Interpretacja snów od wieków była bardzo ważnym elementem poznawania siebie, a czasem nawet przepowiadania przyszłości. Pierwsze senniki "przekazywano" ustnie. Dopiero z czasem zaczęto je spisywać, drukować i wydawać. Wszystko po to, by każdy mógł sam wyjaśnić sobie sen o byciu w ciąży, wypadających zębach czy spadaniu z wysokości. Senniki to nic innego jak zbiory symboli sennych. Poznaj ich historię.
Spis treści:
Jaki jest najstarszy sennik świata?
Tradycja przepisywania informacji zawartych w snach trwa do dzisiaj. To pomoc w odczytywaniu snów. Dobry sennik powinien pomóc zinterpretować każdy rodzaj snu, choć te mocno "fabularne" najczęściej odczytuje się jako zbiór powtarzających się symboli i motywów, takich jak ucieczka czy bycie na statku.
Najstarszy sennik: sennik babiloński
Sennik babiloński to dowód na to, że znaczenie snów było ważne już tysiące lat temu. Pochodzący z końca III w. p.n.e. "Epos o Gilgameszu" to pierwsze dzieło dot. interpretacji marzeń sennych. Wtedy marzenia senne odbierane były jako znaki boże.
Babilończycy wierzyli też, że złe sny zsyłały demony. Odczytywaniem znaków trudnili się z kolei kapłani. Zdarzało się, że by odkryć prawdę, pościli bądź odprawiali specjalne rytuały.
Najstarszy sennik: sennik asyryjski
Sennik asyryjski został stworzony w 650 r. p.n.e. przez Assurbanipala - asyryjskiego króla. Zapisywał on znaczenia snów na glinianych tabliczkach. To właśnie na jednej z nich znajdowała się informacja o tym, że sen o wzbijaniu się w przestworza oznacza stratę. Taka interpretacja przetrwała do dzisiaj i jest powielana w obecnych sennikach.
Najstarszy sennik: sennik egipski
Sennik egipski zawierał nie tylko spis znaczeń sennych, ale także zaklęcia, które miały uchronić mieszkańców Egiptu od skutków złych snów. Starożytni Egipcjanie wierzyli, że sny są nie tylko odbiciem codziennych trosk i pragnień, ale także komunikatami od bogów, ostrzeżeniami lub wskazówkami na przyszłość.
Złe sny uznawano za wynik działania sił demonicznych lub gniewu bogów. Aby je zneutralizować, w senniku znajdowały się magiczne formuły, które kapłani i zwykli ludzie mogli recytować przed snem lub tuż po przebudzeniu. Często towarzyszyły im rytuały oczyszczające, takie jak okadzanie kadzidłem lub zanurzanie się w wodzie.
Najstarszy sennik: sennik grecki
Sennik grecki miał wygodny podział na dobre i złe sny. Grecy raz na jakiś czas dokonywali samooczyszczenia: przez dwa dni powstrzymywali się od jedzenia ryb i mięs oraz picia napojów innych niż woda. Utrzymywali także wstrzemięźliwość seksualną.
Na koniec składali ofiarę bogom. Wszystko, by dokonywać inkubacji snów, czyli pracować nad świadomym snem. Grecy wierzyli także, że snem można leczyć. Starali się wpływać na marzenia senne osób chorych i w ten sposób niwelować ich dolegliwości zdrowotne. Dziś "rytuał" ten znamy jako programowanie snu.
Najstarszy sennik: sennik hebrajski
W kulturze hebrajskiej sny odgrywały niezwykle istotną rolę, będąc postrzegane jako forma boskiego przesłania. Hebrajczycy wierzyli, że sny są sposobem, w jaki Bóg komunikuje się z ludźmi, ostrzegając ich przed niebezpieczeństwem, wskazując właściwą drogę lub przekazując ważne duchowe prawdy. Ślady tego przekonania możemy odnaleźć w wielu tekstach biblijnych, w tym w Księdze Hioba (Hi 33,14-16), gdzie napisano:
Bóg przemawia raz, drugi – choć się tego nie spostrzega – we śnie, w nocnym widzeniu, gdy głęboki sen ogarnia ludzi, gdy śpią na swym łożu. Wtedy otwiera ludziom uszy i utwierdza napomnienia, jakie im daje.
Hebrajczycy uważali, że sny mogą być podzielone na te pochodzące od Boga i te będące efektem codziennych trosk lub pokus. Interpretacja snów wymagała więc rozwagi i duchowego rozeznania. Kluczową rolę w ich analizie odgrywali prorocy i mędrcy, którzy pomagali rozszyfrować senne symbole.
Przykładem takiej interpretacji jest sen faraona, opisany w Księdze Rodzaju (Rdz 41). Faraon miał sen o siedmiu tłustych i siedmiu chudych krowach, który zinterpretował Józef, wyjaśniając, że dotyczy siedmiu lat obfitości i siedmiu lat głodu. Ta zdolność interpretacyjna była postrzegana jako dar Boży, co dodatkowo podkreślało duchowy wymiar snów.
Najstarszy sennik: sennik indiański
Senniki indiańskie to jedno z najstarszych źródeł interpretacji snów, które w kulturze rdzennych ludów Ameryki Północnej miały niezwykle ważne znaczenie. Wierzono, że sny nie są jedynie przypadkowymi obrazami z podświadomości, ale niosą ze sobą głębokie przesłania i wskazówki, które mogą prowadzić do duchowego przebudzenia i rozwoju. Dla Indian sny były swoistym mostem łączącym ich z duchami przodków oraz siłami natury, które pomagały im w codziennym życiu.
W szczególności plemiona, takie jak Huroni, traktowały sny jako najistotniejszą drogę do zrozumienia siebie i zaspokojenia duchowych potrzeb. Uważali, że poprzez marzenia senne można dotrzeć do głębokiej równowagi wewnętrznej i odzyskać harmonię duszy.
Z tego powodu sny były badane i interpretowane z najwyższą starannością, a osoby posiadające szczególnie bogate i pełne wizji sny często pełniły rolę szamanów w swoim plemieniu. Taki człowiek miał ogromną moc, ponieważ jego sny były traktowane jako przewodnik w podejmowaniu decyzji oraz rozwiązywaniu problemów wspólnoty.
Najstarszy sennik: sennik muzułmański
W islamie sny były dzielone na dwie główne kategorie: sny prawdziwe, które były uznawane za zsyłane przez Boga, oraz sny fałszywe, pochodzące z podświadomości lub związane z codziennymi troskami i doświadczeniami. Wierzenia muzułmańskie jasno wskazują, że te pierwsze są pełne symbolicznych znaczeń i mogą mieć ogromne znaczenie w życiu duchowym, zaś drugie są jedynie wynikiem przeżyć i nie mają głębszej wartości.
Sny, które były uznawane za prawdziwe, były szczególnie cenione przez wierzących. Uważano je za formę komunikacji z Bogiem, a ich treść mogła mieć istotne konsekwencje dla osoby śniącej. Z kolei w przypadku złych snów, muzułmanie wierzyli, że mogą one zwiastować niekorzystne wydarzenia, choroby lub trudności życiowe. Aby uniknąć ich negatywnych konsekwencji, odprawiano różne rytuały ochronne.
Najstarszy sennik: sennik rzymski
Sennik rzymski, opracowany przez Artemidora z Daldis, jest jednym z najstarszych i najbardziej wpływowych zbiorów interpretacji snów w historii. Artemidorus był znanym wróżbiarzem i filozofem, który na podstawie swoich badań stworzył dzieło "Oneirocritica", które przez wieki stanowiło fundament dla interpretacji snów.
W jego pracy sny zostały podzielone na różne kategorie, w zależności od ich treści i wpływu na życie śniącego. Artemidorus uważał, że sny mają głębokie znaczenie, a ich interpretacja może wskazać na przyszłe wydarzenia, zdrowie czy sukcesy życiowe.
W Rzymie, podobnie jak w innych kulturach starożytnych, sny były traktowane z wielką powagą. Miały one nie tylko wartość osobistą, ale również społeczną i polityczną. Były traktowane jako przepowiednie, które mogły mieć realny wpływ na przyszłość Rzymu. Warto dodać, że w tym czasie sny były analizowane przez wykwalifikowanych interpretatorów.
Najstarszy sennik: sennik japoński
W Japonii sny były traktowane nie tylko jako osobiste doświadczenie, ale również jako sposób na kontakt z duchami przodków, bóstwami i siłami nadprzyrodzonymi, które miały wpływ na codzienne życie ludzi. Z tego powodu zarówno władcy, jak i zwykli mieszkańcy Japońscy wierzyli, że odpowiednia interpretacja snów może pomóc w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu kluczowych decyzji.
Jednym z ciekawszych aspektów japońskiego podejścia do snów była inkubacja snów - proces, który przypominał starożytną grecką tradycję snów proroczych. Inkubacja polegała na stwarzaniu sprzyjających warunków do snu, w nadziei, że sen przyniesie odpowiedzi na pytania, które nurtowały śniącego.
fot. Najstarsze senniki świata/Adobe Stock, DavidPrado
Etapy tworzenia senników
Stworzenie sennika trwa od kilku do kilkudziesięciu lat. Ten czas zależy głównie od tego, czy tworzymy go od podstaw czy dołączamy interpretacje do wcześniejszego wydania. Specjaliści są zdania, że nie jest to łatwe zajęcie. Szczególnie wtedy, gdy sennik tworzony jest przez osobę niezajmującą się marzeniami sennymi na co dzień.
- Zapisanie snu - tworzenie sennika powinniśmy zacząć od przygotowania zeszytu, w którym będziemy zapisywać treści naszych snów. Ważne, by był dobrej jakości. Sennik będzie nam towarzyszył przez długie lata.
- Przypomnienie sobie snu - często zdarza się, że nie pamiętamy treści naszego snu. Zdajemy sobie sprawę z tego, że coś nam się śniło, jednak nie wiemy dokładnie, o czym był sen. W takim przypadku warto poleżeć jeszcze kilka minut w łóżku i spróbować przypomnieć to sobie.
- Odniesienie snu do naszego życia - sny należy interpretować zgodnie z naszą sytuacją. Mogą one dotyczyć przeszłości bądź teraźniejszości.
- Obserwacja siebie - to ważny punkt, bez którego żaden sennik nie będzie rzetelny.
- Odczytanie znaczenia snów.
Ciekawostki dotyczące snu
Naukowcy uważają, że sen jest czasem segregowania pamięci ludzkiej. Obrazy senne powstają na podstawie przeżytych przez nas chwil i emocji. Dotyczy to także pamięci podświadomości. Z badań przeprowadzonych w XIX wieku wynika, że przyczyną marzeń sennych jest błędne interpretowanie wrażeń zmysłowych podczas snu.
Tematyką snu zainteresował się również Freud. Neurolog i twórca psychoanalizy napisał nawet książkę pt. "The Interpretation of Dreams". Z kolei Jean Piaget, znany twórca teorii rozwoju poznawczego, uważa, że dzieci mają problemy ze zrozumieniem zjawiska snu. Do ukończenia 6. roku życia dzieci mieszają jawę ze snem.
Oto garść ciekawostek na temat snów:
- podczas chrapania nie śnimy
- codzienne marzenia senne trwają nawet 2 godziny
- sny osób rzucających palenie są dłuższe i intensywniejsze
- już 5 minut po obudzeniu zapominamy połowę tego, o czym śniliśmy
- co 10 człowiek śni w kolorze biało-czarnym
- osoby niewidome również śnią - nie widzą jednak obrazów, za to mocniej odczuwają emocje
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 15.01.2019
Czytaj także:
Jak szybko zasnąć?
Skąd się bierze bezsenność?
Czym jest paraliż senny?
