Kościół katolicki coraz częściej udziela ślubów mieszanych, to znaczy zawieranych między katolikiem i osobą nieochrzczoną lub katolikiem i osobą ochrzczoną w innym obrządku religijnym, np. prawosławnym. Wyznawcę prawosławnego określa się wtedy mianem osoby należącej do wspólnoty kościelnej nie mających pełnej łączności z Kościołem katolickim.
Prawo kanonicznie jasno określa warunki przystąpienia do sakramentu małżeństwa. W takiej sytuacji niezbędna jest dyspensa.
Polecamy również: Małżeństwa mieszane
Formalności
Wszelkie formalności należy załatwiać z proboszczem parafii, w której ma odbyć się ceremonia. To proboszcz występuję z pisemną prośbą do biskupa diecezjalnego o udzielenie dyspensy katolikowi na zawarcie małżeństwa z osobą wyznania prawosławnego.
Zobowiązania
Małżeństwo mieszane uznawane jest przez Kościół za ryzykowne. W takim małżeństwie bowiem katolik bezpośrednio narażony jest na niebezpieczeństwo utraty wiary.
Dlatego Kościół wymaga od katolika złożenia następujących zobowiązań pod postacią pisemnych oświadczeń:
• „uczyni wszystko, aby odsunąć od siebie niebezpieczeństwo utraty wiary";
• „uczyni to, co w jej mocy, aby każde z dzieci zostało ochrzczone i wychowane w Kościele katolickim”.
Dodatkowo strona prawosławna zostanie powiadomiona przez proboszcza o złożeniu wyżej wspomnianego oświadczenia strony katolickiej, aby była świadoma tego faktu i mogła to zaakceptować.
Natomiast osoba wyznania prawosławnego powinna złożyć zobowiązanie, że nie będzie utrudniała stronie katolickiej wykonywania obowiązków religijnych oraz wychowania dzieci w duchu katolickim. Podpisanie zobowiązań ma na celu niejako zagwarantowanie stronie katolickiej życie duchowe według zasad swojej wiary.
Cała procedura wymaga również pouczenia przez proboszcza obu stron o celach i istotnych przymiotach małżeństwa oraz o sakramentalności małżeństwa, których nie może wykluczać żadna ze stron.
Zobacz także: Ślub kościelny ze świadkiem Jehowy – czy to możliwe?
Dokumenty
Aby uzyskać zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego z prawosławnym należy dostarczyć odpowiednie dokumenty:
• Katolik – akt chrztu, bierzmowania i świadectwo ukończenia kursu przedmałżeńskiego oraz dokumenty z Urzędu Stanu Cywilnego: skrócony odpisy aktu urodzenia oraz zaświadczenie informujące o braku jakichkolwiek przeszkód na zawarcie związku małżeńskiego;
• Prawosławny – metryka chrztu z Kościoła prawosławnego, ewentualnie świadectwo ukończenia kursu przedmałżeńskiego (czasami proboszcz sugeruje, aby obie strony uczestniczyły w naukach przedmałżeńskich), skrócony odpisy aktu urodzenia oraz zaświadczenie informujące o braku jakichkolwiek przeszkód na zawarcie związku małżeńskiego.
Sprawdź też: Ślub z obcokrajowcem
Zdarzają się sytuację, gdy Kościół katolicki ma wątpliwości co do tego, czy osoba innej wiary została ważnie ochrzczona lub czy rzeczywiście pozostaje w stanie wolnym. W takich sytuacjach Kodeks wymaga sporządzenia zaświadczeń w oparciu o zaprzysiężone zeznania świadków
Ceremonia
Prawo kanonicznie wyklucza możliwość zawarcia małżeństwa w dwóch obrządkach, to znaczy:
- nie mogą odbyć się dwa śluby, jeśli ślub odbędzie się w Kościele katolickim nie może zostać zawarty ponownie w cerkwi;
- udzielenie sakramentu małżeństwa nie może być sprawowane jednocześnie przez katolickiego księdza i prawosławnego popa, nie wyklucza się jednak możliwości uczestniczenia w katolickiej ceremonii prawosławnego duszpasterza.
W przypadku zawierania związku małżeńskiego między katoliczką i osobą należącą do kościoła prawosławnego, uroczystość może odbyć się podczas Mszy Świętej, to znaczy że nie trzeba się ubiegać o dyspensę od formy kanonicznej.
Istotne jest również to, że oboje narzeczeni będą mogli przyjąć Komunie Świętą podczas obrządku. Z tym, ze osoba wyznania prawosławnego będzie musiała wcześniej wyspowiadać się w cerkwi. Należy skonsultować tę możliwość z popem, który prowadzi stronę prawosławną, bowiem Polski Kościół Prawosławny zakazuje przyjmowania Komunii w obcej świątyni. W praktyce jednak pojawiają się odstępstwa od tej zasady w szczególnych sytuacjach.
Zobacz także: Ślub z protestantem – co, jak i kiedy?