Każdy pracodawca ma określone obowiązki wobec swoich pracowników. Jeżeli je lekceważy, przez co naraża na szwank twoje dobro, możesz temu przeciwdziałać, prosząc o pomoc odpowiednie instytucje. Podpowiadamy, jakie informacje powinna zawierać skarga na pracodawcę, i do kogo należy ją złożyć.
Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi?
Skarga na pracodawcę do inspekcji
Najpierw spróbuj porozmawiać ze swoim szefem. Jeśli ten nie chce cię wysłuchać, ignoruje składane przez ciebie zastrzeżenia, możesz złożyć skargę na pracodawcę do Państwowej Inspekcji Pracy, a konkretnie do okręgowego inspektoratu (adres znajdziesz na stronie www.pip.gov.pl).
Warto wiedzieć. Skargę do PIP może zgłosić nie tylko obecny, ale i były pracownik zakładu, związki zawodowe albo osoba postronna.
Pismo do PIP-u musi zawierać następujące informacje:
- miejscowość i datę sporządzenia skargi,
- adres okręgowego inspektoratu, do którego je kierujesz (wraz z kodem pocztowym),
- dane osoby wnoszącej skargę, czyli twoje imię, nazwisko oraz adres,
- treść skargi – z podaniem dokładnej nazwy i adresu pracodawcy oraz krótki opis sytuacji, która miała lub ma miejsce. Im więcej informacji podasz, tym większa szansa na pozytywne załatwienie sprawy. Inspekcja pracy musi mieć bowiem podstawy do przeprowadzenia kontroli w firmie.
Każda skarga na pracodawcę musi być podpisana imieniem i nazwiskiem, bo, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, anonimowe skargi nie są rozpatrywane.
Uwaga! Jeśli nie chcesz, żeby pracodawca dowiedział się, że to ty złożyłaś skargę, możesz to zaznaczyć w swoim piśmie.
Warto wiedzieć. Skarga na pracodawcę może zostać skierowana także do innych instytucji: urzędu skarbowego, Sanepidu, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wszystko zależy od tego, do jakich konkretnie naruszeń prawa doszło.
Jakie są korzyści umowy o pracę?
Kontrola w zakładzie
Inspektorat powinien w ciągu 30 dni od otrzymania skargi na pracodawcę podjąć odpowiednie działania. Może on bez uprzedzenia przeprowadzić kontrolę w firmie w godzinach pracy, ma prawo przejrzeć dokumenty pracodawcy, wzywać i przesłuchiwać pracodawcę oraz pracowników, żądać próbek surowców i materiałów wytwarzanych w danej firmie. Pracodawca ma obowiązek udostępnić inspektorowi dokumenty i udzielić wszelkich niezbędnych informacji. Jeśli będzie utrudniał mu pracę, popełni przestępstwo i może zostać ukarany grzywną lub karą pozbawienia wolności do 3 lat. Gdyby np. powodem skargi były problemy z wypłatą i ta informacja w wyniku kontroli by się potwierdziła, inspektor ma prawo wydać pracodawcy nakaz zapłaty (nałoży także na niego mandat w wysokości 1000 zł). Dalsza zwłoka w wypłacie wynagrodzenia grozi grzywną w wysokości 5000 zł.
Uwaga! Zasadniczo inspekcja pracy może interweniować tylko w przypadku osób zatrudnionych na umowie o pracę. Jednak ma prawo skontrolować także firmę, która zatrudnia wyłącznie na umowy cywilno-prawne (o dzieło lub zlecenie) i sprawdzić, czy praca w ramach tych umów nie jest wykonywana w warunkach, które zobowiązują pracodawcę do zawarcia umowy o pracę.
Pozew do sądu pracy
Jeśli rozmowa z pracodawcą i kontrola PIP nie pomoże, pozostaje wystąpienie na drogę sądową. Pozew przeciwko pracodawcy składa się w rejonowym sądzie pracy właściwym z uwagi na siedzibę firmy. Gdy masz kłopoty z ustaleniem jej adresu, może to być sąd pracy, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana.
Uwaga! Jeśli sprawa dotyczy kwoty wyższej niż 75 000 zł – rozpatrzy ją sąd okręgowy.
Na wniesienie pozwu masz 3 lata od dnia, w którym dowiedziałaś się o naruszeniu prawa, czyli np. od dnia, w którym pracodawca nie wypłacił ci pensji.
Właściwie napisany pozew powinien zawierać:
- określenie stron sporu (pracownika i pracodawcy) lub ich pełnomocników,
- ich adresy zamieszkania (lub siedziby),
- wartość przedmiotu sporu (czyli twoje żądanie).
- opis sporu z podaniem dowodów,
- uzasadnienie,
- podpis osoby składającej pozew,
- listę załączników.
Brak którejś z tych informacji spowoduje, że pismo nie zostanie przyjęte ze względu na błędy formalne (wtedy sąd wezwie cię do jego uzupełnienia).
Składając pozew, jesteś zwolniona z kosztów sądowych. Jednakże, jeżeli kwota, której się domagasz, przekracza 50 000 zł, trzeba będzie zapłacić tzw. wpis stosunkowy, który wynosi 5 proc. żądanej sumy. Licz się z tym, że gdy przegrasz proces, będziesz musiała ponieść pewne koszty, np. zapłacić za opinię biegłego.
Uwaga! Jeśli żądanie dotyczy kwoty do 10 000 zł, należy wypełnić specjalny druk (dostaniesz go w sądzie lub znajdziesz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości www.ms.gov.pl). Sąd rozpatrzy sprawę w tzw. postępowaniu uproszczonym.
