Spis treści:
- Witarianizm - jadłospis
- Witarianizm - przepisy
- Zasady witarianizmu
- Odmiany witarianizmu
- Wady i zalety witarianizmu
- Efekty witarianizmu
- Witarianizm - przeciwwskazania
Witarianizm - jadłospis
Jadłospis na diecie witariańskiej zawiera następujące produkty żywnościowe:
- surowe warzywa,
- surowe owoce,
- orzechy (włoskie, nerkowca, makadamia, brazylijskie, itp.),
- pestki i nasiona (słonecznika, dyni, sezam, siemię lniane, itp.),
- oleje tłoczone na zimno,
- kiełki,
- grzyby,
- glony,
- surowe mięso, ryby i owoce morza,
- jaja,
- miód.
Menu witariańskie to sałatki, surówki, świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne, surowe przekąski.
Witarianizm - przepisy
Oto 3 przepisy na dania witariańskie na śniadanie, obiad, kolację i przekąskę.
Budyń z magno i nasion chia - przepis na śniadanie witariańskie
Składniki:
- 1 dojrzałe mango,
- 2-3 truskawki,
- 3 łyżki nasion chia,
- 1 łyżeczka wiórek kokosowych.
Sposób przygotowania:
- Mango i nasiona chia zmiksuj na gładką masę.
- Odstaw do stężenia (najlepiej na noc).
- Truskawki pokrój w kosteczkę i ułoż na górze budyniu.
- Posyp wiórkami kokosowymi.
Spaghetti z cukinii - przepis na obiad witariański
Składniki:
- 2 cukinie,
- 1 duży pomidor,
- 10 suszonych pomidorów,
- 1 cebula,
- 1 ząbek czosnku,
- 1/2 awokado,
- 1 garść świeżej bazylii,
- 1 łyżeczka oregano,
- sól i pieprz.
Sposób przygotowania:
- Surową cukinię pokrój w cienkie paseczki, używając obieraczki do warzyw.
- Pomidora obierz ze skórki. Dodaj pozostałe składniki i zmiksuj na gładki sos.
- Wymieszaj z makaronem z cukinii.
fot. Adobe Stock
Sałatka z surowych pieczarek i ogórków - przepis na kolację witariańską
Składniki:
- 5 dużych pieczarek,
- 3 ogórki gruntowe (lub 3/4 szklarniowego),
- 3-4 rzodkiewki,
- 1 pęczek szczypiorku,
- 1 ząbek czosnku,
- 1 łyżka oleju lnianego,
- sól i pieprz.
Sposób przygotowania:
- Warzywa umyj.
- Pieczarki i ogórki obierz ze skórki.
- Wszystkie pokój w kostkę. Szczypiorek posiekaj.
- Czosnek przeciśnij przez praskę, wymieszaj z oliwą, solą i pieprzem.
- Warzywa wymieszaj z sosem. Podawaj po 20 minutach od przygotowania.
Zielony koktajl - przepis na przekąskę witariańską
Składniki:
- 1 garść świeżego szpinaku,
- 1-2 łodygi selera naciowego,
- 1 ogórek,
- 1/2 awokado,
- woda kokosowa.
Sposób przygotowania:
- Warzywa umyj. Ogórek i awokado obierz ze skórki.
- Wszystkie składniki zmiksuj, dodaj wodę kokosową.
Zasady witarianizmu
Witarianizm, nazywany również surową dietą lub dietą raw (raw food), to rygorystyczny sposób odżywiania, który bazuje na surowych produktach. Jedzenie może być podgrzane maksymalnie do temperatury 42 stopni Celsjusza. Surowe posiłki powinny stanowić minimum 70% diety. Zwykle kojarzony jest z dietą wegetariańską i wegańską, choć może być również wersję mięsną.
Zwolennicy tego sposobu odżywiania uważają, że wyższa temperatura niszczy zawarte w pożywieniu witaminy, minerały, enzymy i aminokwasy, czy czyni jedzenie mniej wartościowym i mniej zdrowym.
Zwolennicy witarianizmu uzasadniają swoje poglądy przekonaniem, że dawniej człowiek nie znał ognia, więc wszystko spożywał na surowo. Argumentem ma być również dieta zwierząt, które również żywią się wyłącznie surowymi pokarmami.
Produkty, z których przygotowywane są posiłki, nie powinny być wysokoprzetworzone, gotowane, smażone, pieczone, pasteryzowane, homogenizowane czy wcześniej mrożone. Muszą pochodzić z ekologicznych upraw, gdzie nie są stosowane nawozy sztuczne i opryski.
Historia i twórca witarianizmu
Surowa dietę (raw food lub raw diet) stworzył i rozpropagował ją Paul Nison, który nie był ani lekarzem, ani dietetykiem, lecz... finansistą z Nowego Jorku.
Do czasu, gdy zdiagnozowano u niego chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Nison nie przykładał większej wagi to sposobu odżywiania się. Poważnie zastanawiał się nad swoją dietą dopiero wtedy, gdy konwencjonalne metody leczenia chorób zwiodły, a on sam czuł się coraz gorzej.
Ze swojego menu wyeliminował produkty ciężkostrawne, a w zamian włączył surowe warzywa i owoce. Twierdzi, że dzięki naturalnym produktom i potrawom, które nie obciążają układu pokarmowego, szybko odzyskał zdrowie.
Według propagatora witarianizmu sposób żywienia jest głównym czynnikiem, który wpływa na odczyn pH, panujący w naszym organizmie. Ponieważ większość ludzi niewłaściwie się odżywia spożywając zbyt wiele produktów przetworzonych, ich krew charakteryzuje się kwaśnym pH, a powinna mieć zasadowe.
Stan ten, zwany acydozą, prowadzi do przedwczesnego starzenia się komórek całego organizmu, nie tylko skóry. Zakwaszenie ciała ma też wpływ na pracę narządów wewnętrznych, mięśni i stawów.
Odmiany witarianizmu
Witarianizm ma kilka odmian, które różnią się obecnością składników zwierzęcych w diecie.
Witarianizm nieroślinny
Dopuszcza spożycie produktów zwierzęcych (mięsa, ryb, owoców morza) oraz odzwierzęcych (jaj, miodu).
Witarianizm wegetariański
Wyklucza spożycie produktów zwierzęcych, które zostały pozyskane przez uśmiercenie zwierząt. Dopuszcza produkty odzwierzęce, czyli jaja i miód.
Witarianizm wegański
Najbardziej restrykcyjna odmiana witarianizmu, która całkowicie wyklucza spożycie produktów zwierzęcych i odzwierzęcych. Ma kilka odmian: frutarianizm (bazuje wyłącznie na surowych owocach), juicearianizm (bazuje wyłącznie na sokach z owoców i warzyw) oraz sprautarianizm (bazuje wyłącznie na kiełkach).
Wady i zalety witarianizmu
Witarianizm, czy surowa dieta, to rygorystyczna dieta niedoborowa, która wśród lekarzy i dietetyków ma wielu przeciwników. Ten kontrowersyjny sposób odżywiania ma jednak szerokie grono zwolenników, wśród których znajdują się celebryci, gwiazdy oraz influencerzy. Jeśli zastanawiasz się, czy witarianizm jest zdrowy, poznaj za i przeciw do stosowania tej diety.
Zalety witarianizmu:
- pozwala schudnąć;
- oczyszcza organizm z toksyn, jeśli bazuje wyłącznie na roślinach;
- dostarcza sporo błonnika pokarmowego;
- dostarcza witamin i minerałów;
- nie zakłada liczenia kalorii;
- potrawy mają niski indeks glikemiczny;
- bazuje na produktach sezonowych z danej strefy klimatycznej.
Wady witarianizmu:
- zawiera za mało białka (zobacz: Zapotrzebowanie na białko);
- może prowadzić do niedoborów witaminy B12, wapnia, żelaza i cynku;
- spożywanie surowego mięsa i jaj może wywoływać choroby np. salmonellę, toksoplazmozę, tasiemczycę;
- może powodować problemy z układem pokarmowym;
- może powodować efekt jo-jo;
- u kobiet może prowadzić do zatrzymania miesiączkowania,
- może prowadzić do poważnych niedoborów pokarmowych, anemii, osteoporozy;
- jest trudna do utrzymania w chłodnych porach roku w naszej szerokości geograficznej, gdy organizm domaga się ciepłych posiłków o większej kaloryczności.
fot. Adobe Stock
Efekty witarianizmu
Zwolennicy surowej diety przekonują, że surowa dieta to gwarancja szczupłej sylwetki, zdrowia i dobrego samopoczucia. Podkreślają, że to doskonała profilaktyka wielu chorób cywilizacyjnych np. otyłości, cukrzycy, nowotworów, chorób autoimmunologicznych i chorób układu krążenia (miażdżyca, zawały serca).
Jednak sceptycy zastanawiają się, czy witarianizm jest zdrowy. Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ do tej pory nie przeprowadzono badań, które pokazywałyby długofalowy wpływ raw diet na zdrowie człowieka.
Warto pamiętać, że nie wolno wdrażać nowych zasad żywienia natychmiast, lecz stopniowo i bacznie przy tym obserwować organizm. Surowa dieta na każdego zadziała inaczej. Na jednych korzystnie, będą chudli, poczują przypływ energii i zdrowia, inni - będą mieli dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle głowy, bezsenność, a także odczują osłabienie oraz problemy z koncentracją.
Witarianizm - przeciwwskazania
Dieta raw nie jest przeznaczona dla wszystkich. Wprowadzenie diety witariańskiej należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem. Przeciwwskazaniami do jej stosowania są:
- ciąża i karmienie piersią,
- niedobory pokarmowe,
- cukrzyca,
- anemia,
- osteoporoza,
- niedowaga i niedożywienie,
- alergie pokarmowe.
Dieta nie jest wskazana również dla dzieci i młodzieży.
Więcej o witarianizmie:
Witarianizm - surowa dieta
Raw food, czyli witarianizm
Raw food, czyli surowa dieta – jakie są jej zasady?
