Oto jaka mąka dla cukrzyka jest najlepsza. Porównujemy IG i wybieramy 5 typów mąki dobrej dla diabetyków

Jaka mąka dla cukrzyka będzie odpowiednia, skoro przy cukrzycy trzeba ograniczać produkty i potrawy z białej mąki? Wyjaśniamy, na co zwracać uwagę wybierając mąkę dla cukrzyka, podpowiadamy 5 wartych uwagi produktów i porównujemy indeks glikemiczny różnych typów mąki. Od teraz już zawsze będziesz mogła dokonać zdrowego wyboru dostosowanego do ulubionych potraw.

Spis treści:

1. Najlepsza mąka dla cukrzyka – jak wybierać?
2. Przykłady najlepszej mąki dla cukrzyków
3. Jaka mąka dla cukrzyka – zastosowanie w kuchni

Najlepsza mąka dla cukrzyka – jak wybierać?

Mąka zbożowa to składnik pokarmowy, który dostarcza bardzo dużo węglowodanów prostych. W diecie cukrzycowej warto modyfikować przepisy i zamieniać klasyczną mąkę na taką polecaną dla cukrzyków. Czym charakteryzuje się taki produkt? Ma niższy indeks glikemiczny oraz niższy ładunek glikemiczny. Oznacza to, że taki produkt nie powoduje gwałtownego skoku poziomu cukru we krwi.

Jaka mąka dla cukrzyka typu 2

Cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2 różnią się mechanizmem powstania choroby i nasileniem objawów, ale dieta w obu przypadkach jest właściwie taka sama. Dlatego mąka bezpieczna dla diabetyka z cukrzycą typu 1 będzie też odpowiednia dla osoby z cukrzycą typu 2.

Mąka dobra dla cukrzyka, czyli jaka?

Mąka dobra dla cukrzyka charakteryzuje się:

• wysoką zawartością błonnika;
• niższą zawartością węglowodanów;
• wyższą zawartością minerałów (tzw. popiołu), czyli wyższym typem;
• wyższą zawartością białka;
• niższym indeksem glikemicznym.

Porównanie indeksu glikemicznego różnych rodzajów mąki

W przypadku wyboru mąki dla cukrzyka indeks glikemiczny to dobry wyznacznik wartości danego produktu. Choć wskaźnik ten ma wiele wad, jest naprawdę przydatny, gdy porównuje się produkty z tej samej grupy. Im niższy indeks glikemiczny mąki, tym mniej prostych węglowodanów dostarcza.

Niektóre z wymienionych mąk mają indeks glikemiczny równy 0. Nie oznacza to jednak, że powinny być stosowane przez cały czas. Dieta cukrzycowa także wymaga węglowodanów, ale ważne, by dostarczać ich niewiele na raz i z węglowodanów złożonych. Najlepiej sięgaj po różne rodzaje mąki o niższym indeksie glikemicznym.

Poniżej mąki o niskim i średnim indeksie glikemicznym, czyli dobre dla cukrzyka:

• mąka z orzechów włoskich - IG 0
• mąka migdałowa - IG 0-1
• mąka z siemienia lnianego - IG 0
• mąka sojowa - IG 25
• żytnia razowa - IG 25.
• z soczewicy - IG 21-30
• mąka pełnoziarnista orkiszowa- IG 55-67
• mąka z ciecierzycy - IG 20-44
• mąka owsiana - IG 40-44
• orkiszowa razowa, pełnoziarnista - IG 45
• z grochu - IG 45
• mąka kokosowa - IG 51
• gryczana - IG 45-55
• z komosy ryżowej (quinoa) - IG 53-55
• mąka z semoliny (pszenicy durum) - IG 59
• mąka z brązowego ryżu - IG 62
• z amarantusa - IG 65
• mąka z tapioki - IG 67
• mąka pszenna pełnoziarnista - IG 69

Mąki o wysokim Ig, czyli dla cukrzyka niewskazane:

• mąka kukurydziana - IG 70
• mąka jaglana - IG 71
• mąka gryczana - IG 71
• mąka ryzowa - IG 72
• mąka żytnia - IG 57-78
• mąka pszenna jasna - IG 85

Jeśli wybierzesz odpowiedni rodzaj mąki, możesz przygotować dla cukrzyka wiele klasycznych posiłków. Obiady dla cukrzyka nie muszą się mocno różnic od klasycznych. Wystarczy, że po prostu podmienisz w nich rodzaj wykorzystanej mąki. Ale tym zajmiemy się w dalszej części tekstu. Niżej omówimy kilka przykładów mąki dobrej dla cukrzyka.

Przykłady najlepszej mąki dla cukrzyków

Poniżej omówienie 5 rodzajów mąki, która jest odpowiednia dla cukrzyka. Zobaczysz, czym się charakteryzują i dlaczego warto włączać je do diety przy cukrzycy.

Mąka migdałowa dla cukrzyka

Mąka migdałowa powstaje po prostu ze zmielenia migdałów na proszek. Tradycyjnie wykorzystuje się ją np. do wyrobu makaroników, popularnych francuskich ciastek.

Mąka migdałowa ma wiele zalet:

• jest naturalnie bezglutenowa,
• zawiera niewiele węglowodanów,
• ma sporo białka,
• ma bardzo niski IG bliski 1.

Mąka migdałowa ma specyficzny, orzechowy smak. Może np. stanowić substytut klasycznej mąki w ciastach dla cukrzyków, babeczkach, ciasteczkach i stanowić dodatek do chleba.

Pamiętaj jednak, że mąka migdałowa nie zawiera glutenu odpowiedzialnego za pulchność ciasta. Wypieki z dodatkiem mąki migdałowej nie są więc naturalnie pulchne i nie rosną zbyt dobrze.

fot. Mąka migdałowa/ Adobe Stock, MarekPhotoDesign.com

Mąka z ciecierzycy dla cukrzyka

Mąki z roślin strączkowych są świetną alternatywą dla cukrzyków. Nie są tak kaloryczne jak mąki powstałe z mielenia orzechów, ale dostarczają cennego białka.

Największe zalety mąki z ciecierzycy:

• zawiera sporo białka, a to bardzo ważny składnik w diecie insulinowej;
• ma o wiele niższy indeks glikemiczny (ok. 20-44),
• ma mniej kalorii niż klasyczna mąka,
• dostarcza wielu witamin i minerałów,
• jest sycąca,
• ma 3 razy więcej błonnika niż klasyczna pszenna mąka.

Mąka z ciecierzycy ma też dobre właściwości kulinarne. Nie smakuje identycznie jak mąka pszenna, ale w potrawach zachowuje się podobnie. Mąka ze strączków doskonale wiąże składniki. Z tego powodu można z niej robić smaczne i pożywne makarony. Mąka z ciecierzycy doskonale zagęszcza też wszystkie zupy i sosy. Można zrobić z niej lekką panierkę, albo dodawać ją do naleśników.

Mąkę z ciecierzycy możesz zrobić nawet samemu w domu. Wystarczy, że zmielisz na pył suche nasiona ciecierzycy. Potrzebujesz do tego mocnego blendera.

fot. Mąka z ciecierzycy/ Adobe Stock, chandlervid85

Mąka kokosowa dla cukrzyka

Mąka koksowa to kolejny przykład mąki, która zawiera bardzo mało węglowodanów. Jednocześnie w mące kokosowej jest dużo błonnika, który opóźnia wchłanianie cukru do krwi. Mąka koksowa jest polecana w cukrzycy dlatego, że:

• zawiera mało węglowodanów,
• ma o wiele więcej błonnika niż klasyczna mąka,
• dostarcza minerałów,
• ma dość niski IG (51),
• dostarcza tłuszczów, które obniżają ładunek glikemiczny posiłku.

Mąka kokosowa ma właściwości mocno absorbujące wodę. Jeśli nie chcesz, żeby twoja potrawa zrobiła się twarda i sucha, musisz dodać do przepisu więcej „mokrych” składników, jeśli przerabiasz przepis na taki z wykorzystaniem mąki z kokosa. Mąka kokosowa sprawdzi się we wszystkich:

• placuszkach, pancake'ach i naleśnikach,
• sernikach i babeczkach,
• domowych wypiekach i ciastach,
• jako panierka.

Mąka kokosowa to nic innego jak drobno zmielone koksowe wiórki.

Mąka owsiana dla cukrzyków

Mąka owsiana może być najprostsza do stosowania i przede wszystkim: najtańsza. Zrobisz ją, po prostu mieląc na pył suche płatki owsiane. Zabieg ten wykorzystuje się w wielu fit przepisach. Mąka owsiana jest przy tym doskonała dla cukrzyków z wielu względów:

• jest źródłem beta-glukanów spowalniających wchłanianie węglowodanów do krwiobiegu,
• dostarcza minerałów i witamin tak samo, jak płatki owsiane,
• to źródło dobrych węglowodanów o niższym indeksie glikemicznym (ok. 40),
• zawiera więcej białka i błonnika niż klasyczna mąka.

Mąka owsiana (dzięki zawartości beta glukanów) ma żelujące właściwości. Dzięki temu bardzo dobrze spaja składniki potraw. Dodawaj ją np. do fit placuszków, omletów, chleba, do zagęszczania zup, do klusek śląskich i do chleba.

fot. Mąka owsiana/ Adobe Stock, kostrez

Mąka sojowa dla cukrzyków

Mąka sojowa to kolejny typ mąki powstałej z roślin strączkowych. Wyróżnia ją naprawdę niski indeks glikemiczny (tylko 25!) jak na mąkę. Cukrzycy powinni rozważyć zakup mąki sojowej ze względu na:

• bardzo niski indeks glikemiczny (25),
• wysoką zawartość białka,
• właściwości regulujące pracę układu hormonalnego (szczególnie u kobiet),
• właściwości obniżające cholesterol, jakie posiada soja i jej przetwory (wysoki cholesterol to częsty problem u cukrzyków),

Mąka sojowa sprawdzi się w potrawach słodkich i wytrawnych. Jest też doskonałym zagęszczaczem sosów.

fot. Mąka sojowa/ Adobe Stock, Petro

Jaka mąka dla cukrzyka – zastosowanie w kuchni

Wiele osób z cukrzycą pyta o konkretne potrawy i dobór do nich rodzaju mąki. Poniżej wyjaśniamy, jaka mąka dla cukrzyka będzie najlepsza np. do naleśników czy makaronów albo chleba.

Jaka maka na chleb dla cukrzyka?

Nie oszukujmy się, choć wskazane wyżej mąki sprawdzą się przy wielu wypiekach, placuszkach i sosach, czasami mąki pszennej nie da się zastąpić. Jest tak na przykład w przypadku chleba, bułek i wypieków, które powinny urosnąć. W tym wypadku gluten bywa niezastąpiony.

Do wypieku chleba dla cukrzyka najepsze będą mąki pełnoziarniste typu 1450, 1850 i 2000 ze zbóż klasycznych (pszenica, żyto, orkisz).

Oto kilka przydatnych ogólnych wskazówek:

• im wyższy typ mąki, tym lepiej i zdrowiej (oznacza to więcej minerałów);
• wybieraj mąkę razową, jeśli masz wybór;
• dodawaj do mąki otręby, by obniżyć jej ładunek glikemiczny,
• do wyrobów mącznych dodawaj orzechy, pestki i ziarna (dodatek tłuszczu obniża ładunek glikemiczny potrawy);
• jeśli wypiekasz chleb, rób to na zakwasie, takie pieczywo jest bardziej polecane dla diabetyków, kwaszenie to naturalna metoda obniżania IG mąki,
• mieszaj różne rodzaje mąki np. mąkę pszenną z mąką z ciecierzycy.

Jaka mąka na pierogi dla cukrzyka?

Do pierogów dla cukrzyka można wybrać mąkę taką samą jak na pieczywo. Najlepsza będzie pełnoziarnista mąka pszenna lub orkiszowa typu 1450, 1850 i 2000. Ale to nie jedyny wybór. W pierogach sprawdzi się też np. mąka gryczana.

Można także stosować mąki bezglutenowe, ale wtedy warto dodać zagęstnik, który zastąpi gluten i pozwoli uzyskać ciasto o podobnych właściwościach jak to z mąki pszennej. To ważne, aby móc pierogi skleić.

Oto przykład mieszanki, która zastąpi mąkę pszenną, a będzie przyjazna dla cukrzyka:

• mąka migdałowa, jako główna mąka,
• mąka kokosowa - zwykle daje się jej 10 x mniej niż migdałowej,
• mąka lniana - nieco mniej niż mąki kokosowej,
• guma ksantanowa jako zagęstnik - wystarczy łyżeczka na każde 150 g mąki migdałowej.

Jaka mąka na naleśniki dla cukrzyka

Na naleśniki dla cukrzyka, zwłaszcza te w wersji wytrawnej, można wybrać razowe mąki zbożowe - te same co do chleba i naśników - pszenną, orkiszową lub żytnią. Możliwe jest też wykorzystanie mąki kokosowej lub gryczanej.

Niepolecana jest za to mąka migdałowa, gdyż zawiera wiele nienasyconych kwasów tłuszczowych, które w wysokiej temperaturze na patelni mogą zamieniać się w szkodliwe tłuszcze trans. jeśli lubisz smak mąki migdałowej, możesz zrobić mieszankę, np. zastosować 2/3 maki razowej pszennej i 1.3 mąki migdałowej.

Jeszcze inną alternatywą jest użycie zamiast mąki zbożowej mąki z ciecierzycy. Ma ona co prawda dość specyficzny smak, który przechodzi do naleśników, ale jeśli ci on nie przeszkadza, śmiało możesz robić naleśniki, wymieniając mąkę pszenną na mąkę z ciecierzycy w proporcji 1:1. Jeśli chcesz nieco stłumić smak ciecierzycy, wystarczy użyć wyrazistego w smaku nadzienia.

Z jakiej maki makaron dla cukrzyka

Dania z makaronem najlepiej szykować na bazie makaronu z mąki:

• gryczanej,
• z soczewicy,
• z ciecierzycy,
• z groszku,
• ze zbożowej mąki pełnoziarnistej, np. typu 1450.

Przygotowując w domu makaron musisz pamiętać, że im ma on być drobniejszy, tym drobniejsza powinna też być mąka. Dlatego przy bardzo drobnych makaronach można zastosować mieszankę zwykłej mąki pszennej typu 650 i wymieszać ją pół na pół z mąką gryczaną, która też jest drobna.

Taka mieszanka jest znacznie lepsza dla cukrzyka niż czysta biała mąka pszenna. A jeżeli taki makaron znajdzie się w potrawie zawierającej białko, zdrowe tłuszcze i błonnik, powstanie danie zdrowe dla cukrzyka.

Artykuł pierwotnie opublikowano 1.02.2022 r.

Czytaj także:
Jak przestać jeść słodycze? Sprawdzone porady i jadłospis na cukrowy odwyk
Objawy cukrzycy: wczesne i nietypowe
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Powikłania cukrzycy - 9 groźnych konsekwencji choroby