Dieta przy boreliozie może być smaczna i apetyczna, a przy tym zdrowa. Jej podstawowym zadaniem jest zadbanie o organizm, aby lepiej zwalczył zakażenie i w dobrej formie przetrwał antybiotykoterapię, która często prowadzona jest całymi tygodniami. Zobacz, z czego układać jadłospis i jak przygotowywać smaczne dania, które pomagają zwalczać boreliozę.
Spis treści:
Jaka dieta przy boreliozie?
Dieta przy boreliozie nie jest sposobem na leczenie chorób odkleszczowych, lecz na wspomaganie leczenia i zapobieganie jego powikłaniom. Najlepiej jest, jeśli dieta zostanie dobrana indywidualnie. To ważne, bo wtedy można tak ją skomponować, aby spełniła swoje zadanie bez wywoływania interakcji z lekami, a przy tym była smaczna dla pacjenta.
Dieta przy boreliozie powinna dostarczać energii, działać przeciwzapalnie, sprzyjać regeneracji organizmu i zmniejszać ryzyko zakażenia drożdżakami, które chętnie kolonizują organizm podczas długotrwałej antybiotykoterapii. Przykładem diety, którą można zastosować w czasie leczenia boreliozy, jest dieta śródziemnomorska lub dieta przeciwzapalna.
Zasady diety przy boreliozie
Poniżej kilka podstawowych zasad układania diety na czas leczenia boreliozy.
- Unikanie cukru. Cukier i przetworzone węglowodany mogą osłabiać układ odpornościowy i sprzyjać stanom zapalnym.
- Spożywanie pokarmów bogatych w przeciwutleniacze. Przeciwutleniacze pomagają w walce ze stanami zapalnymi i wspierają układ odpornościowy. Warto spożywać dużo warzyw i owoców, które są bogate w antyoksydanty.
- Włączanie zdrowych tłuszczów do diety. Zdrowe tłuszcze, takie jak te zawarte w oliwie, awokado, orzechach, nasionach, tłustych rybach (np. łosoś, makrela), mają właściwości przeciwzapalne dzięki zawartości kwasów omega-3.
- Zapewnienie odpowiedniej ilości białka w diecie. Białko jest niezbędne do naprawy tkanek i wzmocnienia układu odpornościowego. Warto spożywać chude białka, takie jak kurczak, indyk, ryby, jaja oraz rośliny strączkowe.
- Dostarczanie probiotyków i prebiotyków. Naturalne probiotyki wspierają zdrową florę bakteryjną jelit, co jest ważne dla układu odpornościowego. Można je znaleźć w fermentowanych produktach, takich jak jogurt, kefir, kiszona kapusta, kimchi i miso. Prebiotyki, takie jak czosnek, cebula, banany i szparagi, wspierają wzrost zdrowych bakterii.
- Unikanie pokarmów prozapalnych. Należy unikać pokarmów, które mogą sprzyjać stanom zapalnym, takich jak tłuste mięsa, przetworzone produkty spożywcze, produkty smażone i sztuczne dodatki.
- Włączanie do diety produktów dostarczających błonnika, który stanowi pożywkę dla bakterii jelitowych.
- Nawodnienie. Woda jest kluczowa dla procesów detoksykacji i ogólnego zdrowia organizmu. Zaleca się picie dużej ilości wody oraz herbat ziołowych.
- Małe, częste posiłki. Spożywanie mniejszych, ale częstszych posiłków może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu energii i cukru we krwi.
Można też rozważyć zastosowanie niektórych ziół i suplementów o właściwościach przeciwzapalnych i stymulujących odporność organizmu. Jedno z badań wykazało, że olejki z:
- ziela angielskiego,
- kory cynamonu,
- nasion kminku,
- czosnku,
- tymianku
mogą wspomagać walkę z boreliozą i stanami zapalnymi. Jednak przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji warto skonsultować się z lekarzem.
Czego nie wolno jeść przy boreliozie?
W diecie przy boreliozie najlepiej unikać następujących pokarmów i produktów spożywczych:
- słodyczy,
- słodzonych napojów gazowanych,
- białego chleba,
- białego makaronu i białego ryżu,
- produktów wysokoprzetworzonych lub o dużej zawartości soli (wędliny, gotowe posiłki do odgrzania),
- tłustego mięsa,
- smażeniny,
- alkoholu.
Powyższe zalecenia obejmują wszystkich, którzy walczą z boreliozą. Dietetyk może jednak u pewnych osób zalecić także rezygnację lub znaczne ograniczenie w diecie następujących produktów:
- gluten – u osób z nadwrażliwością na gluten lub celiakią,
- warzywa psiankowate – bakłażan, ziemniaki, papryka, pomidory u niektórych osób mogą sprzyjać powstawaniu stanów zapalnych.
Jakie owoce i warzywa przy boreliozie?
Poza unikaniem w pewnych przypadkach warzyw psiankowatych nie ma ograniczeń dotyczących jadania konkretnych owoców czy warzyw lub ich wykluczania. Zarówno owoce jak i warzywa są bogatym źródłem przeciwutleniaczy oraz witamin i cennych mikroelementów, więc stanowią ważny element diety przy boreliozie. Dotyczy to zwłaszcza warzyw, które są dodatkowo cennym źródłem błonnika.
Czasami w celu zminimalizowania zakażenia drożdżakami lub do ich zwalczania zaleca się jedzenie owoców i warzyw niskowęglowodanowych, aby nie dokarmiać drobnoustrojów, które wywołują kandydozę. Wtedy szczególnie polecane są:
- cytryny,
- grejpfruty,
- limonki,
- owoce jagodowe,
- szparagi,
- kapusta,
- brokuły,
- seler naciowy,
- ogórki,
- cebula,
- szpinak,
- kalafior,
- dynia,
- cukinia,
- sałata.
Przepisy na posiłki przy boreliozie
Poniżej przykładowe posiłki, z których można ułożyć jadłospis diety przy boreliozie. Jak zobaczysz, nie trzeba stosować ani wymyślnych składników, ani skomplikowanych przepisów.
Jakie śniadania przy boreliozie?
Owsianka z dodatkami: Płatki owsiane ugotowane na wodzie lub mleku roślinnym. Dodaj świeże owoce (np. jagody, maliny, truskawki) dla dodatkowych antyoksydantów. Do tego garść orzechów (np. migdały, orzechy włoskie) lub nasiona (np. chia, siemię lniane) dla zdrowych tłuszczów i białka.
Smoothie bowl: Blendowane owoce (np. banan, jagody, szpinak) z dodatkiem jogurtu naturalnego posyp granolą, nasionami chia, orzechami lub płatkami kokosowymi.
Jajecznica z warzywami: Jajka (najlepiej z wolnego wybiegu) usmaż na oliwie. Dodaj warzywa (np. szpinak, pomidory, papryka) dla dodatkowych witamin i minerałów. Posyp kawałkami awokado dla dodatkowych zdrowych tłuszczów.
Kanapki na pełnoziarnistym chlebie: Pełnoziarnisty chleb (lub chleb bezglutenowy) posmaruj awokado i połóż na wierzch hummus, wędzony łosoś, jajko na twardo, świeże warzywa (np. pomidor, ogórek, rzodkiewka) i zielone liście (np. rukola, szpinak).
Pudding chia: Nasiona chia zalej mlekiem roślinnym i pozostaw na noc do zgęstnienia. Podawaj z musem z owoców jagodowych i orzechami.
fot. Jakie śniadania przy boreliozie/ Adobe Stock, nblxer
Jakie zupy przy boreliozie?
Zupy mogą być doskonałym elementem diety wspomagającej leczenie boreliozy, ponieważ są łatwe do strawienia, nawadniają i mogą być bogate w składniki odżywcze. Oto kilka propozycji zup, które mogą być korzystne dla osób z boreliozą.
Rosół z kurczaka: Rosół gotowany na kurczaku z wolnego wybiegu. Dodaj warzywa (marchew, seler, pietruszka, cebula, czosnek) oraz świeże zioła (np. natka pietruszki). Można dodać imbir i kurkumę, które mają właściwości przeciwzapalne.
Zupa jarzynowa: Różnorodne warzywa (np. marchew, pietruszka, seler, por, zielona fasolka, kalafior) zetrzyj na grubych oczkach tarki i dodaj do bulionu warzywnego lub drobiowego. Gotuj 5 minut. Możesz dodać przyprawy takie jak tymianek, oregano, liść laurowy, kurkuma oraz niewielką porcję ugotowanego makaronu razowego i odrobinę mleka 0,5% tłuszczu.
Zupa krem z dyni: Wmiksuj upieczony kawałek dyni do bulionu warzywnego gotowanego z cebulą, imbirem i czosnkiem. Podawaj z pestkami dyni i odrobiną oliwy.
Zupa z soczewicy: Do bulionu warzywnego dodaj czerwoną lub zieloną soczewicę, posiekaną cebulę, czosnek, marchewkę i pomidorami pokrojone w kostkę. Gotuj do miękkości, przyprawiając kurkumą, kolendrą, papryką.
Zupa krem z brokułów: Ugotuj w bulionie warzywnym brokuły z cebulą, czosnkiem i ziemniakami. Zblenduj na krem, podawaj z prażonymi pestkami słonecznika lub dyni.
fot. Jakie zupy przy boreliozie/ Adobe Stock, Maresol
Co na drugie danie przy boreliozie?
Drugie danie na obiad w czasie leczenia boreliozy powinno być bogate w składniki odżywcze, które wspierają układ odpornościowy, mają właściwości przeciwzapalne i dostarczają energii. Oto kilka propozycji zdrowych i zbilansowanych drugich dań.
Pieczony łosoś z warzywami: Łososia upiecz w piekarniku z ziołami (np. koperek, tymianek) i plasterkami cytryny. Podawaj z gotowanymi na parze warzywami (np. bataty, brokuły, marchewki, cukinia) i kaszą jaglaną.
Kurczak z warzywami na parze: Zgrilluj przyprawiona pierś z kurczaka i podawaj z komosą ryżową oraz surówką z marchewki i jabłka z odrobiną oleju rzepakowego i sokiem z cytryny
Pieczone warzywa z hummusem: Różnorodne warzywa pokrój w kawałku lub plasterki, skrop oliwą i upiecz w piekarniku. Podawaj z domowym hummusem (ciecierzyca, tahini, czosnek, cytryna, oliwa) i sałatką z rukoli z pestkami granatu i orzechami.
Kasza gryczana z warzywami i indykiem: Uduś pokrojonego w kostkę indyka z warzywami (np. cebula, papryka, pomidory, cukinia) i ziołami (np. tymianek, rozmaryn). Podawaj z ugotowaną kaszą gryczaną i mizerią obficie oprószoną koperkiem.
fot. Przepisy na obiad przy boreliozie/ Adobe Stock, Nelea Reazanteva
Co na kolację przy boreliozie?
Na kolację warto zjeść niezbyt obfity, ale pożywny posiłek dostarczający wszystkich makroskładników w ich najzdrowszych formach.
Omlet warzywny z sałatką: Zrób omlet z 2 jajek z posiekanymi warzywami (np. szpinak, papryka, pomidory, cebula) i ziołami. Podawaj z sałatką z mieszanki sałat, awokado, pomidorków cherry, pestek słonecznika i dressingiem z oliwy, soku z cytryny i świeżych ziół.
Kanapki z guacamole i kurczakiem: Do guacamole dodaj drobno pokrojoną pierś z kurczaka i tak powstałą pastą posmaruj kanapki z razowego pieczywa. Zjedz z pokrojonym w plastry pomidorem polanym sosem jogurtowo-koperkowym.
Koktajl szpinakowo-jagodowy: Zblenduj garść liści szpinaku i garść jagód z kefirem. Wmieszaj łyżkę nasion lnu oraz łyżeczkę oliwy i łyżkę soku z limonki.
Koktajl z jarmużu z dodatkami: Zblenduj obranego ogórka, obrane jabłko i plaster ananasa z garścią liści jarmużu oraz szklanka wody kokosowej. Dodaj trochę startego imbiru i sok z limonki, Wymieszaj.
Sałatka z łososiem: Zmieszaj w salaterce liście różnych sałat. Dodaj pokrojone w kostkę ugotowane na twardo jajo oraz 100 g pokrojonego w paseczki łososia. Skrop oliwą i sokiem z cytryny. Posyp łyżka nasion dyni i łyżeczką siemienia lnianego.
fot. Co na kolację przy boreliozie/ Adobe Stock, aamulya
Jakie przekąski przy boreliozie?
Najlepszymi przekąskami w czasie leczenia boreliozy są orzechy, awokado, koktajle warzywne, jogurty naturalne, kefiry, surowe warzywa, kanapki z pełnoziarnistego pieczywa, sałatki.
Źródło: Źródła: Jie Feng, Jie Feng, Wanliang Shi, Judith Miklossy, Genevieve M. Tauxe, Conor J. McMeniman, Ying Zhang „Identification of Essential Oils with Strong Activity against Stationary Phase Borrelia burgdorferi” Antibiotics 2018, 7(4), 89; https://doi.org/10.3390/antibiotics7040089
Czytaj także:
Borelioza po latach - jak ją rozpoznać i leczyć?
Czy boreliozę można całkowicie wyleczyć?
Rumień po kleszczu - jak go rozpoznać i co zrobić?
