy szacują, że odpowiednia podaż witaminy D może zmniejszyć ryzyko raka piersi o 17% - to naprawdę sporo.
Warto zadbać odpowiednią podaż witaminy D, ale w tym przypadku dieta może nie wystarczyć. Pokarmowych źródeł witaminy D jest niewiele. To głównie tłuste ryby morskie i ciężko wypełnić zalecaną dzienną podaż na witaminę D samym jadłospisem. Witaminę D organizm syntetyzuje też dzięki ekspozycji na słońce, ale i tak większość Polaków ma jej niedobory. Warto wprowadzić więc przemyślaną suplementację.
Wskazówka praktyczna: Zadbaj o odpowiednią suplementację witaminą D. W okresie od października do kwietnia poleca się przyjmowanie suplementów witaminy D każdemu Polakowi.
Selen i arsen – ważne pierwiastki pod kątem raka piersi
Polscy naukowcy ze Szczecina pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Jana Lubińskiego, intensywnie przyglądają się rakowi piersi, a szczególnie związku raka piersi ze stężeniem selenu i arsenu w surowicy. Ich badania obejmują m.in. kobiety z mutacją genu BRCA1, która predysponuje do powstawania nowotworów piersi. Wnioski naukowców są bardzo ciekawe: okazuje się, że utrzymywanie odpowiedniego poziomu selenu we krwi może zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka piersi nawet trzykrotnie. Jednocześnie ważne jest zadbanie o odpowiedni poziom arsenu: nie powinno być go za dużo ani za mało. Właściwy poziom arsenu we krwi dwukrotnie obniża też prawdopodobieństwo ponownego zachowania na raka piersi u kobiet, które już go przebyły.
Warto zwiększyć podaż selenu z pożywieniem, dieta bogata w selen może zapewnić jego optymalny poziom, nie narażając na nadmiary. Dobrym pokarmowym źródłem selenu są np. rośliny strączkowe i orzechy brazylijskie. Przy arsenie wyraźnie groźniejszy jest jego nadmiar. Arsen jest obecny głównie w ryżu i wodzie z rejonów bogatych w środowiskowy arsen. Nie trzeba prewencyjnie unikać tych produktów, ale jeśli wyniki badań wskażą, że arsenu we krwi jest za dużo, warto zastanowić się, skąd mógł się tam wziąć. Organizm ma zdolność samooczyszczania z arsenu i wyrównuje jego poziom we krwi już po 3 miesiącach.
Wskazówka praktyczna: Jeśli jesteś w grupie ryzyka wystąpienia nowotworu piersi, zbadaj poziom selenu i arsenu we krwi i skonsultuj wyniki z doświadczonym lekarzem. Jedz często rośliny strączkowe, by codziennie zapewniać sobie dawkę cennego selenu.
Produkty, które mogą zmniejszać ryzyko raka piersi
Choć uwierzenie w krzykliwe nagłówki twierdzące, że pojedynczy produkt >>zmniejsza ryzyko raka<< jest kuszące, pamiętaj, że znacznie większe znaczenie ma całokształt diety i nawyków żywieniowych. Żaden z niżej wymienionych produktów nie zadziała, jeśli nie zadbasz o podstawy dokładnie opisane powyżej. Niektóre spożywcze produkty faktycznie można nazwać przeciwrakowymi superfoods i warto włączyć je na stałe do jadłospisu. Warto zainteresować się nimi, dopiero gdy inne, ważniejsze elementy zdrowej diety zostały spełnione i wcielone w życie.
Sezam i siemię lniane, czyli lignany
Liganany to rodzaj fitestrogenów (roślinnych hormonów) występujących w oleistych zbożach. Wykazano, że ich zwiększone spożycie wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju raka piersi, szczególnie u kobiet po menopauzie. Mechanizm ich działania związany jest z właściwościami obniżającymi poziom wolnych estrogenów. Najwięcej zdrowych lignanów znajduje się w: oleju sezamowym, sezamie, siemieniu lnianym i oleju lnianym, a także brokułach, nerkowcach i w brukselce.
fot. Sezam - źródło lignanów zapobiegających rakowi piersi/ Adobe Stock, Elena Schweitzer
Pokarmowe źródła folianów
Foliany i kwas foliowy to substancje kojarzone głównie z wpływem na płodność, ale okazuje się, że mogą być też powiązane z rakiem piersi. Badania (choć nie wszystkie) wskazują na korelację pomiędzy spożyciem folianów pokarmowych a niższym ryzykiem zachorowania na raka piersi. Co ważne, same suplementy zawierające kwas foliowy już nie mają takiego działania. Zdecydowanie warto postawić więc na żywność bogatą w foliany: zielone warzywa, orzechy, pełnoziarniste zboża i owoce.
Nabiał i wapń
Spożycie nabiału, szczególnie nabiału niskotłuszczowego, wiąże się z niższym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Korelacja ta jest szczególnie silna u kobiet przed menopauzą. Najniższe ryzyko raka miały w badaniach kobiety, które spożywały ponad 600 g nabiału dziennie. Poleca się codzienne spożycie 2-3 porcji niskotłuszczowego nabiału, który zapewnia właściwą dawkę wapnia. Może być to: chude mleko, jogurt, fermentowane produkty mleczne i sery twarogowe.
Pomidory i likopen
Likopen to antyoksydant występujący przede wszystkim w pomidorach i przetworach pomidorowych, który ma udowodnione cechy przeciwnowotworowe. Wyższe spożycie likopenu to niższe ryzyko raka piersi! Pomidory warto jeść w formie świeżej, ale też przetworzonej (np. soki pomidorowe, passata, pomidory suszone), gdyż likopen z przetworów pomidorowych jest nawet lepiej przyswajalny, niż likopen ze świeżych warzyw. Likopen jest cząstką rozpuszczalną w tłuszczu. Pomidory warto łączyć w posiłku ze źródłem zdrowego tłuszczu (np. oliwą z oliwek), by wydajniej skorzystać z ich właściwości.
Grzyby i ich cenne antyoksydanty
Badania oceniające wpływ spożywania jadalnych grzybów na ryzyko raka piersi są nieliczne, ale te, które zostały przeprowadzone, zdecydowanie wskazują, że grzyby warto umieścić w diecie na prewencję raka piersi. Zawierają one szeroko działające cząstki antyoksydacyjne, które mogą modulować hormony i chronić DNA komórek przed uszkodzeniami. Są też niskokaloryczne i sprzyjają utrzymaniu zdrowej diety o zrównoważonej kaloryczności. Wartości odżywcze grzybów są tak szerokie, że zdecydowanie warto umieścić je w diecie przeciw rakowi piersi.
fot. Grzyby w diecie przeciw rakowi piersi/ Adobe Stock, bit24
Zielona herbata i katechiny
Wpływ zielonej herbaty na ryzyko raka piersi został oceniony wielokrotnie, ale dalej nie ma jednoznacznych dowodów, by stwierdzić, że picie herbaty zmniejsza ryzyko raka piersi. Niektóre badania zauważają ten związek, inne nie osiągały istotnych statystycznie rezultatów. Mechanizm jej działania wskazywany przez naukowców ma jednak spory potencjał. Zielona herbata jest na tyle bogata w antyoksydanty, że faktycznie może chronić komórki przed niepohamowanym dzieleniem i uszkodzeniami DNA. Warto pić herbatę właśnie ze względu na antyoksydacyjne katechiny. Są obecne we wszystkich typach herbaty, ale najwięcej ma ich herbata zielona i matcha. Ich picie może być dodatkowym zdrowym nawykiem, który na pewno nie zaszkodzi, a może wspomóc prewencję raka piersi.
fot. Matcha - sproszkowana zielona herbata, najbogatsze źródło antyoksydantów/ Adobe Stock, Grafvision
Cytrusy i ich antyoksydanty
Wszystkie warzywa i owoce można nazwać „przeciwnowotworowymi”, jednak cytrusy wykazują szczególne właściwości pod kątem zapobiegania rakowi piersi. Naukowcy znaleźli istotne powiązanie między zwiększoną konsumpcją cytrusów a niższym ryzykiem raka piersi. Szacuje się, że regularne jedzenie cytrusów może zmniejszać ryzyko wystąpienia raka piersi o ok. 10%. Właściwości te przypisano: pomarańczom, mandarynkom i grejpfrutom. Najprawdopodobniej wynikają one z obecności witamin antyoksydacyjnych i innych cząstek o działaniu chroniącym DNA komórek.
fot. Cytrusy przeciw rakowi piersi/ Adobe Stock, 5ph
Styl życia dla prewencji raka piersi
Nie tylko właściwa dieta jest ważna w prewencji raka piersi. Równie istotne są inne codzienne nawyki, które tworzą swego rodzaju antyrakowy dekalog.
Na kilka modyfikowalnych czynników ryzyka wystąpienia nowotowrów piersi wskazuje specjalista chirurgii onkologicznej i ogólnej Antoni Szymczak:
Czynniki ryzyka raka piersi, które możemy modyfikować, są następujące:
brak aktywności fizycznej - warto zadbać o regularny ruch i wysiłek fizyczny - minimum pół godziny dziennie;
nadwaga i otyłość: zbyt dużo kilogramów to jeden z ważniejszych czynników ryzyka raka persi;
przyjmowanie hormonów: hormonalna terapia zastępcza oraz niektóre środki antykoncepcyjne mogą zwiększać ryzyko raka piersi - trzeba zapytać o to swojego ginekologa;
historia rozrodcza: późna pierwsza ciąża, brak albo krótkie karmienie piersią oraz brak donoszonej ciąży mogą podwyższać ryzyko raka piersi;
spożywanie alkoholu: nadmierna jego konsumpcja sprzyja rakowi piersi.
Niektóre badania pokazują także wpływ takich czynników jak: praca zmianowa, palenie papierosów oraz ekspozycja na substancje toksyczne.
Antoni Szymczak potwierdza, że choć nie na wszystko da się wpłynąć, zdecydowanie jest wiele możliwości, by swoimi wyborami zmniejszać ryzyko zachorowania na raka piersi.
Choć większość czynników ryzyka raka piersi nie podlega naszemu wpływowi (wiek, mutacje genetyczne, wczesna pierwsza miesiączka czy późna menopauza, zachorowania w rodzinie), to jednak nadal mamy wiele możliwości, by przeciwdziałać. Zdrowe odżywianie, uprawianie sportu, rozsądne podejmowanie terapii hormonalnej, ograniczenie używek oraz zdrowy sen pomogą nam zarówno zmniejszyć ryzyko zachorowania, ale i w razie wystąpienia choroby podniosą nasze szanse na wyzdrowienie. Nie wspominam już o takich oczywistościach jak samobadanie piersi, badanie lekarskie raz w roku oraz przesiewowa mammografia, do których zachęcam wszystkie kobiety - zarówno te z, jak i bez wymienionych wcześniej czynników ryzyka. Bo rak piersi, niestety, dotyka coraz częściej także młode, szczupłe i aktywne fizycznie pacjentki. Wtedy regularne badania pozwalają wcześnie go wykryć, a co za tym idzie także skuteczniej leczyć.
Dieta w prewencji raka piersi kontra dieta podczas leczenia raka piersi
Choć dieta zapobiegająca rakowi piersi może mieć wiele wspólnych punktów z dietą w trakcie leczenia i po przebyciu raka piersi, to inne problemy zdrowotne wymagające innej strategii żywieniowej. Po zdiagnozowaniu raka piersi ogranicza się np. nadmierną ekspozycę na antyoksydanty, unika się stosowania diety redukcyjnej i w razie potrzeby zwiększa ilość białka w diecie. To tylko kilka różnic między dietą w prewencji raka piersi a dietą dobrą dla osób, u których raka piersi zdiagnozowano. Jest ich więcej, więc warto mieć świadomość, że żywienie po diagnozie onkologicznej to zupełnie odrębny temat.
Czytaj także:
Rak piersi – objawy, czynniki ryzyka, leczenie, inne zmiany w piersi
Objawy raka piersi. Poznaj 7 objawów złośliwego nowotworu piersi
Antyrakowy dekalog, czyli czego nie lubi rak. Te sposoby zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwór
Specjalista chirurgii onkologicznej i ogólnej. Obecnie Zastępca Ordynatora Oddziału Chirurgii Onkologicznej Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock. W swojej pracy skupia się na leczeniu chorych z nowotworami jelita grubego (metodami laparoskopowymi) oraz nowotworami piersi (operacje oszczędzające i rekonstrukcje implantami).
