Czy szczaw jest zdrowy? Właściwości i wartości odżywcze szczawiu

szczaw właściwości fot. Adobe Stock, New Africa
Szczaw jest pełen witamin i minerałów. Ma dużo witaminy C, manganu, miedzi i magnezu, a dostarcza tylko 29 kcal/ 100 g. Właściwości szczawiu obejmują np. wspieranie zdrowia serca i działanie przeciwutleniające. Ze względu na wysoką zawartość szczawianów, szczawiu bez limitu nie mogą jeść dzieci i kobiety w ciąży.
/ 25.05.2022 06:30
szczaw właściwości fot. Adobe Stock, New Africa

Szczaw jest zdrowy i wartościowy. Ma właściwości wspierające serce, bada się jego przeciwnowotworowe cechy, a do tego ma dużo przeciwutleniaczy. Oto wszystkie właściwości i wartości odżywcze szczawiu.

Spis treści:

  1. Szczaw – wartości odżywcze i witaminy
  2. Szczaw – właściwości
  3. Czy szczaw jest zdrowy?
  4. Szczaw w ciąży
  5. Szczaw dla dzieci

Szczaw – wartości odżywcze i witaminy

Wartości odżywcze szczawiu wskazują na to, że to niskokaloryczne, ale bogate w minerały i witaminy warzywo. Szczaw jest nie tylko smaczny i uniwersalny w kuchni. Oto jego konkretne wartości odżywcze w przeliczeniu na 100 g.

Składnik Zawartość/ 100 g
Energia 22 kcal
Białko 2 g
Tłuszcz 0,7 g
Węglowodany 3,2 g
Błonnik 2,9 g
Minerały w szczawiu
Wapń 44 mg
Żelazo 2,4 mg
Magnez 103 mg
Fosfor 63 mg
Potas 390 mg
Sód 4 mg
Cynk 0,2 mg
Miedź 0,131 mg
Mangan 0,349 mg
Selen 0,9 µg
Witaminy w szczawiu
Witamina C 48 mg
Witamina B1 0,04 mg
Witamina B2 0,1 mg
Niacyna (witamina B3) 0,5 mg
Witamina B5 0,041 mg
Witamina B6 0,122 mg
Foliany 13 µg
Witamina A 200 µg

Z odczytu wartości odżywczych szczawiu wynika, że ma on szczególnie dużo witaminy C, magnezu i witaminy A.

Szczaw – właściwości

Szczaw działa przeciwutleniająco

Szczaw to świetne źródło antyoksydantów. Antyoksydanty, inaczej przeciwutleniacze, doskonale chronią komórki przed uszkodzeniami. Szczaw pośrednio przyczynia się do zapobiegania:

  • chorobom serca,
  • nowotworom,
  • cukrzycy typu 2,
  • chorobie Alzheimera.

W szczawie znajduje się ponad 7 typów przeciwutleniaczy, a każdy z nich ma inne specyficzne, ale prozdrowotne działanie. Największą aktywnością antyoksydacyjną charakteryzuje się szczaw czerwony.

czerwony szczawfot. Czerwony szczaw - ma najwięcej antyoksydantów i jest najzdrowszym rodzajem szczawiu/ Adobe Stock, Tatyana Sidyukova

Przeciwnowotworowe działanie szczawiu?

Choć działanie przeciwnowotworowe szczawiu jest niepewne i słabo przebadane, są ku temu pewne przesłanki. Badania nad właściwościami ekstraktu ze szczawiu, którym potraktowano komórki nowotworowe, są zaskakująco pozytywne. W badania in vivo (w probówkach, nie na żywnych organizmach) wykazano, że szczaw zabija komórki nowotworów piersi, szyjki macicy i nowotworów skóry. Szczaw podawany szczurom w innym badaniu poprawił ilość białych krwinek u szczurów z białaczką.

Szczaw wspiera zdrowie serca

Szczaw wspiera zdrowie serca na kilka sposobów:

  • wyciągi ze szczawiu modyfikują (na korzyść) szlaki agregacji trombocytów, a to zmniejsza ryzyko zakrzepicy;
  • szczaw odpowiada za rozkurcz naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie krwi;
  • antyoksydanty szczawiu działają przeciwmiażdżycowo,
  • błonnik zawarty w szczawiu przeciwdziała wchłanianiu dużych ilości cholesterolu.

Czy szczaw jest zdrowy?

Szczaw jest, ogólnie mówiąc, bardzo zdrowy dla większości osób. Są oczywiście wyjątki i przeciwwskazania do jedzenia szczawiu, ale nie są one bardzo częste. Uwzględniają np. kamienie nerkowe (kamicę szczawianową) i napady dny moczanowej.

Szczaw ma też wiele innych zalet, oprócz wymienionych działań prozdrowotnych. Jest tani (a jeśli wypatrzysz go na łące w czystym terenie, nawet darmowy), uniwersalny w kuchni w świeżej formie, ale można przygotować też szczaw do słoików na zimę lub zamrozić szczaw. To ważne, bo zdrowa dieta powinna być możliwa do utrzymania na co dzień, a nie tylko idealnie zbilansowana.

Szczaw w ciąży

Nie ma przeciwwskazań do jedzenia szczawiu w ciąży, ale nie należy jeść go za dużo. Kwas szczawiowy (którego jak się domyślasz, jest w szczawiu sporo), może tworzyć nierozpuszczalne sole z niektórymi minerałami, a tym samym zaburzać ich wchłanianie. Duże ilości kwasu szczawiowego w diecie mogą obniżyć wchłanianie żelaza, wapnia, magnezu i innych minerałów. Nie przesadzaj więc z ilością szczawiu w jadłospisie, jeśli jesteś w ciąży. Twoje zapotrzebowanie na te minerały bardzo wzrasta, nie chcesz pozbawiać się szansy na ich przyswojenie.

Szczaw dla dzieci

Dzieci też mogą jeść szczaw, np. w formie zupy szczawiowej. Szczególnie zadbaj jednak o to, by szczaw pochodził z czystych terenów, z dala od autostrad i uczęszczanych dróg. Liście szczawiu mogą magazynować i kumulować metale ciężkie, a ich nie chcesz podawać swojemu dziecku.

W diecie malucha nie umieszczaj też za dużo szczawiu na raz. Jeden posiłek ze szczawiem dziennie to porcja w sam raz. Podobnie jak u kobiet w ciąży, chodzi o zawartość kwasu szczawiowego, który obniża wchłanianie niektórych minerałów.

Źródła:

Vasas A, Orbán-Gyapai O, Hohmann J. The Genus Rumex: Review of traditional uses, phytochemistry and pharmacology. J Ethnopharmacol. 2015 Dec 4;175:198-228. doi: 10.1016/j.jep.2015.09.001. Epub 2015 Sep 14. PMID: 26384001.
Ahmad S, Ullah F, Ayaz M, Sadiq A, Imran M. Antioxidant and anticholinesterase investigations of Rumex hastatus D. Don: potential effectiveness in oxidative stress and neurological disorders. Biol Res. 2015;48(1):20. Published 2015 Mar 26. doi:10.1186/s40659-015-0010-2
Lajter I, Zupkó I, Molnár J, Jakab G, Balogh L, Vasas A, Hohmann J. Antiproliferative activity of polygonaceae species from the Carpathian Basin against human cancer cell lines. Phytother Res. 2013 Jan;27(1):77-85. doi: 10.1002/ptr.4690. Epub 2012 Apr 4. PMID: 22473656.
Kabeel, M.M., Ghoneim, A.M. & Mansy, S.E. Anti-leukemic activity of a four-plant mixture in a leukemic rat model. JoBAZ 79, 7 (2018). https://doi.org/10.1186/s41936-018-0019-5
Jeong D, Irfan M, Lee DH, Hong SB, Oh JW, Rhee MH. Rumex acetosa modulates platelet function and inhibits thrombus formation in rats. BMC Complement Med Ther. 2020;20(1):98. Published 2020 Mar 23. doi:10.1186/s12906-020-02889-5

Czytaj także:
8 niedocenionych właściwości prozdrowotnych chrzanu. Stawiaj go na stole nie tylko w Wielkanoc
Truskawki - wartości odżywcze. 6 największych zalet jedzenia truskawek
Czy czereśnie tuczą? Dieta czereśniowa - jadłospis, przepisy, efekty

Brak czasu na zakupy? Żaden problem! Aktualny w Tesco kod rabatowy sprawi, że zamówisz je do domu i to ze sporą zniżką!

Redakcja poleca

REKLAMA