Składniki odżywcze zawarte w mleku modyfikowanym reguluje Dyrektywa Unii Europejskiej oraz Rozporządzenia Ministra Zdrowia. Jednak mogą one nieco różnić się między sobą.
Na skróty:
- Skład mleka modyfikowanego
- Witaminy
- Aminokwasy
- Składniki mineralne
- Inne wartościowe składniki
- Niepożądane w składzie
- Porównanie składów mlek
- Kiedy zakończyć karmienie
Co musi się znaleźć w składzie mleka
Tłuszcze w mleku modyfikowanym
Węglowodany
W mleku modyfikowanym znajdziesz też skrobię, która zapobiega cofaniu się treści pokarmowej i ulewaniu. Dopasowanie mleka modyfikowanego do potrzeb dziecka do podstawa jego rozwoju.
Witaminy:
- Witamina A: Octan retinylu, Palmitynian retinylu, Retinol.
- Witamina D: Witamina D2 (ergokalcyferol), Witamina D3 (cholekalcyferol).
- Witamina B1: Chlorowodorek tiaminy, Monoazotan tiaminy, Witamina B2, Ryboflawina, Sól sodowa 5'-fosforanu ryboflawiny.
- Niacyna: Nikotynamid, Kwas nikotynowy.
- Witamina B6: Chlorowodorek pirydoksyny, 5'-fosforan pirydoksyny.
- Foliany: Kwas foliowy.
- Kwas pantotenowy: D-pantotenian wapnia, D-pantotenian sodu, Dekspantenol.
- Witamina B12: Cyjanokobalamina, Hydroksykobalamina.
- Biotyna: D-biotyna.
- Witamina C: kwas L-askorbinowy, L-askorbinian sodu, L-askorbinian wapnia, kwas 6-palmitylo-L-askorbinowy (palmitynian askorbylu), Askorbinian potasu.
- Witamina E: D-alfa-tokoferol, DL-alfa-tokoferol, Octan D-alfa tokoferolu, Octan DL-alfa tokoferolu.
- Witamina K: Filochinon (Fitomenadion).
Aminokwasy i inne związki:
- L-arginina i jej chlorowodorek (m.in. regulacja pracy serca, rola w budowaniu masy mięśniowe),
- L-cystyna i jej chlorowodorek (niezbędne do syntezy białek osocza i keratyny),
- L-histydyna i jej chlorowodorek (aktywacja układu odpornościowego w przypadku infekcji),
- L-izoleucyna i jej chlorowodorek (uczestniczy w procesie produkcji hormonu wzrostu),
- L-leucyna i jej chlorowodorek (produkcja hormonu wzrostu, wytwarzanie glikogenu),
- L-lizyna i jej chlorowodorek (ułatwia wchłanianie wapnia, niezbędny składnik białek strukturalnych skóry),
- L-cysteina i jej chlorowodorek (niezbędne do syntezy białek osocza i keratyny),
- L-metionina (wpływ na przemianę lipidową),
- L-fenyloalanina (synteza hormonów tarczycy i nadnercza, prawidłowy rozwój układu nerwowego),
- L-treonina (metabolizm tłuszczów w wątrobie, utrzymanie równowagi białkowej, transport pokarmu w przewodzie pokarmowym),
- L-karnityna i jej chlorowodorek (transport aminokwasów),
- L-tryptofan (niezbędny do wytwarzania budowy tkanki mięśniowej),
- L-tyrozyna (produkcja melaniny),
- L-walina (prawidłowa praca układu nerwowego),
- L-winian L-karnityny (transport i spalanie tłuszczów),
- Tauryna (rola w rozwoju systemu nerwowego niemowląt),
- 5'-monofosforan cytydyny i jego sól sodowa (rola w biosyntezie fosfolipidów),
- 5'-monofosforan urydyny i jego sól sodowa (rola w centralnym układzie nerwowym),
- 5'-monofosforan adenozyny i jego sól sodowa (transport energii);
- 5'-monofosforan guanozyny i jego sól sodowa (przenośnik energii),
- 5'-monofosforan inozyny i jego sól sodowa (przenośnik energii w komórce).
Składniki mineralne
- Wapń
- Magnez
- Żelazo
- Miedź
- Cynk
- Jod
- Mangan
- Potas
- Sód
- Selen
Inne wartościowe składniki
Niektórzy producenci wykraczają poza listę obowiązkowych zalecanych składników mlek i dodają dodatkowe, wartościowe związki. Należą do nich:
- Olej rybi. To źródło kwasów z grupy omega-3, niezbędny składnik odżywczy.
- Oleje pozyskiwane z organizmów jednokomórkowych (ARA z Mortirella alpina). To jednokomórkowy grzyb produkujący olej zawierający kwas arachidonowy (ARA). W połączeniu z innymi kwasami nienasyconymi jest to witamina F.
- Galaktooligosacharydy i fuktooligosacharydy. Są to złożone węglowodany na bazie galaktozy lub fruktozy. Pełnią funkcję prebiotyku – funkcje tych związków są podobne do wpływu błonnika pokarmowego na organizm dorosłego człowieka.
- Kultury bakterii mlekowych Bifidobacterium lactis, Lactobacillus fermentum. Naturalnie zasiedlają końcową część jelita krętego oraz grubego i regulują pracę jelit.
Składniki niepożądane
Wystarczy poznać listę niewskazanych by wiedzieć, czy dane mleko spełni twoje oczekiwania. W mlekach modyfikowanych zakazuje się dodatku oleju sezamowego i bawełnianego. Ilość kwasów tłuszczowych typu trans nie może przekraczać 4% ogólnej zawartości tłuszczów.
- Maltodekstryna. Wytwarzana z kukurydzy, ryżu, skrobi ziemniaczanej lub pszenicy, czyli jest po prostu wypełniaczem. Nie jest niebezpieczna, ale istnieją badania pokazujące jej negatywny wpływ na florę bakteryjną w układzie pokarmowym. Jest dodawana dla poprawy konsystencji i wyglądu. Posiada wysoki indeks glikemiczny.
- Syrop glukozowy. Zbędny składnik, podnoszący poziom cukru i insuliny we krwi. Ma zgubny wpływ na metabolizm u dziecka, a jest dodawany tylko dla poprawy smaku.
- Lecytyna sojowa. Ze względu na możliwość pozostania w lecytynie szkodliwych chemikaliów użytych w procesie produkcyjnym, powinniśmy jej unikać.
- Olej palmowy. Jego wysoka zawartość w składzie (jest wtedy wysoko na liście składników), to mniejsza wchłanialność wapnia i tłuszczu. Udowodniono także, że olej palmowy pogarsza mineralizację kości, powoduje wzdęcia i kolki. Jest tani, dlatego często wybierany przez producentów. Unikaj go!
- Polidekstroza. Pełni rolę zagęszczacza i stabilizatora. W dużych ilościach może powodować biegunki.
Porównanie składów mlek początkowych
| Nazwa mleka | Maltodekstryna | Polidekstroza | Syrop glukozowy | Olej palmowy | Lecytyna sojowa | Olej z Mortirella alpina | Olej rybi | Błonnik GOS/FOS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bebilon 1 z Pronutra | Nie | Nie | Nie | Tak | Tak | Tak | Tak | Tak/Tak |
| Nestle NAN Optipro 1 | Nie | Nie | Nie | Nie | Tak | Nie | Tak | Nie/Nie |
| Bebiko 1 NutriFlor+ | Nie | Nie | Nie | Tak | Tak | Nie | Tak | Tak/Tak |
| Enfamil 1 Premium | Nie | Tak | Tak | Tak | Tak | Tak | Nie | Tak/Nie |
| HIPP BIO Combiotic 1 | Nie | Nie | Nie | Tak | Nie | Tak | Tak | Tak/Nie |
| Humana 1 | Nie | Nie | Nie | Tak | Nie | Nie | Tak | Tak/Nie |
| Bebiprima 1 | Nie | Nie | Nie | Tak | Tak | Nie | Nie | Nie/Nie |
| Capricare 1 (mleko kozie) | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie/Nie |
| HOLLE 1 BIO | Tak | Nie | Nie | Tak | Nie | Nie | Nie | Nie/Nie |
| Bebilon Profutura 1 | Nie | Nie | Nie | Nie | Tak | Tak | Tak | Tak/Tak |
Mleka początkowe to najczęściej mieszanki na bazie mleka krowiego, które jest najpowszechniejsze. Część rodziców podaje maluchom mleko kozie - czy ustępuje ono jakością mleku krowiemu?
Kiedy zakończyć karmienie mlekiem modyfikowanym
Dopiero po ukończeniu przez dziecko 1. roku życia możesz podawać dziecku większą ilość mleka naturalnego. Do tego czasu karmienie piersią lub dopasowane do wieku mleko modyfikowane jest bazą żywienia dziecka.
Z kolei czas pomiędzy 13. a 36. miesiącem życia dziecka jest okresem ważnym dla rozwoju określonych preferencji i nawyków żywieniowych. Menu dziecka w wieku powinno codziennie zawierać warzywa, owoce, produkty zbożowe, mleko (w tym modyfikowane) i produkty mleczne, dobre tłuszcze oraz mięso, ryby lub jaja.
Pamiętaj, że fermentowane produkty mleczne, czyli jogurty i kefiry, powinny się znaleźć w diecie roczniaka - nie rezygnuj z nich.
Mleka modyfikowane dla dzieci w wieku 1-3 lat to produkty dostarczają składniki odżywcze, których zazwyczaj w diecie najmłodszych brakuje. Podawanie go zwiększa spożycie żelaza, witaminy D czy kwasów tłuszczowych omega 3.
Czytaj też: Jak powstaje mleko modyfikowane krowie, a jak kozie
Co powinno jeść niemowlę przez pierwsze 1000 dni życia
