Jeżeli masz dzieci, a twoja rodzina jest w trudnej sytuacji finansowej, wystąp do gminy o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego. Jeśli je uzyskasz, możesz ubiegać się również o różnego rodzaju dodatki z nim związane. Sprawdź, jakie dokumenty do zasiłku rodzinnego są absolutnie niezbędne.
Kto ma prawo do zasiłku rodzinnego?
Gdy w twojej rodzinie dochód na osobę nie przekracza 674 zł netto lub 764 zł, gdy wychowujesz dziecko niepełnosprawne. Jeżeli utrzymujesz się z gospodarstwa rolnego, dochód nie może przekroczyć 288 zł z tzw. 1 ha przeliczeniowego.
Zasiłek rodzinny przysługuje na każde dziecko pod warunkiem, że:
- nie ukończyło 18 lat, lub
- uczy się i nie ukończyło 21 lat, lub
- kontynuuje naukę w szkole wyższej, ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i nie ukończyło 24. roku życia.
Nie otrzymasz zasiłku na dziecko, które:
- zawrze związek małżeński,
- przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (np. w ośrodku wychowawczym) lub w rodzinie zastępczej,
- jest uprawnione do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.
Nie dostanie tego świadczenia także samotnie wychowujący dziecko rodzic, który nie ma orzeczonych alimentów, chyba że:
- drugi z rodziców nie żyje lub jest nieznany,
- powództwo o ustalenie alimentów zostało przez sąd oddalone,
- sąd zobowiązał tylko jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka.
Jaka jest wysokość zasiłku rodzinnego?
Zależy to od wieku twojego dziecka, a nie, jak dawniej, od liczby wychowywanych pociech.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:
- 95 zł na dziecko do 5. roku życia,
- 124 zł na dziecko w wieku od 5 lat do 18 lat,
- 135 zł na dziecko pełnoletnie i starsze (do 24. roku życia, jeśli jest niepełnosprawne i się uczy).
Komu i jaki dodatek?
Gdy masz prawo do zasiłku rodzinnego, możesz się starać o dodatki z nim związane. To, jaki dodatek otrzymasz, zależy od twojej sytuacji rodzinnej.
- Dla rodzin wielodzietnych. Jeżeli wychowujesz więcej niż troje dzieci, otrzymasz na trzecie i każde następne po 95 zł. Do wniosku o dodatek musisz dołączyć skrócone odpisy aktów urodzenia wszystkich dzieci.
- Z tytułu rozpoczęcia nauki. Tak zwana wyprawka jest wypłacana jednorazowo w wysokości 100 zł. Jeżeli dziecko ukończyło 18 lat i nadal się uczy, chcąc otrzymać dodatek, musisz przedstawić zaświadczenie ze szkoły.
- Na naukę poza domem. Przysługuje przez 10 miesięcy w roku (od września do czerwca następnego roku). Będzie wypłacany w wysokości 69 zł – gdy dziecko dojeżdża do szkoły, lub 113 zł – gdy mieszka np. w internacie, albo na stancji. Do wniosku o dodatek dołącz zaświadczenie, że twoja pociecha uczy się z dala od domu.
- Na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego. Ten dodatek jest wypłacany miesięcznie w wysokości 90 zł na dziecko w wieku do 5 lat i 110 zł na starsze. Ubiegając się o niego, musisz przedstawić orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka oraz zaświadczenie, że uczy się ono w szkole (jeżeli ukończyło 18 lat). Jeśli dziecko jest niepełnosprawne w stopniu lekkim, dodatek nie przysługuje.
Pozostałe dodatki, o które możesz się starać:
- Z tytułu urodzenia dziecka. Gmina wypłaca go w wysokości 1000 zł (nie myl z becikowym!). Aby otrzymać dodatek, złóż wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego i dołącz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Musisz to zrobić zanim maluch skończy pierwszy rok życia, inaczej nie dostaniesz dodatku.
- Z tytułu opieki nad dzieckiem. Otrzymasz go, jeżeli przebywasz na urlopie wychowawczym. Dodatek przysługuje na dziecko, które nie ukończyło 4 lat, a jeżeli jest niepełnosprawne – do ukończenia 18. roku życia. Jest wypłacany w kwocie 400 zł przez okres dwóch lat lub trzech, gdy urodziłaś bliźniaki lub wieloraczki. Jeżeli dziecko jest niepełnosprawne, wypłata dodatku może być przedłużona do 6 lat.
- Dla samotnych rodziców. Pomoc dotyczy wyłącznie rodziców tych dzieci, których ojciec (mama) nie żyje lub jest nieznany. Ten dodatek może dostać także pełnoletnia osoba, która się uczy, gdy jej oboje rodzice nie żyją albo są zobowiązani do alimentów na nią. Dodatek wynosi:
- 193 zł na jedno dziecko,
- 386 zł na wszystkie dzieci.
Jeśli dziecko jest niepełnosprawne, kwota zostanie podwyższona o:
- 80 zł na jedno dziecko,
- 160 zł na wszystkie dzieci.
Nie dostaniesz tego dodatku, gdy:
- nie zajmujesz się dzieckiem osobiście, ale oddasz je np. do żłobka,
- podejmiesz pracę zarobkową,
- otrzymujesz zasiłek macierzyński,
- masz prawo do renty (także socjalnej) lub emerytury.
Do wniosku o dodatek musisz dołączyć zaświadczenie od pracodawcy o udzieleniu ci urlopu wychowawczego (wraz z informacją o okresie, na jaki został udzielony), zaświadczenie potwierdzające przepracowanie bezpośrednio przed urlopem co najmniej 6 miesięcy i ewentualne orzeczenie o niepełnosprawności dziecka.
Gdzie złożyć wniosek o zasiłek rodzinny?
W gminnym ośrodku opieki społecznej lub w gminie. Na miejscu dostaniesz gotowy formularz, który musisz wypełnić. Podajesz w nim swoje imię, nazwisko, adres, numer PESEL i NIP, a także dane dzieci, na które starasz się o zasiłek, ich daty urodzenia, numery PESEL, stan cywilny. Do wniosku musisz dołączyć różne załączniki. Świadczenie jest wypłacane przez tak zwany okres zasiłkowy, który upływa 31 sierpnia następnego roku.
Jeżeli w tym okresie twój dochód się zmieni, musisz o tym powiadomić gminę. Gdyby okazało się, że zasiłek ci się nie należy, a ty go pobierasz, będziesz musiała zwrócić pieniądze.
Jak obliczyć dochód?
Przy ustalaniu prawa do zasiłku bierze się pod uwagę dochód netto, czyli po odliczeniu podatku i składek na ubezpieczenie. Najpierw sumujesz miesięczne dochody, jakie w poprzednim roku rozliczeniowym uzyskiwali wszyscy członkowie twojej rodziny. Bierzesz pod uwagę wynagrodzenie z pracy etatowej, działalności gospodarczej, emeryturę, rentę, stypendia, ekwiwalenty, ryczałty, a także alimenty na dzieci. Następnie otrzymaną kwotę dzielisz przez 12 (liczba miesięcy), a potem przez liczbę osób w rodzinie. To da średni miesięczny dochód na osobę w ub. roku.
To dołączasz do wniosku o zasiłek rodzinny:
Załączniki, jakie musisz złożyć:
- kserokopia dowodu tożsamości,
- kserokopia skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka,
- zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka w wieku powyżej 18 lat do szkoły lub szkoły wyższej,
- orzeczenie o niepełnosprawności, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości dochodu za rok poprzedni (gdy rozliczasz się na zasadach ogólnych),
- oświadczenie o dochodach nieopodatkowanych, np. stypendiach,
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości zryczałtowanego podatku lub karty podatkowej (jeżeli prowadzisz małą firmę i opodatkowujesz się w jednej z tych form),
- zaświadczenie z gminy o wielkości gospodarstwa w hektarach przeliczeniowych (jeśli jesteś rolnikiem).
Zasiłek w Unii Europejskiej
Masz do niego prawo, gdy pracujesz legalnie. Musisz wypełnić formularz E 401 (weź go przed wyjazdem z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej przy urzędzie marszałkowskim w twoim województwie). Składasz go u pracodawcy lub w instytucji, która zajmuje się wypłatą zasiłków (ta potwierdza go w twoim ROPS).
Zobacz też:
