Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu SIBO, ale zawsze powinna być częścią kompleksowego planu leczenia, który może obejmować również antybiotyki lub inne leki. Warto skonsultować się z lekarzem w celu dokładnej diagnozy i ustalenia odpowiedniego planu leczenia, w tym jadłospisu diety elementarnej odpowiedniego dla konkretnego pacjenta.
Spis treści:
Jaka dieta przy SIBO?
Każdy przypadek SIBO może być inny, dlatego ważne jest dostosowanie diety i planu leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Warto pracować z lekarzem lub dietetykiem specjalizującym się w problemach związanych z układem pokarmowym.
Poniżej ogólne zasady dotyczące diety SIBO:
- Mniej specyficznych węglowodanów. W przypadku SIBO zazwyczaj zaleca się dietę ograniczającą ilość węglowodanów fermentujących w diecie. Te węglowodany stanowią źródło pożywienia dla bakterii w jelicie cienkim. Dieta redukująca ilość węglowodanów, które mogą być pożywką dla bakterii, pomaga zmniejszyć ilość gazu i objawy związane z chorobą.
- Wyeliminowanie pewnych pokarmów. W diecie SIBO ważne jest unikanie pokarmów, które są ciężkostrawne lub które mogą zwiększać ilość gazu.
- Probiotyki. Probiotyki to dobre bakterie, które mogą pomóc w przywróceniu równowagi mikroflory jelitowej. Jednak wybór odpowiednich probiotyków może być trudny w przypadku SIBO, ponieważ niektóre szczepy mogą pogorszyć objawy. Warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od zdrowia jelit, aby dobrać odpowiednie preparaty probiotyczne.
- Suplementacja. Niekiedy suplementacja może być potrzebna, aby zminimalizować objawy SIBO i wspomóc gojenie jelita cienkiego. Lekarz może zalecić przyjmowanie witamin, minerałów lub enzymów trawiennych.
Zwykle zalecaną dietą przy SIBO jest dieta LOW FODMAP lub dieta elementarna. W skrócie: zaleca zmniejszenie spożycia łatwo fermentujących i słabo wchłanianych mono-, di- i oligosacharydów, w tym np. fruktozy i laktozy. Zmniejsza się w niej także ilość polioli, czyli np. maltitolu czy ksylitolu, które naturalnie występują w niektórych produktach.
Etapy diety SIBO
Dieta w SIBO zazwyczaj obejmuje 3 etapy:
- fazę eliminacji – trwa 4-6 tygodni i obejmuje całkowitą eliminację produktów tzw. HIGH FODMAP,
- fazę reintrodukcji – polega na ponownym wprowadzaniu do diety produktów uprzednio wyeliminowanych i obserwacji reakcji organizmu na poszczególne produkty,
- fazę stabilizacji – polega na stosowaniu indywidualnie dobranej diety, która czasowo wyklucza niektóre produkty. Faza ta wymaga opieki lekarskiej, aby nie doszło do niedoborów w organizmie.
Jeśli w wyniku leczenia i stosowania diety uda się opanować objawy choroby, stopniowo można wracać do normalnego sposobu żywienia.
Czasami w ramach diety przy objawach SIBO stosuje się dietę GAPS lub SDC (eliminacja węglowodanów, takich jak sacharoza, laktoza, skrobia, i układanie jadłospisu na bazie białka tłuszczu i pozostałych rodzajów węglowodanów).
Dieta SIBO – co można jeść?
Specjaliści zalecają następujące produkty jako korzystne w diecie osób cierpiących na nadmierny rozrost bakterii w jelicie cienkim:
- mięso i ryby,
- jaja,
- pieczywo i makarony bezglutenowe,
- ryż, mąka kukurydziana i ryżowa,
- mąka bezglutenowa, komosa ryżowa kasza jaglana, tapioka,
- mleko bez laktozy,
- „mleka” roślinne,
- sery typu camembert i brie,
- płatki owsiane,
- orzechy i nasiona: migdały, orzechy włoskie, pinii, makadamia, sezam, nasiona dyni, pestki słonecznika,
- owoce: banany, cytrusy, winogrona, maliny, kiwi, jagody,
- warzywa: ziemniaki (poza słodkimi), marchew, ogórek, seler, pomidor, sałata, bakłażan, szczypiorek, dynia, pietruszka, papryki o wydłużonym strąku.
W diecie SIBO można stosować wszystkie naturalne przyprawy w postaci suszonych ziół.
Czego nie można jeść przy SIBO?
Są to produkty z wysoką zawartością składników niekorzystnie działających na jelita dotknięte SIBO:
- produkty pszenne (mąka, pieczywo, makarony),
- mleko krowie, kozie, owcze, lody, ricotta,
- niektóre owoce: jabłka, gruszki, nektarynki, mango, brzoskwinie, morele, wiśnie, liczi, suszone owoce i soki owocowe,
- niektóre warzywa: cebula, groszek, brokuły, czosnek, kabaczek, szparagi, czerwona fasola, ciecierzyca, soczewica,
- słodziki: ksylitol, mannitol, izomalt, maltitol, syrop z agawy, miód, syrop glukozowo-fruktozowy.
Niezalecane są też przyprawy w postaci mieszanek, które mogą zawierać suszony czosnek czy cebulę.
Jadłospis diety SIBO
Przykładowy jadłospis diety SIBO składa się z 5 posiłków wykluczających zakazane produkty:
Śniadanie: owsianka na „mleku” migdałowym z jagodami
Przekąska: jogurt bezlaktozowy z pokruszonymi migdałami
Obiad:
- zupa jarzynowa z ziemniakami i wkrojoną włoszczyzną, ale gotowana bez cebuli
- pieczony kurczak z ryżem i mizerią przygotowaną z jogurtem bezlaktozowym
Przekąska: sałatka z sałaty, ogórka, papryki o wydłużonym strąku z kawałkami seria brie polana oliwą i posypana pestkami słonecznika
Kolacja: zupa krem z dyni posypana pokruszonymi orzechami włoskimi
Dieta SIBO: przepisy
Oto 3 przepisy zgodne z zasadami diety SIBO. Udowadniają, że można jeść smacznie i jednocześnie dbać o prawidłową florę bakteryjną jelit i prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego.
Kurczak z warzywami grillowanymi
Składniki:
- 2 filety z kurczaka,
- 1 bakłażan,
- 1 cukinia,
- 1 papryka czerwona o długim strąku,
- sól i pieprz,
- 2 łyżki oleju rzepakowego
Składniki na sos do marynaty:
- 2 łyżki oliwy,
- sok z 1 cytryny,
- 1 łyżeczka przyprawy ziołowej (np. bazylia, oregano),
- sól i pieprz.
Sposób przygotowania:
- W misce wymieszaj składniki sosu do marynaty.
- Pokrój kurczaka w kawałki i namocz go w marynacie przez około 30 minut.
- Pokrój bakłażana, cukinię i paprykę na plastry, posmaruj je olejem rzepakowym i posyp solą i pieprzem.
- Grilluj warzywa i kurczaka na grillu lub w piekarniku przez około 15-20 minut, aż się dobrze zarumienią.
- Podawaj z ryżem lub ziemniakami.
Sałatka z tuńczykiem i jajkiem
Składniki:
- 1 puszka tuńczyka w wodzie bez cebuli,
- 4 jajka, ugotowane na twardo,
- 1 ogórek, pokrojony w kostkę,
- 2 pomidory, pokrojone w kostkę,
- 2 łyżki majonezu (upewnij się, że nie zawiera cebuli ani czosnku),
- 1 łyżka musztardy Dijon,
- sól i pieprz do smaku.
Sposób przygotowania:
- Pokrój jajka na ćwiartki i umieść je w misce.
- Dodaj do jajek rozdrobnionego tuńczyka, ogórka i pomidory.
- W osobnej misce wymieszaj majonez i musztardę, a następnie dodaj do pozostałych składników.
- Delikatnie wymieszaj, dopraw solą i pieprzem, tak jak lubisz.
fot. Dieta SIBO: przepis na sałatkę/ Adobe Stock, Nelea Reazanteva
Ryż z warzywami i tofu
Składniki:
- 2 filiżanki ryżu basmati,
- 200 g tofu (sprawdź etykietę, aby upewnić się, że nie zawiera cebuli ani czosnku),
- 1 marchew, pokrojona w kostkę,
- 1 papryka czerwona, pokrojona w paski,
- 1 cukinia, pokrojona w plastry,
- 1 łyżka oliwy,
- sól i pieprz do smaku.
Składniki na sos:
- 2 łyżki sosu tamari (alternatywa bez pszenicy dla sosu sojowego),
- 1 łyżeczka oleju sezamowego,
- 1 łyżeczka syropu klonowego (lub innego słodzika bez fruktozy).
Przygotowanie:
- Ugotuj ryż zgodnie z instrukcjami na opakowaniu.
- W dużym garnku na rozgrzanej oliwie usmaż tofu, marchew, paprykę i cukinię – wystarczy kilka minut.
- W osobnej misce wymieszaj składniki sosu.
- Połącz ugotowany ryż, tofu i warzywa, a następnie polej sosem. Delikatnie wymieszaj i dopraw solą i pieprzem.
Dieta przed badaniem SIBO
Ograniczenia żywieniowe należy zacząć stosować już na 3 dni przed badaniem an SIBO. Trzeba wtedy mocno ograniczyć produkty mleczne z laktozą oraz owoce i warzywa.
Oto produkty, których na 24 godziny przed badaniem w kierunku SIBO trzeba unikać:
- ziarna zbóż i przetwory zbożowe (w tym pieczywo),
- mleko i produkty mleczne,
- owoce i przetwory owocowe,
- warzywa,
- marynowane lub kiszone warzywa,
- orzechy, nasiona i rośliny strączkowe,
- produkty zawierające: syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy, produkty bezcukrowe, keczup, miód, musztarda itp.
Uwaga! W czasie 12 godzin przed badaniem należy zastosować dietę ścisłą, czyli pić tylko niegazowaną wodę. Nie można też przyjmować doustnie żadnych lekarstw.
Czytaj także:
Dieta na jelita: może leczyć lub działać profilaktycznie
5 prostych przepisów na smaczne zupy dla chorych na jelita
Biegunki, zaparcia, gazy? Spróbuj diety na jelito wrażliwe
