Obliczanie BMI nastolatków i interpretacja wyników. Co jest lepsze: BMI nastolatka czy informacje z siatek centylowych?

BMI nastolatków fot. Adobe Stock, Dima Berlin
BMI nastolatków oblicza się identycznie jak u dzieci i dorosłych. Wynik interpretuje się w kontekście wieku i płci, czyli inaczej niż u dorosłych. To ważne, bo zastosowanie tabel dla dorosłych może dać błędną interpretację wyniku. W Polsce rzadko korzysta się współczynnika BMI nastolatków. Bardziej popularne i dostosowane do populacji polskich dzieci są siatki centylowe. To na nich bazuje lekarz, a nie na BMI. Dlatego Najlepiej skorzystać z obu narzędzi do wstępnej oceny masy ciała.
Ewa Cwil / 26.01.2024 05:08
BMI nastolatków fot. Adobe Stock, Dima Berlin

BMI nastolatków, choć liczy się tak samo jak u dorosłych i jak BMI dzieci, interpretuje się inaczej. Koniecznie trzeba odnieść wynik do wzrostu i wagi dziecka nastoletniego. Chłopcy i dziewczynki rozwijają się w nieco innym tempie, dlatego nie można ich wyników między sobą porównywać. Sprawdź, jakie ma BMI twój nastolatek i co na temat jego masy ciała i wzrostu mówią polskie siatki centylowe.

Spis treści:

  1. Wskaźnik BMI dla nastolatków
  2. Tabela BMI dla nastolatków
  3. BMI nastolatków: normy
  4. Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków

Wskaźnik BMI dla nastolatków

Jak się liczy BMI u nastolatków? Służy do tego prosty wzór, w którym trzeba podzielić masę ciała wyrażoną w kilogramach przez podniesiony do kwadratu wzrost wyrażony w metrach:

  • BMI = masa ciała (kg) : wzrost2 (m)

Przykład: nastolatek ma wzrost 165 cm i waży 39 kg. Jej BMI wynosi: 39 : 1,652 = 14,3.

Możesz też skorzystać z kalkulatora BMI.

W przypadku młodzieży bardzo ważne jest, aby nie oceniać BMI w oderwaniu od wieku i płci. Dlatego, dopóki nie wiadomo, jakiej jest płci przykładowy nastolatek i ile ma lat, tak długo nie da się zinterpretować jego BMI. Okres nastoletni to bardzo intensywny rozwój dziecka, kiedy jego masa ciała i wzrost mogą się bardzo dynamicznie zmieniać. Zastosowanie norm dla dorosłych, w oderwaniu od wieku i płci, mogłoby bardzo zafałszować wynik.

W Polsce rzadko stosuje się BMI nastolatków. Lekarze korzystają za to z siatek centylowych wzrostu i wagi dziecka. O interpretację BMI dzieci i nastolatków pokusiło się WHO, które stworzyło specjalne tabele i wykresy BMI chłopców i dziewczynek między 5 a 19 rokiem życia. Można wstępnie według nich ocenić BMI nastolatka. Jednak precyzyjniejsze informacje przekazują polskie siatki centylowe dopasowane do polskich dzieci – o nich piszemy niżej.

Tabela BMI dla nastolatków

Poniżej tabele BMI nastolatków opublikowane przez WHO. Pokazują one skalę BMI dla nastolatków. Wystarczy odnaleźć w nich wiek dziecka i przedział, w jakim mieści się jego BMI, aby sprawdzić, czy masa ciała nastolatka jest w normie, czy może za mała lub za duża. Po tej wstępnej diagnozie najlepiej zweryfikować wagę dziecka w siatkach centylowych.

BMI nastolatków: dziewczynki

wiek niedowaga poniżej normy norma powyżej normy nadwaga
11 12,7-13,9 13,9-15,3 15,3-19,9 19,9-23,7 23,7-30,2
12 13,2-14,4 14,4-16 16-20,8 20,8-25 25-31,9
13 13,5-14,9 14,9-16,6 16,6-21,8 20,8-25 25-31,9
14 14-15,4 15,4-17,2 17,2-22,7 22,7-27,3 27,3-34,7
15 14,4-15,9 15,9-17,8 17,8-23,5 23,5-28,2 28,2-35,5
16 14,6-16,2 16,2-18,2 18,2-24,1 24,1-28,9 28,9-36,1
17 14,7-16,4 16,4-18,4 18,4-24,5 24,5-29,3 29,3-36,3
18 14,7-16,4 16,4-18,6 18,6-24,8 24,8-29,5

29,5-36,3

BMI nastolatków: chłopcy

wiek niedowaga poniżej normy norma powyżej normy nadwaga
11 13,1-14,1 14,1-15,3 15,3-19,2 19,2-22,5 22,5-28
12 13,4-14,5 14,5-15,8 15,8-19,9 19,9-23,6 23,6-30
13 13,8-14,9 14,9-16,4 16,4-20,8 20,8-24,8 24,8-31,7
14 14,3-15,5 15,5-17 17-21,8 21,8-25,9 25,9-33,1
15 14,7-16 16-17,6 17,6-22,7 22,7-27 27-34,1
16 15,1-16,5 16,5-18,2 18,2-23,5 23,5-27,9 27,9-34,8
17 15,4-16,9 16,9-18,8 18,8-24,3 24,3-28,6 28,6-35,2
18 15,7-17,3 17,3-19,2 19,2-24,9 24,9-29,2

29,2-35,4

BMI nastolatków: normy

Poniżej podajemy normy BMI dla nastolatków. BMI mniejsze sugeruje niedowagę lub chudość, wartość BM większa – nadwagę lub otyłość. Z czym masz do czynienia, sprawdzisz w tabelach zamieszczonych wyżej.

Normy BMI nastolatków – dziewczynki:

  • 11 lat – 15,3-19,9
  • 12 lat – 16-20,8
  • 13 lat – 16,6-21,8
  • 14 lat – 17,2-22,7
  • 15 lat – 17,8-23,5
  • 16 lat – 18,2-24,1
  • 17 lat – 18,4-24,5
  • 18 lat – 18,6-24,8

Normy BMI nastolatków – chłopcy:

  • 11 lat – 15,3-19,2
  • 12 lat – 15,8-19,9
  • 13 lat – 16,4-20,8
  • 14 lat – 17-21,8
  • 15 lat – 17,6-22,7
  • 16 lat – 18,2-23,5
  • 17 lat – 18,8-24,3
  • 18 lat – 19,2-24,9

Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków

Sprawdź, gdzie na siatkach plasuje się wzrost i waga nastolatka. Koniecznie wybierz siatkę odpowiednią do płci.

Siatki centylowe wagi i wzrostu nastolatków płci żeńskiej:

 Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków: dziewczynki

rys. Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków: dziewczynki/ Elena Grikurova-Wojnowska/Mamotoja.pl

Siatki centylowe wagi i wzrostu nastolatków płci męskiej:

 Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków: dziewczynki
rys. Siatki centylowe zamiast BMI nastolatków: chłopcy/ Elena Grikurova-Wojnowska/Mamotoja.pl

Jeśli nastolatek ma wzrost lub/i wagę między 10 a 90 centylem, mieści się w tzw. szerokiej normie, ale nie oznacza to, że jego waga i wzrost są prawidłowe. Wąska norma to przestrzeń między 25 a 75 centylem i oznacza przeciętny wzrost oraz prawidłową masę ciała.

Waga powyżej 75 centyla i poniżej 90 centyla oznacza nadwagę, a między 90 i 97 centylem – otyłość. Z kolei masa ciała plasująca się między 25 a 10 centylem to niedowaga, a między 70 i 3 centylem oznacza wychudzenie.

Jeśli nastolatek ze swoją sporą masą ciała jest poza wąską normą, ale i wzrost ma ponadprzeciętny, nie musi to oznaczać problemów. Lekarz zweryfikuje wskazania siatek centylowych, biorąc pod uwagę wzrost i wagę nastolatka.

Czytaj także:
Jak ułożyć jadłospis dla nastolatków? Zasady + przykład
Czy dieta keto jest bezpieczna dla dzieci i nastolatków?
Dieta lekkostrawna dla dziecka: co podać przy wymiotach i biegunce?

Redakcja poleca

REKLAMA