Spis treści:
Pochodzenie
Chryzantemy pochodzą z Chin, a ich nazwa oznacza złoty kwiat. Chińczycy nazywają je także poetycko "radością w niepomyślności". Zdobią nimi ogrody od setek lat, a wcześniej cenili chryzantemy jako zioło przedłużające życie. Wielką sławą ten kwiat cieszy się również w Japonii. Znajduje się w herbie japońskiej rodziny cesarskiej. My również kochamy chryzantemy. Robimy z nich wiązanki na groby z okazji Wszystkich Świętych lub stawiamy na grobach doniczki obsypane kwiatami. Olga Boznańska uwieczniła je na obrazie "Dziewczynka z chryzantemami". Coraz częściej spotkać można chryzantemy także w ogrodach i na balkonach.
Chryzantemy doniczkowe
Prawie wszystkie odmiany chryzantem są odporne na przymrozki. Przy czym najbardziej te o drobnych kwiatach. Śmiało można zdobić nimi jesienny balkon lub taras. Nawet kilkustopniowy przymrozek (do ok. - 5 st. C) nic im nie zrobi. Gdy zapowiadany jest większy mróz, wystarczy okryć je na noc włókniną ogrodniczą lub papierem, by przetrwały. Doniczka oblepiona dziesiątkami kwiatów kosztuje często poniżej 10 zł. Oczywiście te chryzantemy mogą stać także w domu i zdobić go wiele dni.
fot. Adobe Stock
Chryzantemy w ogrodzie
Jeśli chcemy ozdobić kwitnącymi chryzantemami np. wejście do ogrodu, możemy posadzić tam rośliny już kwitnące, kupione w doniczkach lub kupić sadzonki. Uprawa chryzantem z sadzonek nie jest wcale trudna. Te wysadzone z doniczek, jeśli przed zimą zostaną okryte liśćmi lub podwójną warstwą włókniny, mają szanse przetrwać i zdobić ogród również za rok. Ale dużo pewniejsza jest uprawa chryzantem całkowicie mrozoodpornych, zimujących w gruncie, z sadzonek. Sadzonki kupuje się na wiosnę, w kwietniu lub w maju, w zależności od odmiany.
Odmiany drobnokwiatowe i wielokwiatowe
Chryzantemą specjalnego przeznaczenia jest chryzantema dalmatyńska, częściej nazywana złocieniem dalmatyńskim lub wrotyczem dalmatyńskim. Jej kwiaty przypominają stokrotki. Zawierają cynerynę i pyretrynę – substancje toksyczne dla owadów.
Odstrasza szkodniki roślin, karaluchy, komary, prusaki, pluskwy. Można ją uprawiać w Polsce, jednak podczas ostrych zim wymarza. Pasuje do ogrodów śródziemnomorskich, naturalistycznych i wiejskich.
Polecane odmiany chryzantem do ogrodu:
- Chryzantema ,,Carot"– dorasta do 30-40 cm, zakwita we wrześniu. Ładnie się krzewi, kwiaty mają średnicę 5cm i marchewkową barwę.
- Chryzantema "Arabica" - dorasta do 30cm, zakwita w październiku, kwiat ma średnicę 5cm. Ma pokrój kuli, ładnie się krzewi.
- Chryzantema "RED" - dorasta do 30 cm, kwitnie od początku września ,kwiat średnicy 5cm. Ma kulisty pokrój, ładnie się krzewi.
- Chryzantema ,, Pipi" - dorasta do 30 cm, kwitnie od września na pomarańczowo, kwiat ma średnicę 4cm .
Co im służy?
- Lubią słońce. Doniczki kupione jako ozdoba domu postaw w pobliżu okna. Nadają się na słoneczne balkony i do zakątków ogrodu, gdzie dociera dużo światła.
- Wilgoć. Nie dopuszczaj do przesuszenia podłoża.
- Nawożenie. Przez cały okres kwitnienia stosuj co 10 dni nawóz do roślin kwitnących, w ilości zalecanej przez producenta.
- Gleba zasobna w próchnicę. Najlepszym podłożem jest ziemia lekko kwaśna lub obojętna, zasobna w próchnicę. W zbyt lekkiej, piaszczystej, chryzantemy częściej przemarzają lub zasychają. Nie służy im także podmokła gleba.
- Chłód. Chociaż odmiany pokojowe przystosowane są do wyższych temperatur, to gdy będziesz obniżać im temperaturę chociaż na noc do 15 st. C, wtedy dłużej będę kwitły.
- Skracanie pędów przed zimą. Tym rosnącym w ogrodzie należy skrócić zaschnięte pędy.
- Ochrona przed mrozem. Przed zimą dobrze jest okryć karpy, np.: korą, trocinami, gałązkami iglaków. Zdobiące balkon lub taras ogrodnicy radzą przesadzić na rabatę. Można też spróbować przechować je w chłodnym pomieszczeniu do wiosny lub nawet w zacisznym miejscu na zewnątrz, ale pod warunkiem że pojemnik zostanie dobrze opatulony np. styropianem.
- Przycinanie wiosną. Wiosną chryzantemy wypuszczą młode pędy i latem znów zakwitną. Gdy łodygi osiągną wysokość 10-15 cm, warto uszczknąć ich czubki. Spowoduje to rozkrzewienie się rośliny i zapobiegnie nadmiernemu uginaniu się łodyg pod ciężarem kwiatów.
- Dzielenie karp. Rosnące kilka lat w jednym miejscu chryzantemowe krzaki trzeba odmłodzić, dzieląc karpy na kilka części. Najlepiej zrobić to wczesną wiosną.
Zobacz też:
7 najpiękniejszych jesiennych kwiatów Przestrzegaj tych zasad, aby twój bukiet stał dłużej w wazonie
