Głodówka lecznicza z jednej strony może być obietnicą poprawy stanu zdrowia, ale i zagrożeniem dla niego, zwłaszcza jeśli nie jest przeprowadzana prawidłowo. Nie ma jednej procedury wchodzenia, stosowania i wychodzenia z głodówki, ani optymalnego czasu jej trwania. Kilkudniowy post, nawet ścisły, zdrowej osobie nie powinien zaszkodzić. Jednak wraz z wydłużaniem się czasu jego trwania ryzyko zaczyna rosnąć. Dlatego dobrze jest podejść do głodówki zdroworozsądkowo i przeprowadzić ją w porozumieniu z lekarzem.
Spis treści:
- Co to jest głodówka lecznicza?
- Zasady głodówki leczniczej
- Efekty głodówki leczniczej
- Przeciwwskazania do głodówki leczniczej
- Głodówka lecznicza 10-dniowa
Co to jest głodówka lecznicza?
Głodówka lecznicza to świadome powstrzymywanie się od jedzenia przez pewien czas. Przyjmuje się, że 1-3 dni trwa tzw. głodówka oczyszczająca, zaś głodówka lecznicza – od 7 dni wzwyż (maksymalnie do 40 dni).
Głodówka lecznicza nie jest w świetle współczesnej medycyny procedurą leczniczą. Jest uważana za element medycyny alternatywnej. Zaczyna jednak budzić zainteresowanie w środowiskach naukowych, które dostrzegają jej potencjał leczniczy i badają jej wpływ na organizm ludzki. Coraz częściej też brana jest pod uwagę możliwość „wpuszczenia” jej do nurtu medycyny konwencjonalnej jako metody leczniczej. Jednak droga do tego pewnie jest jeszcze długa.
Potrzebne są badania, aby poznać mechanizmy jej działania i efekty, jakie może przynieść, oraz potencjalne zagrożenia. Konieczne jest też ustalenie ponad wszelką wątpliwość, w jakich jednostkach chorobowych może być skuteczna i jak najlepiej ją przeprowadzać. Natomiast w medycynie ludowej głodówka lecznicza znana jest od wieków i często łączona była z praktykami religijnymi.
Zasady głodówki leczniczej
Głodówka lecznicza może wyglądać bardzo różnie. Najbardziej skrajna jej forma obejmuje całkowite powstrzymanie się od jedzenia, dozwolone jest jedynie przyjmowanie wody albo wody i słabych naparów.
W innych rodzajach głodówek ogranicza się jedzenie do maksimum 500 kcal dziennie. I właśnie taki przedział kaloryczności – od 0 do 500 kcal – uznawany jest za głodówkę leczniczą. W ramach tych 500 kcal można jeść np. tylko warzywa (poza strączkowymi), pić soki owocowe lub owocowo-warzywne albo np. spożywać 3-6 razy dziennie kleik ryżowy, płatki owsiane, kaszę jęczmienną czy nasiona lnu na wodzie.
Najczęściej stosowany czas głodówek to kilka-kilkanaście dni.
Jednym z przykładów głodówki leczniczej jest dieta dr Dąbrowskiej, czyli dieta warzywno-owocowa. W podstawowej wersji trwa 2 tygodnie, ale może być przedłużona do 6 tygodni i wtedy nazywa się ją dietą Daniela. Najbardziej popularny obecnie post leczniczy o wodzie to procedura opisana w książce „Lecznicza głodówka” przez Giennadija Małachowa.
Przymierzając się do leczniczej głodówki trzeba pamiętać o tym, że nie powinno się jej zaczynać ani wychodzić z niej z dnia na dzień. Najpierw trzeba organizm przygotować do rezygnacji z jedzenia, a po głodówce stopniowo wracać do przyjmowania pokarmów. Im dłużej ma trwać głodówka, tym bardziej starannie trzeba oba etapy przeprowadzać.
Przygotowanie do głodówki leczniczej
Na 14 dni przed głodówką bardzo ogranicza się w diecie mięso, nabiał i słodycze. Tydzień przed rozpoczęciem postu stosuje się dietę wegańską, a w dniu przed je się wyłącznie surowe warzywa i owoce. Cały czas trzeba się dobrze nawadniać.
Wyjście z głodówki leczniczej
Powinno trwać tyle samo co sama głodówka. Najpierw przyjmuje się bardzo małe porcje soków warzywnych i owocowych. Potem wprowadza się gotowane warzywa, a następnie dietę wegańską. Końcowy etap to wprowadzenie zdrowego zbilansowanego jadłospisu.
Głodówka lecznicza: jak często?
Medycyna konwencjonalna nie odpowiada na to pytanie. Bazując natomiast na medycynie alternatywnej, post leczniczy można powtarzać kilka razy w roku. A zdroworozsądkowo: im krótsza głodówka, tym częściej można ją powtarzać i odwrotnie.
fot. Zasady głodówki leczniczej/ Adobe Stock, nenetus
Efekty głodówki leczniczej
Co leczy głodówka? Skupmy się na tym, co wie nauka, nie na obietnicach medycyny alternatywnej.
Badania naukowe dotyczące głodówek leczniczych potwierdzają, że powstrzymywanie się od jedzenia ma potencjał leczniczy. Przegląd literatury naukowej pokazuje, że głodówka może przynosić liczne korzyści zdrowotne:
- poprawę markerów zdrowia układu krążenia,
- zwiększenie wrażliwości na insulinę,
- wspieranie utraty masy ciała oraz poprawę funkcji metabolicznych,
- poprawę funkcjonowania układu immunologicznego,
- redukowanie stanów zapalnych,
- wspieranie procesów autofagii (organizm „zjada” uszkodzone lub zużyte komórki),
- ochronę przed infekcjami, chorobami autoimmunologicznymi i nowotworami.
Ponadto głodówki mogą mieć pozytywny wpływ na układ nerwowy, chroniąc przed chorobami neurodegeneracyjnymi i poprawiając funkcje umysłowe.
Część badań podkreśla, że głodówka, stosowana jako interwencja dietetyczna, może chronić przed chorobami wynikającymi z nadmiernego odżywiania, takimi jak choroby metaboliczne, nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne, a także wspomagać opóźnianie procesu starzenia.
Jeszcze raz jednak podkreślmy: medycyna konwencjonalna dopiero poznaje działanie i efekty głodówek leczniczych, dlatego nie ma wytycznych naukowych dotyczących czasu jej trwania i sposobu przeprowadzania.
Przeciwwskazania do głodówki leczniczej
Oto przeciwwskazania do stosowania głodówek leczniczych:
- Głodówki są niewskazane u osób z chorobami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca typu 1, ze względu na ryzyko hipoglikemii.
- Osoby z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja lub bulimia, również nie powinny stosować głodówek, ponieważ może to pogłębiać problem z relacją do jedzenia.
- Osoby cierpiące na schorzenia sercowo-naczyniowe, takie jak niewydolność serca, mogą doświadczać pogorszenia stanu zdrowia z powodu stresu fizycznego wywołanego przez głodówkę.
- Również osoby z chorobami nerek lub wątroby, które wymagają stabilnego metabolizmu elektrolitów i substancji odżywczych, powinny unikać głodówek leczniczych, aby odsunąć ryzyko dodatkowego obciążenia tych narządów.
- Kobiety w ciąży i karmiące, ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu i produkcji mleka nie powinny stosować głodówek.
- Osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak pacjenci onkologiczni w trakcie terapii, mogą być bardziej narażone na infekcje i inne powikłania związane z osłabieniem organizmu podczas głodówki. Ewentualnie można zastosować pewnego rodzaju głodówkę, ale wyłącznie w porozumieniu z lekarzem.
- Ponadto, osoby starsze oraz dzieci, które potrzebują stabilnego i pełnowartościowego odżywiania, powinny unikać głodówek, chyba że są prowadzone pod ścisłym nadzorem medycznym.
Osoby przyjmujące regularnie leki, zwłaszcza te wymagające jedzenia do prawidłowego wchłaniania, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem głodówki, aby uniknąć interakcji i zmniejszonej skuteczności leczenia.
Głodówka lecznicza 10-dniowa
Jeśli chcesz spróbować głodówki leczniczej, koniecznie najpierw skonsultuj się z lekarzem. Na początek nie polecamy głodówki o wodzie, a mniej restrykcyjną wersję postu, która nie wymaga przygotowania ni wychodzenia z postu. Oto zasady.
- Możesz jeść wszystkie warzywa z wyjątkiem tych, które zawierają dużo skrobi lub białko. Wykluczone są warzywa strączkowe, ziemniaki, a wskazane, wręcz polecane wszystkie inne.
- Z owoców polecane są jabłka, cytryny i grejpfruty. Pozostałe są zbyt słodkie i zakłóciłyby mechanizm działania głodówki.
- Wymienione produkty możesz jeść w dowolnej ilości. Tyle, aby zaspokoić głód.
- Nie wolno ci jeść (nawet bardzo małej porcji) pieczywa, makaronów, kasz, mięsa, nabiału, żadnego tłuszczu ani słodyczy.
- Absolutnie nie sięgaj po buliony w kostkach i inne przetworzone produkty.
- Nie pij alkoholu, kawy, ani mocnej herbaty.
- Dozwolone i wskazane są zioła, zwłaszcza świeże.
- Staraj się, większość warzyw i owoców jeść na surowo. Jeśli jednak po surówkach źle się czujesz, przestaw się na gotowane lub pieczone warzywa.
- Jeśli po pierwszym dniu diety odczuwasz dolegliwości, przez kilka kolejnych dni pij tylko wyciskane w domu soki z warzyw i owoców. I dopiero potem stopniowo wprowadzaj do posiłków warzywa i owoce. Jest duże prawdopodobieństwo, że po diecie sokowej organizm zacznie przyswajać warzywa i owoce w postaci gotowanej i surowej.
- Bardzo dużą rolę w oczyszczaniu organizmu z toksyn, leczeniu i profilaktyce różnych chorób odgrywają warzywa kiszone. Dlatego cześć twojej codziennej porcji jedzenia powinny stanowić np. kiszone ogórki, kiszona kapusta, kiszone buraki i kwas z buraków. Nie kupuj jednak gotowych kiszonek, lecz rób je w domu. Te ze sklepu zawierają konserwanty.
- Dzień zaczynaj od wypicia (powoli, małymi łykami) szklanki soku warzywnego wyciśniętego w domu.
- Owoce jedz raczej między posiłkami.
- Nie popijaj posiłków. Zalecaną ilość płynów wypijaj między posiłkami.
Dobrze jest zastosować głodówkę leczniczą latem. Jeśli nie przyjmujesz insuliny, ani nie jesteś obłożnie chora, możesz ją przeprowadzić w domu. Ważne jest, abyś była konsekwentna w jej stosowaniu.
Nie sięgaj po pokarmy, których nie należy jeść, bo wtedy nie osiągniesz efektu, na którym ci zależy. Jedz tylko dozwolone warzywa i owoce, przez cały czas pij dużo (do 3 l) wody i słabych naparów ziołowych, aby usuwać wszystkie toksyny uwalniane ze spalanej tkanki tłuszczowej.
Źródła:
1. Mackieh, Rawan & al Bakkar, Nadia & Kfoury, Milena & Okdeh, Nathalie & pietra, Hervé & Roufayel, Rabih & Legros, Christian & Fajloun, Ziad & Sabatier, Jean-Marc. (2023). Unlocking the Benefits of Fasting: A Review of Its Impact on Various Biological Systems and Human Health.
2. Dongmei, Tang., Qiuyan, Tang., Huang, Wei., Yuwei, Zhang., Yanna, Tian., Xianghui, Fu. (2023). Fasting: From Physiology to Pathology. Advanced Science, 10(9):2204487-2204487. doi: 10.1002/advs.202204487
Artykuł pierwotnie opublikowała Barbara Lasota 24.07.2014 r.
Czytaj także:
Dieta 100 kcal - zasady, efekty, jadłospis
800 kcal dziennie? Tak, to dieta Newcastle
Dieta hCG: 500-800 kcal dziennie. Czy warto ja stosować?
