Wielka Sobota kończy Triduum Paschalne. To ostatni z 3 dni przygotowujących chrześcijan do święta Zmartwychwstania. To nadal moment zadumy, wyciszenia i pokornego oczekiwania na ponowne nadejście Chrystusa.
Tradycyjnie w tym dniu święci się pokarmy, które są zjadane podczas śniadania wielkanocnego. Po zmroku, w godzinach wieczornych, odbywa się liturgia Wigilii Paschalnej, która stanowi już początek radosnych obchodów Zmartwychwstania Jezusa - jest więc tak naprawdę uznawana za Niedzielę Wielkanocną, chociaż wielu mylnie zalicza ją do rytuałów Wielkiej Soboty.
Spis treści:
Tradycja postu w Wielką Sobotę
W Wielki Piątek wszyscy katolicy są zobowiązani do zachowania postu. Co natomiast z Wielką Sobotą? Post w tym dniu nie jest wprawdzie obowiązkowy, ale większość wiernych zgodnie z tradycją zachowuje tzw. post paschalny, czyli powstrzymuje się od spożywania pokarmów mięsnych.
Kiedy można jeść mięso w Wielkanoc? Czy w Wielką Sobotę trzeba pościć?
Wielka Sobota - tradycje
W Wielką Sobotę od godzin porannych wierni kościoła katolickiego w skupieniu adorują Chrystusa, złożonego jeszcze w grobie. Zgodnie z tradycją, przy Grobie Pańskim czuwają harcerze, ministranci, a także strażacy. Symbolizują oni strażników, którzy pilnowali grobu Jezusa, aby uczniowie nie mogli wykraść jego ciała.
Wielka Sobota to dzień żałoby. W tym dniu katolicy korzystają z sakramentu pokuty, a w godzinach porannych w kościołach tradycyjnie święci się pokarmy. W koszyczku wielkanocnym musi znaleźć się: wędlina, sól oraz pieprz, jajko, baranek, chleb, a także ciasto. Każdy z pokarmów ma swoją symbolikę, a wszystkie poświęcone produkty spożywa się podczas śniadania w Wielką Niedzielę.
W Wielką Sobotę w kościele katolickim (tak samo jak w Wielki Piątek), nie odprawia się Mszy Świętej. Zgodnie z tradycją ten dzień kończy się po zmroku. Wieczorem celebruje się więc liturgię Wigilii Paschalnej, ale jest ona zaliczana już do obchodów wielkanocnej Niedzieli Zmartwychwstania.
W Wielką Sobotę nie przyjmuje się także sakramentu Eucharystii (ponieważ nie ma też Mszy Świętej). Eucharystię mogą przyjąć jedynie osoby umierające w formie wiatyku.
Obrzęd święcenia pokarmów dawniej odbywał się w domach wiernych. Poświęcone miały być wszystkie pokarmy, które miały być spożyte w Niedzielę Wielkanocną. Z czasem (głównie z uwagi na ogromne ilości jedzenia w domach szlacheckich) zakazano święceń w domach. W ten sposób zobowiązano wiernych do przynoszenia pokarmów do kościoła. To wymusiło z czasem, że święcenie przybrało formę symboliczną - każdy element koszyka nabrał określonego znaczenia.
Liturgia Wielkiej Soboty
Wigilia Paschalna to liturgia sprawowana w noc Zmartwychwstania. Chociaż fizycznie uroczystości odbywają się w sobotni wieczór, są one zaliczane już do niedzielnego świętowania. Skąd te rozbieżności? Zgodnie z symboliką żydowską, po zmierzchu rozpoczyna się już nowy dzień. To najważniejsza część trzydniowego Triduum Paschalnego.
Uroczystość rozpoczyna się od Liturgii Światła, podczas której odbywa się poświęcenie ognia. Ta część celebracji sprawowana jest przed kościołami. Później następuje Liturgia Słowa. W tym dniu odczytywanych jest aż 9 fragmentów Pisma Świętego.
Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu, uderza się we wszystkie dzwony. Kolejną częścią jest Liturgia Chrzcielna, podczas której odbywa się poświęcenie wody, a także udzielenie sakramentu chrztu. Następnie celebrowana jest Liturgia Eucharystyczna, podczas której uczestnicy przyjmują Ciało Chrystusa.
Zakończeniem Wigilii Paschalnej może być uroczysta procesja rezurekcyjna. Ma ona obwieszczać triumf Chrystusa nad śmiercią i jego zwycięstwo nad szatanem. W niektórych parafiach tę część świętuje się jednak podczas wielkanocnego poranka - procesja rezurekcyjna odbywa się przed poranną Mszą w niedzielę.
Treść artykułu opublikowana pierwotnie 10.04.2017.
Czytaj także:
Niedziela wielkanocna - tradycje i zwyczaje
Lany Poniedziałek - tradycje i zwyczaje
