Moringa jest zdobywającym coraz większa popularnośc suplementem diety. Najbezpieczniej stosować jej liście, nasiona oraz owoce w postaci naturalnej, świeżej. Niestety w sklepach dostępne są jedynie suplementy: zielony proszek do picia i dodawania do potraw, susz z liści lub tabletki z wyciągami. Zwłaszcza w przypadku tych ostatnich warto zachować ostrożność.
Spis treści:
- Moringa: co to jest?
- Właściwości moringi
- Moringa: zastosowanie
- Jak stosować liście i olej moringa?
- Moringa: przeciwwskazania
Moringa - co to jest?
Moringa olejodajna to drzewo pochodzące z Indii, występujące także w Afryce i Ameryce Południowej. Słynie z łatwości uprawy i odporności na suszę. Dzięki tym cechom produkty z drzewa życia wykorzystywane są w Afryce przez najbiedniejszą ludność, która uzupełnia nim ubogą dietę.
Tradycyjnie wykorzystuje się świeże liście moringi (podobnie jak szpinak czy rukolę), ale także jej korzenie (w smaku przypominające chrzan), korę oraz kwiaty. Z moringi otrzymuje się także olej. Moringę określa się jako „drzewo życia”.
W Polsce moringa znana jest przede wszystkim w postaci mielonych, sproszkowanych liści i oleju moringa, który poza zastosowaniem kulinarnym używany jest także w kosmetyce (olejek moringa jest szczególnie doceniany w pielęgnacji włosów).
Właściwości moringi
Sproszkowane liście moringi często opisywane są na opakowaniu jako „superfoods”. Określenie to nie jest zdefiniowane przez żadną organizację zajmującą się zdrowym żywieniem i często bywa nadużywane. Czy moringa olejodajna zasługuje na miano superfoods?
Poniżej wymieniamy właściwości lecznicze moringi zaobserwowano w badaniach naukowych. Zanim jednak pobiegniesz do sklepu po zielony proszek do picia, doczytaj do końca.
-
Przegląd badań nad właściwościami przeciwzapalnymi moringi wykazał, że ekstrakty z liści, kory i nasion wykazują silne działanie przeciwzapalne. Roślina zawdzięcza je bioaktywnym substancjom takim jak karotenoidy, flawonoidy, glukozynolany, które działają przeciwutleniająco, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo (zwłaszcza glukozynolany).
-
Moringa wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, neutralizując wolne rodniki i chroniąc komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Przegląd badań nad właściwościami antyoksydacyjnymi moringi, wskazał na obecność w roślinie związków, takich jak witamina C, beta-karoten, kwercetyna i chlorofil, które mogą odpowiadać za takie właśnie działanie moringi.
-
Spożywanie moringi może wpływać na poziom cukru we krwi, obniżając jego poziom u cukrzyków. Inne właściwości moringi także mogą wspomagać zdrowie cukrzyków – chodzi o działanie przeciwzapalne i redukcję stresu oksydacyjnego, co pomaga zachować zdrowie i zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycy.
-
Moringa może także obniżać poziom cholesterolu we krwi w czasie stosowania diety wysokotłuszczowej. Z tego powodu może przyczyniać się do zapobiegania chorobom serca i układu krążenia.
-
Roślina wykazała również zdolność do działania hepatoprotekcyjnego, czyli chroniącego wątrobę przed szkodliwymi substancjami (w badaniach były to leki przeciwgruźlicze).
- Ekstrakt z nasion moringi zwiększa odporność organizmu na uszkodzenia oksydacyjne, wspomagając tym samym układ odpornościowy.
Badania potwierdzają różnorodne właściwości lecznicze moringi, jednak należy pamiętać, że większość z nich została przeprowadzona na zwierzętach lub in vitro. Dalsze badania kliniczne na ludziach są niezbędne, aby w pełni potwierdzić te efekty i ustalić odpowiednie dawki oraz bezpieczeństwo stosowania moringi w różnych schorzeniach. Dlatego na razie zielony proszek z moringi do picia, olej i suplementy z wyciągami z nasion tej rośliny należy traktować z rozsądną rezerwą.
Właściwości odżywcze liści moringi
Oto, co zawierają w 100 g świeże liście moringi (źródło: USDA):
- energia: 64 kcal,
- białko: 9,4 g,
- tłuszcz: 1,4 g,
- węglowodany: 8,3 g,
- błonnik: 2 g,
- wapń: 185 mg,
- żelazo: 4 mg,
- magnez: 42 mg,
- fosfor: 112 mg,
- potas: 337 mg,
- sód: 9 mg,
- cynk: 0,6 mg,
- miedź: 0,1 mg,
- mangan: 1 mg,
- selen: 0,9 mg,
- witamina C: 51,7 mg,
- witamina A: µg (7560 IU).
Dostarczają też niedużych ilości witamin z grupy B i aminokwasów.
Koncentracja minerałów i makroskładników w suszu z liści lub wykonanym z nich zielonym proszku do picia będzie znacznie wyższa, gdyż woda w świeżych liściach stanowi 78,7 %, a w suszu i proszku już jej nie ma.
Moringa a odchudzanie
Moringa jest popularnym składnikiem suplementów diety. Producenci obiecują, że przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej i ułatwia utratę wagi. Takie właściwości moringi potwierdzają badania na szczurach. Jednak należy zauważyć, że zwierzęta otrzymywały bardzo wysokie dawki ekstraktu z moringi, których ludzie na co dzień nie mogliby stosować
Niestety brak jest danych potwierdzających działanie spalające tkankę tłuszczową u ludzi. Korzystaj z wartości odżywczych moringi, ale nie zakładaj, że dzięki niej schudniesz. Opinie osób stosujących moringę również wskazują na niewielki wpływ na masę ciała.
Sproszkowane liście moringi
Biorąc pod uwagę wartość odżywczą 100 g mielonych liści moringi można dojść do wniosku, że to niezwykle wartościowy produkt. Moringa jest bogata w żelazo, witaminę A i witaminę K. Sproszkowane liście moringi to także źródło witaminy E, wapnia, manganu i błonnika pokarmowego (blisko 30 g/100 g). To wszystko sprawia, że moringa może:
- zmniejszać zmęczenie (żelazo),
- poprawiać stan skóry (witaminy A i E),
- usprawniać pracę jelita grubego i zapobiegać zaparciom (błonnik pokarmowy),
- wpływać na stan kości (wapń, mangan).
Wykazano także pozytywne działanie proszku z moringi wspierające karmienie piersią. To ważna informacja dla matek borykających się z niewielką ilością pokarmu.
Warto jednak zwrócić uwagę, że na co dzień nie spożywa się moringi w ilości 100 g, a produkty z drzewa życia stosowane są jako dodatek (np. 1 łyżeczka do smoothie, jogurtu). Jeśli chcesz uzyskać pozytywny efekt wynikający z właściwości moringi, stosuj ją regularnie nie zapominając o tym, że nie ma cudownych produktów i najważniejszy jest całokształt diety. Żaden „superfoods” nie pomoże, jeśli nie zadbasz o podstawowe zasady racjonalnej diety.
Olej z moringi
Olej z moringi powinien być stosowany na zimno. Choć dominują w nim kwasy tłuszczowe jednonienasycone odporne na działanie wysokiej temperatury, nie należy używać go do smażenia ze względu na obecność antyoksydantów (szybko się utleniają).
Olej ten ma właściwości obniżające stężenie cholesterolu i regulujące ciśnienie krwi. Jego regularne stosowanie wspiera także regenerację wątroby prowadząc do zmniejszenia poziomu prób (enzymów) wątrobowych.
Olej moringa należy przechowywać w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej.
Moringa: zastosowanie
Na razie możemy jedynie mówić o zwyczajowym zastosowaniu moringi, gdyż nie jest ona lekiem.
W medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej medycynie afrykańskiej moringa jest stosowana do leczenia wielu schorzeń, w tym problemów żołądkowo-jelitowych, infekcji bakteryjnych, anemii, zaparć, cukrzycy, biegunki, epilepsji i stanów zapalnych.
Moringa jest często stosowana jako uzupełnienie diety w celu wzmocnienia układu odpornościowego i poprawy ogólnego zdrowia dzięki bogactwu witamin i minerałów. Ze względu na wysoką zawartość składników odżywczych, moringa jest używana w programach walki z niedożywieniem w krajach rozwijających się.
Olej z nasion moringi jest stosowany do pielęgnacji skóry i włosów, dzięki swoim właściwościom nawilżającym i antyoksydacyjnym.
fot. Zastosowanie moringi/Adobe Stock, Alexander Ruiz
Jak stosować i liście i olej moringa?
Sproszkowane, mielone liście moringa można kupić w sklepach z żywności ekologiczną stacjonarnych i internetowych. Cena za 100 g opakowanie proszku z moringi zaczyna się od 10 zł i dochodzi do 30 zł. Moringę można kupić także w postaci suplementu diety, w kapsułkach. Popularność zyskuje także herbata z suszonych liści moringi (cena 30-50 zł za 500 g).
Mielone liście moringi możesz dodawać zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych. Moringa jest łagodna w smaku. Można ją porównać do jarmużu, choć odczucia smakowe są znacznie subtelniejsze. Zielony proszek z moringa znajdzie zastosowanie jako dodatek do:
- jogurtów, serków, koktajli mlecznych;
- smoothie i soków na bazie warzyw i owoców;
- makaronów, past warzywnych, pesto, hummusu, guacamole;
- farszy z mięsa, warzyw strączkowych;
- zup.
Herbata moringa jak pić?
Herbatę z moringi parzy się z 1-1,5 łyżeczki suszu, zalewając go gorącą, ale nie wrzącą wodą (o. 90-95 stopni) i pozostawia do zaparzenia przez 5-8 minut. Aby uzyskać najlepsze efekty, trzeba wypijać 2 filiżanki naparu dziennie. Pamiętaj jednak, że to zalecenia sprzedawców, a nie zalecenia ustalone przez naukę.
Olej moringa na twarz i włosy
Olej z nasion moringi jest stosowany pielęgnacji skóry i włosów, dzięki swoim właściwościom nawilżającym i antyoksydacyjnym.
Nanosi się jego niewielką ilość na oczyszczoną skórę twarzy lub na wilgotną albo suchą skórę ciała. Równie dobrze można dodać go trochę do balsamu oraz wcierać w skórę głowy i włosy przed lub po ich umyciu. Po zastosowaniu na włosy lub skórę głowy i potrzymaniu go na nich trzeba olejek zmyć.
Moringa: przeciwwskazania
Niezalecane jest stosowanie suplementów z korzenia, pnia i gałęzi moringi, gdyż mogą wywołać zatrucie i dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Spowodowane jest to wysoką zawartością w nich specyficznego alkoloidu - spirochiny, której nadmiar może niekorzystnie wpływać także na układ nerwowy. Niegdy nie wiadomo, jaka dawka substancji aktywnych znajduje się w suplementach diety, gdyż rynek ten nie jest objęty takimi kontrolami i wymogami, jakie obowiązują w przypadku leków.
Za dość bezpieczne uznawane są liście, owoce i nasiona moringi.
Przeciwwskazaniami do stosowania moringi są:
- Ciąża i karmienie piersią – nieprzebadano stosowania moringu u ciężarnych i karmiących piersią, więc nie wiadomo dokładnie, jak może wpływać na ciążę i płód. Chociaż moringa w medycynie naturalnej stosowana jest do wspomagania laktacji, nie znaczy to, że jest w pełni bezpieczna dla matki i dziecka. Najmniej wątpliwości budzi stosowanie liści moringi w ciąży i uznawane jest za „prawdopodobnie bezpieczne”.
- Przyjmowanie na stałe leków – tak jak w przypadku wszystkich ziół, tak i w przypadku mo-ringi zalecana jest ostrożność i wstępna konsultacja z lekarzem. Nigdy nie wiadomo, czy sub-stancje aktywne moringi nie wejdą w interakcje z lekami. Obecnie wiadomo, że moringa wchodzi w interakcje z: lewotyroksyną i lekami przeciwcukrzycowymi, ale może też zmieniac metabolizm wątrobowy innych leków.
fot. Moringa - przeciwwskazania/Adobe Stock, AM studio
Moringa a tarczyca
Glukozynolany zawarte w morindze są szkodliwe dla osób z chorobami tarczycy. Wynika to z ich właściwości zaburzających funkcje wydzielnicze tarczycy. Mają też działanie wolotwórcze. Przyjmowanie pokarmów czy suplementów diety z glukozynolanami może zaostrzać przebieg chorób tarczycy.
Skutki uboczne moringi
Na forach internetowych jest sporo opinii osób, które stosowały moringę i podkreślają, że w ich przypadku po zastosowaniu proszku z moringi czy innego suplementu wystąpiły:
- silne mdłości i wymioty,
- bóle głowy,
- nasilone zmęczenie,
- biegunka,
- podwyższone ciśnienie krwi i tętno.
Nie wiadomo czy było to związane ze stosowaniem równocześnie leków lub innych suplementów czy był to efekt samej moringi.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 24.04.2017.
Źródła:
1. Fikile T. Mthiyane, Phiwayinkosi V. Dludla, Khanyisani Ziqubu, Sinenhlanhla X. H. Mthembu, Ndivhuwo Muvhulawa, Nokulunga Hlengwa, Bongani B. Nkambule, Sithandiwe E. Mazibuko-Mbeje „A Review on the Antidiabetic Properties of Moringa oleifera Extracts: Focusing on Oxidative Stress and Inflammation as Main Therapeutic Targets” Front. Pharmacol., 11 July 2022, Sec. Eth-nopharmacology, Volume 13 – 2022, https://doi.org/10.3389/fphar.2022.940572
2. Kashyap, P.; Kumar, S.; Riar, C.S.; Jindal, N.; Baniwal, P.; Guiné, R.P.F.; Correia, P.M.R.; Mehra, R.; Kumar, H. Recent Advances in Drumstick (Moringa oleifera) Leaves Bioactive Compounds: Composition, Health Benefits, Bioaccessibility, and Dietary Applications. Antioxidants 2022, 11, 402. https://doi.org/10.3390/antiox11020402
3. Fahey, J.W. (2005). "Moringa oleifera: A Review of the Medical Evidence for Its Nutritional, Therapeutic, and Prophylactic Properties. Part 1." Trees for Life Journal.
4. Anwar, F., Latif, S., Ashraf, M., & Gilani, A.H. (2007). "Moringa oleifera: A Food Plant with Multiple Medicinal Uses." Phytotherapy Research, 21(1), 17-25.
5. Jaiswal, D., Rai, P.K., Mehta, S., Chatterji, S., Shukla, S., Rai, D.K., & Watal, G. (2009). "Role of Moringa oleifera in Regulation of Diabetes-Induced Oxidative Stress." Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 2(6), 426-428.
6. Ghasi, S., Nwobodo, E., & Ofili, J.O. (2000). "Hypocholesterolemic Effects of Crude Extract of Leaf of Moringa oleifera Lam in High-Fat Diet Fed Wistar Rats." Journal of Ethnopharmacology, 69(1), 21-25.
7. Pari, L., & Kumar, N.A. (2002). "Hepatoprotective Activity of Moringa oleifera on Antitubercular Drug-Induced Liver Damage in Rats." Journal of Medicinal Food, 5(3), 171-177.
8. Mahajan, S.G., & Mehta, A.A. (2010). "Effect of Moringa oleifera Lam. Seeds on Ischemia/Reperfusion-Induced Renal Injury in Rats." Journal of Ethnopharmacology, 109(1), 56-59.
Czytaj także:
Spirulina w tabletkach i w proszku - właściwości, dawkowanie
Młody jęczmień (zielony) - właściwości, opinie, jak pić, cena
Chlorella – dlaczego warto jeść glony morskie?
Dietetyk z 12 letnim doświadczeniem. Ukończyła Technologię Żywności i Żywienie Człowieka w warszawskiej Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Pomaga pacjentom trwale zmienić nawyki żywieniowe. Uczy realnych rozwiązań, szacunku do ciała, konsekwencji i „godzenia” się z jedzeniem. Twórczyni autorskiego podejścia w nurcie pozytywnej dietetyki. Prowadzi poradnię online barbaradabrowska.pl.
