Cesarskie cięcie w pierwszej ciąży rzutuje na kolejne porody kobiety. Niezależnie od tego, czy cesarskie cięcie było planowane czy nie, poród VBAC musi być przemyślany i konsultowany z lekarzem prowadzącym ciążę oraz przeprowadzony w szpitalu, w którym porody naturalne po cesarce wykonuje się na najwyższym poziomie profesjonalizmu.
Co to jest VBAC
Każdy, kto wpisuje tę frazę w wyszukiwarkę, prawdopodobnie chce uzyskać informacje i odpowiedzieć na pytanie, czy jest możliwy poród naturalny po przebytym cieciu cesarskim (lub kilku cięciach). Owszem, jest, to możliwe i staje się coraz bardziej popularne i rekomendowane z uwagi na postęp medycyny i doświadczenie personelu medycznego.
Niemniej jednak, jeśli jesteś w ciąży i rozważasz poród VBAC, nim przepełni cię nadzieja, powinnaś skrupulatnie podejść do oceny swojego stanu zdrowia, przeanalizować z lekarzem poprzedni poród oraz szanse na VBAC niezależnie od tego, czy przebyta cesarka była na życzenie, w wyniku komplikacji w trakcie porodu, czy zaplanowana z powodu np. ciąży mnogiej czy innych wskazań lekarskich.
VBAC - szanse na powodzenie porodu naturalnego po cesarskim cięciu
Wg danych statystycznych coraz więcej kobiet, które decyduje się na próbę porodu (TOLAC), rodzi w zamierzony sposób: ok. 72–75% kobiet, które podejmują próbę porodu VBAC, rodzi siłami natury. Takie szanse wzrastają, jeśli kobieta wcześniej rodziła minimum raz naturalnie. Taka próba może zakończyć się na dwa sposoby:
- cięciem cesarskim (CBAC, ang. cesarean birth after cesarean),
- porodem drogami natury (VBAC, ang. vaginal birth after cesarean).
Czynniki zwiększające szanse na poród VBAC
- przebyty poród drogami natury: szanse wzrastają do ok. 85–91%,
- brak interwencji medycznych (jak np. przebicie pęcherza płodowego),
- samoistny początek porodu,
- ciąża donoszona,
- gotowość szyjki macicy w momencie przyjęcia do szpitala: kobiety, które do porodu zgłosiły się z szyjką rozwartą przynajmniej na 3–4 cm, miały 5 razy większe szanse na VBAC, niż mamy, których szyjka była nieprzygotowana do porodu, niewystarczająco miękka i skrócona.
VBAC w Polsce i na świecie
Międzynarodowe organizacje medyczne oraz prasa naukowa, kilka lat temu obszernie opisywała próbę porodu naturalnego po cesarce pod względem klinicznym, wystawiając tej metodzie rekomendacje - nie da się jednak nie wziąć pod uwagę faktu, że zbiegło się to z bardzo zauważalnym wzrostem cięć cesarskich na życzenie.
American Congress of Obstetricians and Gynaecologists w 2017 zarekomendował próbę porodu naturalnego po cesarce:
Części kobiet po przebytym jednym cięciu cesarskim, wykonanym poprzecznie w dolnym odcinku macicy, powinna być proponowana próba porodu siłami natury (TOLAC).
Podobnie rok później wypowiadali się specjaliści z Kanady w Society of Obstetricians and Gynecologists of Canada, uwzględniając predyspozycje zdrowotne kobiety do porodu siłami natury.
Pod warunkiem, że nie występują żadne przeciwwskazania, kobiecie po jednym cięciu cesarskim, wykonanym poprzecznie w dolnym odcinku macicy, powinna zostać zaproponowana próba porodu drogami natury (TOL)”.
W Polsce funkcjonują szpitale położnicze, które chwalą się statystykami dotyczących udanych porodów VBAC, m.in. warszawski Szpital Specjalistyczny Św. Zofii. W 2019 roku przeprowadzono tam 283 porody VBAC po jednym cesarskim cięciu, czyli ponad 20% więcej porodów, niż w roku poprzednim, 26 kobiet urodziło naturalnie po przebytych 2 cesarskich cięciach i 2 panie urodziły siłami natury po 3 cesarskich cięciach. W 2020 roku w szpitalu odbył się wyjątkowy poród - był to 5. poród pacjentki, a pierwszy siłami natury - VBA4CC.
VBAC - zagrożenia i przeciwwskazania
Skoro światowej klasy lekarze postulują za próbą porodu naturalnego po cięciu cesarskim, to czemu jest to wciąż niszowy i zamiatany pod dywan temat? Choć poród naturalny jest najlepszym rozwiązaniem dla matki i dziecka, to po przebytym cięciu może nieść za sobą zwiększone ryzyko zagrożeń i komplikacji okołoporodowych dla matki i dziecka (nie przekracza ono 10% przypadków):
- pęknięcie macicy,
- konieczność transfuzji krwi,
- sepsa,
- urazy chirurgiczne matki,
- dłuższa hospitalizacja,
- ew. resuscytacja i intubacja dziecka,
- niższy wynik w skali Apgar.
Należy wspomnieć, że ryzyko jakichkolwiek niepowodzeń maleje, jeśli poród jest prowadzony przez doświadczony zespół medyczny, świadomy m.in. objawów rozchodzenia się blizny. Musi to być świadomy wybór kobiety, a jeśli decyduje się na VBAC, to należy sprawdzić czy wybrany szpital jest w stanie poprowadzić bezpieczny poród drogami natury, po wcześniejszym cesarskim cięciu.
Przeciwwskazania i czynniki zmniejszające szanse na VBAC
- wskazania do cięcia cesarskiego (brak postępu porodu w poprzednim przypadku, niewspółmierność porodowa),
- poród po terminie,
- konieczność indukcji (wywołania) porodu,
- makrosomia płodu (wysoka masa urodzeniowa),
- otyłość matki (BMI > lub = 30 kg/m2),
- wiek matki powyżej 40 roku życia,
- nadciśnienie tętnicze,
- problemy hormonalne,
- stan przedrzucawkowy.
Więcej o porodzie: Jak wygląda przebieg cesarskiego cięciaJak przygotować się do porodu rodzinnegoJak wygląda poród w wodzie i czy jest lepszy od „zwykłego”
