Symbole wielkanocne:
Historia błogosławienia pokarmu w Wielkanoc sięga VIII wieku, w Polsce zaś pierwsze wzmianki pochodzą z XIV stulecia. Najpierw święcono tylko pieczonego baranka. Następnie pojawiały się kolejne elementy: ser, masło, ryby, olej, pokarmy mięsne, ciasto i wino. Na końcu koszyczek wielkanocny został uzupełniony jajkiem i pozostałymi składnikami. Dawniej część święconki ofiarowywano księdzu i ubogim.
Co oznaczają poszczególne symbole wielkanocne?
Jajko
Symbolizuje nowe życie, odrodzenie, którego dokonał Zmartwychwstały, zwycięstwo życia nad śmiercią. Otwarte i przekrojone oznacza otwarty grób. W niedzielę wielkanocną dzielimy poświęcone jajko na tyle części, ile jest osób w rodzinie, następnie wszyscy składają sobie życzenia. Według tradycji trzeba swój kawałek zjeść na stojąco… ma to chronić przed bólami krzyża.
Baranek
W tradycji starotestamentalnej był symbolem ofiary całopalnej, w Nowym Testamencie – zwycięskiego Chrystusa. Często obok niego stoi chorągiew wielkanocna – w kolorze białym, złotym i czerwonym. Pojawia się też napis "Alleluja". Postawiony na stole baranek wielkanocny przypomina o tym, że Chrystus odkupił nasze grzechy, a my jesteśmy zaproszeni na ucztę pańską.
Chleb
We wszystkich kręgach kulturowych oznacza dostatek, jest pokarmem niezbędnym do życia. W tradycji chrześcijańskiej zawsze był symbolem nad symbolami – przedstawia przecież Ciało Chrystusa!
Sól
Oznacza dostatek, gościnność. To minerał życiodajny. Wierzono, że posiada moc odstraszania zła. To także oczyszczenie. „Sól ziemi" - tak w Kazaniu na Górze Chrystus nazwał swoich uczniów.
Mięso
Zapewnia zdrowie i płodność, a także dostatek. Kiedyś należało do rarytasów z najwyższej półki. Do koszyczka dawniej wkładano szynkę. Od XIX wieku prym wiedzie słynna polska kiełbasa.
Ser
Jest symbolem przyjaźni między człowiekiem a siłami przyrody, ponieważ pochodzi od krów, owiec i kóz.
Ciasto
Do koszyka ze święconką trafiło jako ostatnie. To wielkanocny symbol umiejętności i doskonałości. Reprezentowane było głównie przez wielkanocne baby, kołacze i serniki.
Zajączek
Często na kartkach świątecznych, na stołach i w czekoladowej oprawie pojawia się zajączek – jest on symbolem odradzającej się przyrody, wiosny i płodności.
Śmigus Dyngus
W niedzielę wielkanocną świętujemy z bliskimi, biesiadujemy, nadrabiamy 40-dniowy post. W poniedziałek natomiast musimy swoich bliskich i znajomych porządnie oblać wodą. Taki jest kolejny symbol Wielkanocy, więc wszyscy jesteśmy usprawiedliwieni!
Często niepoprawnie wymawiany jako ”Śmingus Dyngus” ma w Polsce długą tradycję. Łączy w sobie dwa obrzędy. Śmigus był składaniem sobie wizyt oraz smaganiem po nogach witkami wierzby, oblewaniem wodą czy perfumami. Zabieg ten miał pomóc w uleczeniu się z brudu, chorób, a także grzechu. Dzięki Dyngusowi natomiast można było się wykupić od napaści pisankami.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 25.03.2010
Czytaj więcej na temat świąt wielkanocnych:
Wielki Czwartek - zwyczaje i tradycje
Wielki Piątek - obrzędy i tradycje związane z tym dniem
Wielka Sobota - tradycje i historia
Wierszyki na Wielkanoc z barankiem, zajączkiem i kurczakiem
Śniadanie wielkanocne - sprawdzone przepisy
Wegetariańska Wielkanoc - najlepsze pomysły
Jak hodować rzeżuchę?
Przepisy na wielkanocne sałatki
