Zwyczaj topienia marzanny fot. Adobe Stock

Zwyczaj topienia marzanny - co symbolizuje marzanna

Zwyczaj topienia lub palenia marzanny (kukły wykonanej ze słomy i owiniętej białym płótnem) jest zakorzeniony w pogańskich obrzędach ofiarnych, miał zapewnić urodzaj w nadchodzącym roku. Marzannę topiło się w Dzień Jarego z nadzieją na przyjście wiosny.
Edyta Liebert / 08.03.2021 13:18
Zwyczaj topienia marzanny fot. Adobe Stock

Marzanna to bogini słowiańska, symbol zimy i śmierci, którą niszczono (palono lub zatapiano) w celu odżegnania nieurodzajnej pory roku. To od niej pochodzi nazwa kukły, którą współcześnie już tylko dzieci topią w Pierwszy Dzień Wiosny: by pożegnać dawną porę roku i przywitać nową. 

Marzanna - co symbolizuje

Morena, Mora, Śmierć - tak nazywano Marzannę, słowiańską bogini, w dawnych czasach symbol zimy oraz utraty życia. Jej palenie lub topienie miało swoje uzasadnienie w czasach pogańskich: tworzona przez ludzi kukła była symbolem tego trudnego okresu i aby przegonić zimę, a także zapewnić ciepłą, rodzącą życie urodzajną wiosnę, niszczono jej podobiznę.

Topienie Marzanny nie było niewinną zabawą, a swego rodzaju rytuałem. Dawało nadzieję na przyjście wiosny, ale podczas tego procederu zdarzały się wypadki i tzw. złe wróżby: jeśli dotknęło się pływającej Marzanny, miała tej osobie uschnąć ręka lub jeśli człowiek obejrzy się za siebie po dokonanym obrządku - zachoruje. Potknięcie się podczas topienia marzanny, zwiastowało śmierć w nadchodzącym roku. 

Topienie Marzanny - kiedy?

Zwyczaj topienia Marzanny w XXI nie ma wydźwięku negatywnego, a to jedynie często atrakcja dla dzieci, które w ten sposób żegnają zimę. W dzisiejszych czasach zwyczaj topienia Marzanny przypada na 21 marca i wciąż obchodzona jest w wielu miejscach w Polsce, również przez chrześcijan. Na początku XV wieku duchowni pragnęli zakazać tego zwyczaju. Topienie Marzanny starano się zastąpić innymi wydarzeniami, takimi jak tworzenie kukły Judasza i zrzucanie jej z kościoła.  

Marzannę można także spalić, ale jest to rzadki proceder z uwagi na niebezpieczeństwo - zazwyczaj w pożegnaniu zimy uczestniczą dzieci, więc zasadne jest bardziej jej topienie, aniżeli palenie. 

Jak zrobić Marzannę?

Marzannę - w zależności od wieku dziecka - można wykonać z papieru i bibuły, namalować lub przyozdobić włóczką i materiałami drewnianą, kuchenną łyżkę. Jeśli zależy ci na topieniu Marzanny pamiętaj, że musi być wykonana z materiałów przyjaznych dla środowiska - słomy, siana, sznurka, trocin. 

Potrzebujesz:

  • starych gazet,
  • niepotrzebnych ubrań,
  • sznurka,
  • bibuły,
  • makaronu,
  • dwóch kijków (jeden o długości około 1,5 metra i drugi o długości 0,5 metra),

Jak zrobić marzannę krok po kroku

  1. Zacznij od połączenia ze sobą kijków przy pomocy sznurka w kształt krzyża.
  2.  Słomę lub gazetę wykorzystaj do owinięcia rąk marzanny - całość przymocuj w prosty sposób przy użyciu sznurka.
  3. Głowę wykonaj z owiniętych w bibułę trocin (lub gazety zgniecionej w kulę) i zamocuj na wierzchołku kijka. 
  4. Bibułę potnij w paski i przymocuj klejem do głowy marzanny, tworząc włosy.
  5. Ubranie marzanny wykonaj z kolorowej bibuły lub pociętej koszulki (na przykład w kwiatowe wzory).
  6. Zdobne korale wykonaj z makaronu nawleczonego na sznurek.

Jak zrobić marzannęfot. Adobe Stock

Zobacz także: Przysłowia o wiośnieCytaty o zimie