Tagatoza to zdrowy zamiennik cukru, ale rzadziej się po niego sięga. W sumie nie wiadomo dlaczego, bo jest od innych słodzików na wielu polach lepszy, a w mniejszym stopniu naraża na skutki uboczne. Sprawdź, czym jest tagatoza, do czego jej używać i dlaczego warto to robić.
Spis treści:
Co to jest tagatoza?
Tagatoza, inaczej d-tagatoza, to niskokaloryczny, naturalnie występujący cukier. Jest monosacha-rydem zawierającym 6 atomów węgla (C6H12O6), podobnym do fruktozy, ale z inną konfiguracją chemiczną. Naturalnie występuje w niewielkich ilościach w produktach mlecznych oraz w niektórych owocach. Kupowana w sklepie ma postać bardzo zbliżoną do cukru – są to niewielkie białe lub prawie białe kryształki.
Właściwości tagatozy
Tagatoza ma słodki smak bez gorzkawego posmaku, a jego intensywność odpowiada w 92% słodkości cukru stołowego. Jednak jest to substancja znacznie mniej kaloryczna od zwykłego cukru – dostarcza jedynie 38% kalorii cukru (tagatoza: 1,5 kcal/g, cukier: 4 kcal/g). Dlatego stosowana jest w przemyśle spożywczym jako niskokaloryczny zamiennik cukru i dodawana jest do produktów dietetycznych oraz gum do żucia, gdyż nie może być pożywką dla bakterii bytujących w jamie ustnej. Jest też metabolizowana inaczej niż zwykły cukier, co sprawia, że ma minimalny wpływ na poziom cukru we krwi.
Tagatozę w proszku (występuje też w kostkach), sypką, można stosować do słodzenia zimnych i ciepłych napojów, ale też używać do wypieków, gdyż nie zmienia smaku pod wpływem wysokiej temperatury, a czysta tagatoza nadaje się do karmelizacji, co jest wyjątkiem wśród słodzików.
Czy tagatoza jest zdrowa?
Ten zamiennik cukru jest uznawany za bezpieczny i dopuszczony do użycia w produktach spożywczych w Europie, USA, Australii, Japonii i Nowej Zelandii.
Tagatoza jest uznawana za substancję zdrowszą od cukru, gdyż ma:
- niski indeks glikemiczny, IG 3, co sprawia, że nie powoduje gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi. Jest to korzystne dla osób z cukrzycą, hiperglikemią i insulinoopornością;
- właściwości zmniejszające ryzyko próchnicy, gdyż nie jest fermentowana przez bakterie w jamie ustnej;
- probiotyczne właściwości – może działać jak prebiotyk, wspierając rozwój korzystnych bakterii w jelitach. Tylko 20-25% tagatozy wchłania się w jelicie cienki. Reszta dociera do jelita grubego, gdzie staje się pożywką dla bakterii.
W związku z tym, że tagatoza nie podnosi poziomu cukru we krwi, przyczynia się do zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób na tle zapalnym, w tych chorób serca, chorób neurodegeneracyjnych i innych. Może też być stosowana jako zamiennik cukru w dietach odchudzających, bo odchudzaniu sprzyja zarówno niska kaloryczność tej substancji jak i jej właściwości związane ze stabilizacją poziomu cukru we krwi.
Tagatoza skutki uboczne
Z obserwacji trwających już ponad 20 lat wynika, że tagatoza spożywana w ilości 15 g dziennie nie wywołuje żadnych skutków obocznych. Mogą one wystąpić u części osób, przy dawce powyżej 30 g dziennie. Wtedy mogą wystąpić:
- mdłości,
- biegunka,
- wzdęcia.
Przeciwwskazania do stosowania tagatozy
Jedynym znanym przeciwwskazaniem do korzystania z tej substancji słodzącej jest dziedziczna nietolerancja fruktozy (na którą choruje ok. 1 osoba na 400 000), gdyż wchłonięta do organizmu część tagatozy jest metabolizowana tak samo jak fruktoza. Zatem każdy, kto nie może prawidłowo jej metabolizować, nie powinien też jeść tagatozy.
fot. Czy tagatoza jest zdrowa/ iStock by Getty Images, Aleksandr Zubkov
Gdzie kupić tagatozę?
Choć tagatoza jest obiecującym i bezpiecznym zamiennikiem cukru, wciąż jest trudno dostępna w sklepach stacjonarnych. Najlepiej kupować ją przez internet, tam jest wybór – produkty różnych producentów i w różnych cenach.
Zanim kupisz, czytaj skład produktu, większość słodzików z tagatozy zawiera dodatkowe substancje, np. błonnik i inne słodziki (izomalt, sukraloza). Taki produkt nadaje się do słodzenia napojów, ale nie nadaje się do karmelizacji, która jest możliwa w przypadku czystej tagatozy.
Cena tagatozy
Za ok. 0,5 kg czystej tagatozy trzeba zapłacić ok. 75 zł. Taka sama ilość słodzika z tagatozą kosztuje ok. 40 zł.
Tagatoza czy ksylitol?
Podstawową zaletą tagatozy jest to, że w przeciwieństwie do ksylitolu nie wywołuje skutków ubocznych przy umiarkowanym stosowaniu. Ma też niższy indeks glikemiczny od ksylitolu i dostarcza mniej kalorii – o 90 kcal mniej w 100 g. Czystą tagatozę można karmelizować, ksylitolu – nie.
Oba słodziki są polecane dla diabetyków, nie odżywiają bakterii bytujących w jamie ustnej, za to są pożywką dla zdrowych bakterii jelitowych.
Jedyne, w czym tagatoza ustępuje, to cena – ksylitol jest od niej ok. 2 razy tańszy.
Dlatego każdy powinien sam odpowiedzieć sobie na pytanie, który z tych słodzików będzie dla niego lepszy.
Czytaj także:
Czym zastąpić cukier w przetworach?
Maltitol - właściwości, kalorie zastosowanie
Keto słodziki i zamienniki cukru bez węglowodanów
