Większość zapomnianych warzyw, o których wspominamy, pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Jedynym wyjątkiem jest topinambur, który do Europy dotarł z Ameryki Północnej.
Dawna kuchnia polska była znacznie mniej kaloryczna, a porcje były dużo mniejsze. Do tego na stole zazwyczaj pojawiało się sporo jarzyn i mięsa. Jedzono głównie brokuły, szparagi, karczochy, buraki, kalafiory, szczaw, szpinak, pasternak czy brukiew. Najczęściej łączono je z kaszami i mięsem, a przyprawiano tymiankiem, anyżem, rozmarynem, kminkiem i cytryną. Co ciekawe taki jadłospis dominował w kuchni biedoty, ale także osób zamożnych, różniły się jednak sposobem podawania. Wiele podobnych ciekawostek można znaleźć w książce Compendium Ferculorum Stanisława Czarnieckiego z 1682 roku.
W książce Czarniecki wspomina również o warzywach, które były w tamtych czasach powszechnie używane, a teraz uznawane są za modne superfoods, które powinna włączyć do swojej każda osoba, która chce się zdrowo odżywiać. Zobaczcie zatem, jakie zapomniane warzywa warto włączyć do swojej codziennej diety.
11 warzyw i owoców, które powinnaś włączyć do diety, jeżeli chcesz schudnąć
1. Topinambur
Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie był uprawiany przez Indian Tupinamba. Odkrywcy Ameryki sprowadzili do Europy, a już w XVII wieku stał się cenionym warzywem – łatwym w uprawie i przechowywaniu, odpornym nawet na bardzo duże mrozy.
To niepozorne warzywo zawiera wiele wartości odżywczych i cennych dla zdrowia składników m.in. żelazo, potas, miedź, krzem, witaminy A, B i E oraz kwas foliowy. To także bogate źródło błonnika i insuliny. Jedzony regularnie topinambur obniża ciśnienie, reguluje pracę układu pokarmowego, oczyszcza organizm z toksyn i wspomaga odchudzanie. A do tego jeszcze wzmacnia włosy i paznokcie.
Jak go jeść? Co ciekawe, można go spożywać na surowo - jako dodatek do sałatek. Równie dobrze smakuje w postaci pieczonej, gotowanej, duszonej lub marynowanej. Jednak podczas jego przygotowania trzeba być bardzo uważnym, bo wyciągnięty za wcześnie z pieca będzie za twardy, a już kilka minut później może być zupełnie rozgotowany.
Flexitarianizm zdobywa coraz większą popularność. Zobaczcie, na czym polega ta dieta
2. Pasternak
Był znany już w starożytnej Grecji i Rzymie. Jednak ze względu na swój smak znalazł zastosowanie jako składnik słodzący, zanim do tego celu zaczęto używać cukru z trzciny cukrowej. Z jego soku wytwarzano rodzaj miodu, który służył do wytwarzania syropów, nalewek, win i wódek. W Polsce pierwsze wzmianki o pasternaku pochodzą z XV wieku, kiedy podawano go na dworze Władysława Jagiełły.
Początkowo pasternak wykorzystywano jako środek na poprawę trawienia i krążenia. Leczono nim drogi żółciowe i przeziębienie, a do tego wpływał korzystnie na pracę nerek. Obecnie jest stosowany także w leczeniu chorób skóry, stanowi cenne źródło flawonoidów i olejków eterycznych. Zawiera również potas, wapń, magnez, fosfor i witaminy – C, B1, B3, B6, a także błonnik, który daje błyskawiczne wrażenie sytości.
Tak naprawdę to uniwersalne warzywo, które może być podawane na słodko i słono. Pieczony, karmelizowany pasternak podlany białym winem dobrze komponuje się z kruszonką lub musem z kwaśnych owoców. To doskonały produkt, dla osób rozpoczynających swoją przygodę z zapomnianymi warzywami. Jest łatwy do zdobycia i przygotowania.
3. Brukiew
Najprawdopodobniej pochodzi z północy Europy, ale inne źródła mówią również o rejonie Morza Śródziemnego. Brukiew uchodzi za jedzenie biedoty, a skojarzenie to zostało utrwalone podczas II wojny światowej, gdy była łatwo dostępnym warzywem, wykorzystywanym na wiele sposobów.
Jest to produkt bogaty w witaminy (A, B, C i D) i minerały (żelazo, wapń, magnez, jod, siarka i cynk). Ma działanie bakteriobójcze, moczopędne i przeczyszczające. Jest doskonałym źródłem beta-karotenu, działa wspomagająco przy leczeniu chorób skóry np. trądziku. Jednak lekarze ostrzegają, że spożywanie zbyt dużej ilości brukwi może powodować niedoczynność tarczycy.
Najlepiej sprawdza się na surowo, jako dodatek do surówek, dań mięsnych, placków, zapiekanek i puree. Bardzo dobrze komponuje się z marchwią, ziemniakami, cebulą, burakami, masłem i śmietaną.
Żywność funkcjonalna ma korzystny wpływ na zdrowie i sylwetkę. O jakich produktach mowa?
4. Kolorowe marchewki
Właśnie od kolorowych marchewek wywodzi się najbardziej popularna dziś odmiana pomarańczowa, która powstała w wyniku modyfikacji genetycznych. Wyhodowali ją w XVI wieku Holendrzy, a jej kolor nie był przypadkiem – stał się wyrazem poparcia dla dworu orańskiego, którego symbolem była właśnie barwa pomarańczowa. A pierwsze odmiany marchwi uprawiano w Azji – początkowo miały kolor biało-kremowy, później pojawiły się w kolorze purpurowym, czarnym, żółtym i czerwonym.
Chyba doskonale wiecie, że marchew to bogate źródło błonnika, beta-karotenu, witaminy C, E, K i witamin z grupy B. Reguluje trawienie, obniża poziom cholesterolu, rozkurcza naczynia krwionośne, wpływa korzystnie na cerę i poprawia wzrok. Warto pamiętać, że ciemne odmiany mają więcej beta-karotenu, a do tego lepiej zapobiegają stanom zapalnym, nowotworom i chorobom serca.
5. Skorzonera
Prawdopodobnie była uprawiana już w XVIII wieku. Ciężko mówić o kraju jej pochodzenia, bo w źródłach pojawiają się 3 państwa – Włochy, Hiszpania i Francja. Polska nazwa tej rośliny to wężymord. Ma to oczywiście swoje uzasadnienie, bo zawarty w niej sok mleczny początkowo był używany do leczenia ukąszeń i zatruć, uważano nawet, że można mim leczyć dżumę.
Jest to niezastąpiony składnik diety zapobiegający osteoporozie. Zawiera sporą ilość wapnia, potasu, sodu, karotenu, żelaza, witaminy E, B i PP. Zawiera insulinę, więc jest polecana diabetykom. Wzmacnia układ odpornościowy i poprawia pracę mózgu. Pomaga usuwać nadmiar wody z organizmu, dzięki temu wspomaga odchudzanie.
Najlepiej ugotować skorzonerę ze skórką, a dopiero potem obrać. Biały miąższ warto skropić cytryną, żeby nie ściemniał. Najlepiej podawać je tak jak szparagi – z tartą bułką, masłem, z oliwą, czosnkiem i sosami.
5 superfoods na 2017 rok. Jakie produkty będą dominować w naszej diecie?
Źródło: "Warzywniak. Zapomniane smaki" Tomasz Purol
