Nadmiar potasu a kawa. Czy można pić kawę przy problemach z nerkami?

fot. Adobe Stock, Atstock Productions

1. Zawartość potasu w kawie
2. Nadmiar potasu a kawa - zależność
3. Czy można pić kawę przy wysokim potasie?
4. Kawa a problemy z nerkami - zależność

Zawartość potasu w kawie

Zawartość potasu w kawie zależy od:

• mocy ekstraktu kawowego,
• wody wykorzystanej do zaparzenia kawy,
• ewentualnych dodatków do kawy,
• sposobu zaparzania kawy.

Potas w czarnej kawie

Według różnych źródeł zawartość potasu w kawie prezentuje się następująco:

• 100 g palonych ziaren kawy dostarcza ok. 1810 mg potasu;
• 100 ml mocnego naparu kawowego dostarcza ok. 49 mg potasu;
• 100 ml słabego naparu kawowego dostarcza ok. 110 mg potasu.

Zgodnie z ustaleniami brytyjskich uczonych, w oficjalnych tabelach zawartości mikro- i makroskładników The Composition of Foods, 100 ml naparu kawowego średniej mocy dostarcza 92 mg potasu. Zgadza się to z uśrednionymi wartościami zaprezentowanymi powyżej.

Potas w kawie instant

Kawa instant ma mniej potasu niż klasyczna, czarna kawa z ekspresu lub kawa ziarnista. 100 ml kawy instant to jedynie ok. 30 mg potasu. W trakcie przetwarzania kawy, cześć potasu jest tracona. To wada jeśli ktoś jest zdrowy (kawa instant dostarcza mniej minerałów), ale zaleta, jeśli musisz ograniczać spożycie potasu.

Potas w białej kawie

100 ml mleka to 150 mg potasu. To więcej, niż w czystym naparze kawowym. Jeśli zależy ci na tym, by nie dostarczać za dużo potasu, unikaj picia kawy z mlekiem. Biała kawa ma więcej potasu niż kawa czarna. Dokładna ilość i różnica zależy od tego, jak dużo mleka dolejesz do swojej kawy.

Jeśli lubisz białą kawę, a musisz pilnować ilości spożywanego potasu, możesz z powodzeniem stosować wybrane napoje roślinne:

• 100 ml mleka ryżowego to tylko 27 mg potasu;
• 100 ml mleka migdałowego to 30 mg potasu.

Uwaga! Nie każdy napój roślinny ma mało potasu. Napoje owsiane i sojowe mogą mieć w 100 ml nawet więcej potasu niż zwykłe mleko. Najlepiej poszukaj zawartości potasu w tabeli na opakowaniu wybranego napoju roślinnego. Jeśli w 100 ml jest go mniej niż 150 mg, możesz uznać to za dobry wybór.

fot. Przy nadmiarze potasu kawę lepiej zabielać mlekiem roślinnym/ Adobe Stock, rh2010

Potas w kawie bez kofeiny

Kawa bezkofeinowa może mieć więcej potasu, niż klasyczna kawa. 100 ml kawy bez kofeiny to ok. 110 mg potasu.

Potas w zielonej kawie

Picie zielonej kawy na odchudzanie to popularna praktyka. Wśród zalet zielonej kawy wymienia się często wysoką zawartość minerałów. Wśród nich jest też potas.

Zawartość potasu w zielonej kawie mierzyło wielu naukowców. Według najświeższych badań 100 g zielonej kawy w ziarnach dostarcza 671 mg potasu, ale w niektórych badaniach wartość ta wyniosła nawet 2157 mg.

Potas w kawie zbożowej

100 g suchej, sypanej kawy zbożowej to aż 2443 mg potasu. Po rozrobieniu jej z wodą, w 100 ml kawy zbożowej znajdziesz 40 mg potasu. To nieznacznie mniej niż w klasycznej kawie.

Nadmiar potasu a kawa - zależność

Nadmiar potasu we krwi dotyka zazwyczaj osoby cierpiące na niewydolność nerek, źle prowadzoną cukrzycę i stosujące niektóre leki. Czy jeśli w badaniach wyszedł ci wysoki potas, musisz zrezygnować też z kawy? To zależy od kilku czynników. Przede wszystkim musisz pilnować, by nie przekroczyć ustalonego z lekarzem dziennego limitu potasu. Dla osób z nadmiarem potasu we krwi będzie to ok. 2000 mg/dobę. 

Czy kawa podnosi poziom potasu?

Kawa jest po prostu źródłem potasu w diecie. Nie jest to specjalny składnik, który jest wybitnie przeciwwskazany przy nadmiarze potasu. Po prostu, w kawie obecny jest potas, a jego nadmiernego spożycia trzeba unikać przy podwyższonych stężeniach potasu we krwi.

Dlaczego wielu lekarzy i dietetyków poleca całkowite odstawienie kawy przy nadmiarze potasu? By zrobić miejsce dla bardziej odżywczych składników. Pamiętaj, że podwyższony potas to też konieczność ograniczania warzyw i owoców ze względu na zawartość potasu. Pod względem zdrowotnym lepiej „wydać” dzienną dozwoloną pulę potasu do spożycia na zdrowsze warzywa i owoce, a nie kawę, która nie dostarcza tak wielu witamin i innych cennych składników.

Czy kawa powoduje wydalanie potasu?

Popularnym mitem jest przekonanie, że kawa wypłukuje minerały z organizmu. Wiele osób może pomyśleć, kierując się tą logiką, że skoro mają za dużo minerałów we krwi, może warto wypić kawę, by się ich pozbyć? To błędny sposób myślenia. Kawa faktycznie jest słabym diuretykiem i ma właściwości moczopędne. Przy nadmiarze potasu i prawdopodobnych problemach z nerkami nie powinno się jednak korzystać z naturalnych substancji diuretycznych (trzeba unikać też picia pokrzywy i np. picia soku z brzozy).

Kawa a nadmiar potasu - uważaj na słodziki!

Wiesz już, ile potasu dostarczysz, pijąc różne rodzaje kawy. Musisz bardzo uważać też na dodatki do kawy, by nie doprowadzić do zbyt dużego spożycia potasu w ten sposób.

• łyżeczka cukru to dosłownie śladowe ilości potasu <1 mg;
• łyżeczka cukru brązowego to ok. 7 mg potasu;
• zamienniki cukru: ksylitol i erytrol zawierają 0 mg potasu;
• acesulfam K - znany słodzik w tabletkach zawiera sporo potasu (jedna tabletka ci nie zaszkodzi, ale nie stosuj go za dużo).

fot. Upewnij się, że słodzik, który dodajesz do kawy, nie ma za dużo potasu/ Adobe Stock, Andrii

Czy można pić kawę przy wysokim potasie? Praktyczne podejście

Nadmiar potasu nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do picia kawy. Musisz ją po prostu ograniczać. Proponujemy, by pić maksymalnie 2 filiżanki słabej kawy dziennie. To ok. 300 ml czarnej kawy. Najlepiej pij jej jednak mniej, a „zaoszczędzony” potas przeznacz na zdrowsze warzywa i owoce. Oczywiście najlepiej skonsultuj maksymalną dzienną dawkę kawy ze swoim lekarzem. Tolerowana dzienna dawka potasu zależy od twoich poziomów i powodu nadmiaru potasu we krwi.

Przygotowałyśmy podsumowanie z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi spożycia kawy przy nadmiarze potasu. 

• Nie parz kawy zbyt długo - słaba kawa ma mniej potasu.
• Nie dodawaj do kawy klasycznego mleka: możesz zabielać ją mlekiem ryżowym lub migdałowym.
• Nie dodawaj do kawy słodzików zawierających acesulfam K.
• Jeśli pijesz słabą, czarną kawę, możesz pozwolić sobie na maksymalnie 2 filiżanki dziennie, ale najlepiej pij kawę tylko okazjonalnie.
• Jeśli smak cię zadowala, sięgaj po kawę instant zamiast klasycznej parzonej kawy lub kawy z ekspresu.
• Skonsultuj dozwoloną dawkę kawy ze swoim lekarzem.
• Jeśli nie masz zalecenia stosowania diety ubogiej w potas, te restrykcje cię nie dotyczą. Odniesiesz pewnie korzyści z jedzenia większej ilości potasu.
• Fusy z kawy są szkodliwe dla osób z nadmiarem potasu z uwagi na wysoką zawartość tego minerału. Nie stosuj ich w kuchni.

fot. Kubek czarnej kawy - maksymalna dozwolona dzienna dawka przy wysokim potasie/ Adobe Stock, Farknot Architect

Kawa a problemy z nerkami - zależność

Olechno E, Puścion-Jakubik A, Socha K, Zujko ME. Coffee Brews: Are They a Source of Macroelements in Human Nutrition? Foods. 2021; 10(6):1328. https://doi.org/10.3390/foods10061328

Food Standard Agency, Public Health England, McCance and Widdowson’s The Composition of Foods, 7th, Cambridge, Royal Society of Chemistry, 2014.

How Grinding Levels and Brewing Methods (Espresso, American, Turkish) Could Affect the Antioxidant Activity and Bioactive Compounds in a Coffee CupcA Derossi et al, 2017. Journal of Science, Food and Agriculture.