Karotenodermia może być objawem przedawkowania dyni i zawartej w niej witaminy A. To nie przypadek, że jesień kojarzy się mocno z kolorem pomarańczowym. Sezonowe jedzenie o tej porze roku najbardziej predysponuje do nadmiarów pomarańczowego karotenu w organizmie. Zawierają go dynie, grzyby kurki, marchewka, bataty... Są bardzo zdrowe, ale jeśli będziesz jeść ich zbyt dużo, zmianie może ulec kolor twoich dłoni. Bądź wyczulona na ten objaw u siebie i swoich dzieci. Dostosuj jadłospis, jeśli go zauważysz.
Spis treści:
- Karotenodermia z przedawkowania witaminy A z dyni
- Czy przedawkowanie dyni jest groźne?
- Komu grozi przedawkowanie karotenu?
- Przypadek przedawkowania dyni
Karotenodermia z przedawkowania witaminy A z dyni
Karotenodermia to objaw polegający na żółto-pomarańczowym zabarwieniu niektórych obszarów skóry, na skutek podwyższonego stężenia karotenu (formy witaminy A) w organizmie. Pomarańczowe zabarwienie skóry pojawia się najczęściej na wewnętrznej części dłoni, ale może obejmować także np. skórę na łokciach, wewnętrzną część stóp i zgięcia w kolanach. Podobny objaw to likopenodermia przy zbyt wysokim spożyciu pomidorów.
Karotenodermia jest zazwyczaj wynikiem zbyt wysokiego spożycia zdrowego beta-karotenu. Może kojarzysz ten objaw jako przedawkowanie marchewki lub soku z marchewki. Może oznaczać on też przedawkowanie zdrowej dyni!
Dynia to źródło witaminy A, która występuje w niej w formie alfa- i beta-karotenu. 100 g dyni zawiera dokładnie 8513 IU witaminy A. Jeśli bardzo lubisz dynię i w sezonie jesz jej sporo, możesz doprowadzić do przedawkowania witaminy A ujawniającego się na skórze. Nie jest ono tak częste, jak pojawienie się tego objawu np. przy częstym piciu soków z marchewki, ale to możliwe.
Czy przedawkowanie dyni jest groźne?
Jeśli nie masz przeciwwskazań do jedzenia dyni, nie musisz ograniczać się przy jej jedzeniu ze względu na ryzyko karotenodermii. Jeśli zaobserwujesz już u siebie pomarańczowe zabarwienie skóry, faktycznie lepiej ograniczyć podaż wszystkich źródeł karotenu i witaminy A. Nie działaj jednak prewencyjnie. Wartości odżywcze w dyni są tak cenne, że zdecydowanie warto ją jeść często.
Ten objaw to tylko niegroźny sygnał od organizmu, że lepiej zmienić proporcje w swojej diecie. Choć „przedawkowanie” może brzmieć groźnie, nadmiar karotenu zazwyczaj nie ma innych efektów ubocznych poza zmianą koloru skóry.
Oczywiście nawet jeśli podejrzewasz, że pomarańczowe zabarwienie dłoni jest wynikiem diety, lepiej upewnij się o tym u lekarza. Choć to mało prawdopodobne, taki sam objaw może być też skutkiem poważniejszych zaburzeń pracy wątroby. Warto trzymać więc rękę na pulsie i skonsultować swoje obawy ze specjalistą.
Komu grozi przedawkowanie karotenu?
Przedawkowanie karotenu może przytrafić się każdemu, jeśli mocno zwiększysz jego spożycie. Są jednak grupy szczególnie narażone, to:
- weganie i wegetarianie,
- osoby stosujące monodiety i detoksy oparte na źródłach karotenu,
- dzieci karmione głównie przecierami z dyni, marchewki, batatów,
- mieszkańcy Afryki Zachodniej (ze względu na duże spożycie czerwonego oleju palmowego bogatego w karoten),
- osoby z anoreksją,
- osoby z innymi zaburzeniami odżywiania,
- osoby z chorobami wątroby i nerek.
fot. Przedawkowanie dyni jest możliwe/ Adobe Stock, Kalim
Naukowcy ze Sri Lanki przyjrzeli się znanym przypadkom karotenodermii u dzieci i podsumowali, jakie były jej przyczyny. Wnioski opublikowali w prestiżowym czasopiśmie International Journal of Food Sciences and Nutrition. Okazuje się, że karotenodermia przytrafiała się przy codziennym spożyciu przynajmniej kilku porcji dyni, marchewki i papai (wymiennie).
Naukowcy podkreślają, że reakcja na karoten jest bardzo indywidualna. Karotenodermia z przedawkowania produktów bogatych w witaminę A, to miks wrodzonej predyspozycji do odkładania metabolitów karotenu w skórze i ich wysokiego spożycia. Z tego powodu nie warto wprowadzać rekomendacji dla całej populacji.
Przypadek przedawkowania dyni
Przedawkowanie dyni nie przydarza się zbyt często. Najczęściej karotenodermię opisywano po częstym i zbyt wysokim spożyciu soków marchewkowych. W literaturze naukowej opisany został jednak przypadek młodej Japonki, która faktycznie realnie przedawkowała dynię.
Kobieta stosowała dietę dyniową na odchudzanie, która polegała na niemal wyłącznym jedzeniu dyni i wyrobów dyniowych. Po przeprowadzeniu prostych testów krwi wykryto nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby młodej (wtedy 18-letniej) kobiety. Lekarze ustalili, że przyczyną może być monodieta dyniowa i polecili odstawienie tego warzywa.
Kobieta zrezygnowała z tak dużych porcji dyni, jednak w sekrecie kontynuowała jedzenie innych produktów bogatych w beta-karoten i inne pochodne witaminy A. Jej jadłospis opierał się głównie na pomarańczowych warzywach, wątróbce i japońskich glonach. Po ok. 2,5-roku od zignorowania części porad lekarskich, kobieta zaczęła skarżyć się na nietypowe objawy. Wystąpiła u niej: gorączka, obrzęki, suchość skóry i bóle głowy. Po przeprowadzeniu testów okazało się, że to zatrucie spowodowane nadmiarem witaminy A w organizmie. Zdiagnozowano u niej także zaburzenia odżywiania.
Zmiany były odwracalne, więc Japonce polecono jedynie odstawienie produktów bogatych w witaminę A i wprowadzono surowy zakaz jedzenia dyni. Tym razem udało się osiągnąć efekty, a stan zdrowia powrócił do normy.
fot. Przedawkowanie dyni wynika z wysokiej zawartości witaminy A w dyni/ Adobe Stock, Artem
Źródła:
Czytaj także:
Dynia ozdobna – czy jest trująca? Ten smak mówi wszystko
Dynia a cukrzyca i poziom cukru we krwi. Jak jeść dynię, by obniżyć jej indeks glikemiczny?
Czy dynia jest wzdymająca? Czy dynia jest przyjazna diecie low FODMAP?
