Naukowcy wiedzą, czy olej rzepakowy jest zdrowy. Oto wpływ na organizm rafinowanego i nierafinowanego oleju rzepakowego

Czy olej rzepakowy jest zdrowy? Dostarcza wielu cennych kwasów tłuszczowych, a ich proporcja jest bardzo korzystna. Okazuje się, więc że to jeden z najzdrowszych olejów. Wiele osób jednak obawia się oleju rafinowanego, który różni się nieco od takiego tłoczonego na zimno. Jednak każdy z nich może znaleźć zastosowanie w kuchni tak, aby jego spożycie miało korzystny wpływ na zdrowie.

Spis treści:

1. Czy olej rzepakowy jest dobry dla zdrowia?
2. Czy rafinowany olej rzepakowy jest zdrowy?
3. Czy olej rzepakowy nadaje się do smażenia?

Czy olej rzepakowy jest dobry dla zdrowia?

Tak, i powiemy ci dlaczego. Zacznijmy jednak od tego, co zawiera ten olej roślinny. W 1 łyżce oleju rzepakowego znajdują się:

• 124 kalorie,
• 14 g tłuszczu, w tym:
• 9 g jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-9),
• 1 g tłuszczu nasyconego,
• 2,7 g kwasów tłuszczowych omega-3,
• 1,3 g kwasów tłuszczowych omega-6.

Trzeba też stwierdzić, że olej rzepakowy zawiera tłuszcze trans, ale ich ilość jest w tym oleju naprawdę niska (do 1 %).

Rodzaje tłuszczu w oleju rzepakowym a zdrowie

Jak widzisz, większość tłuszczu w oleju rzepakowym to tłuszcz nienasycony, który uznawany jest za znacznie zdrowszy od tłuszczu nasyconego. Pozwala skuteczniej przyswajać witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, pomaga obniżać poziom „złego” cholesterol LDL, zmniejszać ryzyko chorób układu krążenia.

W dodatku proporcja kwasów omega 3 i 6 jest w tym oleju korzystna i wynosi 2:1. Jedne i drugie są organizmowi ludzkiemu niezbędne. Duża podaż kwasów omega-6 przy jednoczesnej małej podaży kwasów omega-3 jest dla organizmu niekorzystna i prawdopodobnie może skutkować nasileniem procesów zapalnych. Piszemy prawdopodobnie, bo naukowcy mają pewne podejrzenia, ale nie ma na to jeszcze twardych dowodów.

Wpływ oleju rzepakowego na metabolizm cukru

Zastępowanie tłuszczu nasyconego w diecie zdrowymi tłuszczami nienasyconymi, np. olejem rzepakowym może wspomagać prawidłową gospodarkę glukozą – zmniejszać insulinooporność, wspomagać utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi i wydzielanie insuliny. Może być zatem jednym z elementów profilaktyki cukrzycy.

Witaminy w oleju rzepakowym

Olej rzepakowy dostarcza 2 witamin: E oraz K. W 100 g leju jest 17,5 mg witaminy E oraz 71,3 µg witaminy K. Obie są witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach. Witamina E ma właściwości przeciwutleniające i np. chroni komórki przed niekorzystnym działaniem środowiska. Z kolei witamina K bierze udział w krzepnięciu krwi i budowie kości.

Czy rafinowany olej rzepakowy jest zdrowy?

Olej rzepakowy rafinowany jest pozyskiwany w nieco inny sposób niż olej rzepakowy z pierwszego tłoczenia. Rafinacja polega na poddaniu ziaren działaniu wysokiej temperatury oraz środków chemicznych w celu pozyskania oleju. Olej tłoczony na zimno (z pierwszego tłoczenia) wyciska się jedynie mechanicznie, co pozwala zachować więcej naturalnych substancji korzystnych dla zdrowia. Różnica ta powoduje, że w oleju rafinowanym pozostają bardzo niewielkie ilości środków chemicznych, jednak ich ilość jest tak mała, że nie zaobserwowano, aby miała niekorzystny wpływ na zdrowie.

Proces rafinacji pozbawia olej części niektórych składników, np. omega-3 i 6, przeciwutleniaczy i witamin, a to ma swoje dobre i złe strony. Oczywiście na minus trzeba zapisać mniejszą zawartość tych cennych dla zdrowia składników. O plusach piszemy niżej.

Czy olej rzepakowy nadaje się do smażenia?

Tak, o ile nie osiągnie punktu dymienia, który dla obu rodzajów oleju rzepakowego jest inny.
Olej rzepakowy rafinowany zawiera mniej wolnych kwasów tłuszczowych i fosfolipidów, co sprawia, że ma wyższy punkt dymienia. To oznacza, że lepiej od tego z pierwszego tłoczenia znosi wysokie temperatury.

Punkt dymienia oleju rzepakowego:

• tłoczonego na zimno – 107 stopni C,
• rafinowanego – 200-235 stopni C.

Jakie to ma znaczenie? Chodzi o to, że olej rafinowany trudniej przypalić. Gdy olej zaczyna dymić, tworzą się w nim szkodliwe dla zdrowia substancje (tzw. izomery trans). Mniejsze ryzyko ich powstawania podczas np. smażenia jest w przypadku oleju rzepakowego rafinowanego.

Który olej rzepakowy lepszy: rafinowany czy nierafinowany?

Do jedzenia na zimno, np. w sałatkach zdrowszy jest olej nierafinowany, bo dostarcza nieco więcej cennych dla zdrowia kwasów tłuszczowych i witamin.

Jednak do smażenia lepiej użyć rafinowanego oleju rzepakowego, który co prawda nie dostarcza tylu cennych składników, ale niesie mniejsze ryzyko przypalenia, co skutkuje powstaniem w nich substancji ewidentnie szkodliwych.

Czytaj także:
Olej rzepakowy pomaga spalać tłuszcz z brzucha
Właściwości zdrowotne i lecznicze oleju lnianego