Jeżeli nie ma przeciwwskazań, a ciąża przebiegała bezproblemowo, warto zastanowić się nad porodem w wodzie. Woda wykazuje bowiem łagodne działanie przeciwbólowe. Różnorodne bóle i dolegliwości w trakcie ciąży, zdecydowanie zmniejszają się po zanurzeniu w ciepłej wodzie. Dzieje się tak dlatego, że woda dzięki działaniu wypierającemu, zmniejsza dodatkową masę ciała i łagodzi uczucie ucisku.
Poród w wodzie - co musisz o nim wiedzieć
Poród w wodzie staje się coraz popularniejszy: ciepła woda działa rozluźniająco na rodzącą kobietę i obniża stres. Basen w którym znajduje się rodząca kobieta, daje możliwość przyjmowania różnych pozycji ciała podczas samego porodu i dodatkowo umożliwia łagodne ćwiczenia fizyczne. Dzięki temu rozwiązaniu przyszła mama może sama zdecydować, która pozycja jest dla niej najwygodniejsza: siedzenie w kucki, klęczenie, siedzenie lub leżenie przy brzegu basenu. W ten sposób można także wykonywać ćwiczenia zmniejszające ból pleców, które przyszła mama poznała podczas zajęć w szkole rodzenia.
Temperatura wody musi być przyjemna dla rodzącej, zazwyczaj im bardziej zaawansowany poród, tym chłodniejsza woda będzie kobiecie potrzebna. Zbyt wysoka temperatura wody może mieć negatywny wpływ na matkę, a co za tym idzie, także na dziecko. Przegrzanie matki może prowadzić do tachykardii płodu, a w jej następstwie do niedotlenienia. Zasolenie nie jest traktowane jako konieczność i poród równie dobrze może się odbyć w zwykłej, czystej wodzie z kranu. Ze względu na inny mechanizm pierwszego oddechu, zaleca się opóźnienie oceny wg skali Apgar o 1 minutę.
Czy należy się bać porodu w wodzie?
Wielu rodziców obawia się porodu w wodzie i potencjalnego zachłyśnięcia się wodą przez dziecko, tymczasem istnieje szereg mechanizmów chroniących noworodka przed odetchnięciem pod wodą, a tym samym zachłyśnięciem. Należą do nich:
- uwarunkowania hormonalne płodu,
- bezdech i odruch połykania, jako następstwo chwilowego, fizjologicznego niedotlenienia związanego z porodem,
- umiejętność rozpoznawania przez noworodka płynu, w jakim się znajduje i związany z tym odruch nurkowania,
- różnice stężeń między płynem płucnym a wodą,
- zachowane krążenie łożyskowe.
Jest niewiele sytuacji, w których poród w wodzie byłby niewskazany. W trakcie porodu w wodzie nie ma konieczności ścisłego monitorowania matki lub dziecka. Nie każdy poród może zakończyć się w wodzie, ale warto korzystać z możliwości przebywania w basenie podczas I czy też II okresu porodu.
Przeciwwskazania do porodu w wodzie
W I okresie porodu:
- gorączka u matki powyżej 38°C lub podejrzenie infekcji,
- nieleczona infekcja dróg rodnych,
- choroby nerek i ich niewydolność,
- choroby skóry,
- zapalenie błon płodowych,
- zaburzenia w tętnie płodu i wynikająca z tego konieczność ciągłego monitoringu,
- zakrzepica w obrębie miednicy,
- krwawienie z dróg rodnych,
- ciąża mnoga.
W II okresie porodu także:
- nieprawidłowe ułożenie płodu,
- zielony płyn owodniowy,
- poród przedwczesny.
fot. Adobe Stock
Poród w wodzie - zalety
- Łatwiej się poruszać i zmieniać pozycje ze względu na działanie siły wyporu,
- kobieta ma więcej energii w wodzie,
- reguluje również ciśnienie tętnicze,
- ruch i drgania wody wspomagają przepływ krwi poprzez stymulację przepływu w naczyniach limfatycznych,
- nieznacznie rozszerza naczynia skórne, a to polepsza przepływ we wszystkich naczyniach krwionośnych,
- dobroczynnie działa na tkanki krocza: jest mniejszy odsetek urazów krocza i nacięć krocza,
- I okres porodu jest w wodzie krótszy,
- uelastycznia tkanki macicy, powodując łatwiejsze jej rozwieranie,
- pod wpływem przyjemnie ciepłej wody, rozszerza się szyjka macicy i rozluźniają się mięśnie dna miednicy, jednocześnie ułatwiając przyjście dziecku na świat,
- traci się mniej krwi,
Zalety porodu w wodzie dla dziecka
Poród do wody daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i komfortu, bo woda jest znanym mu środowiskiem. Poród w wodzie jest krótszy, daje swobodę ruchów, minimalizuje szok. W wodzie dotyk jest delikatniejszy, a światło i dźwięk - stłumione. Woda również chroni błony płodowe, które często pękają później, a to chroni dziecko przed infekcją.
Noworodek urodzony w wodzie, nie odczuwa nagłej zmiany środowiska. Po trudach związanych z porodem, maluszek jeszcze przez chwilę może cieszyć się znajomym otoczeniem wody. Dopiero następny etap to poznanie suchej przestrzeni i oddychanie powietrzem.
Dzieci urodzone w wodzie mają taką samą lub lepszą punktację w skali Apgar oraz pH krwi pępowinowej. Niemowlaki wykazują też dobre napięcie mięśniowe, koordynację, a w konsekwencji lepszy rozwój ruchowy.
Wady porodu w wodzie
- Brak możliwości stałego monitoringu za pomocą kardiotokografu (KTG),
- większe ryzyko infekcji okołoporodowej,
- utrudniony dostęp położnej czy lekarza do kobiety,
- opóźniony czas interwencji lekarskiej, jeśli oczywiście jest konieczna.
Najważniejsze zalecenia odnośnie porodu w wodzie
Zanim jednak podejmiesz ostateczną decyzję, że chcesz rodzić w wodzie, powinnaś być świadoma wszystkich wynikających z tego korzyści i zagrożeń. Z pewnością będziesz mogła omówić wątpliwości z doświadczoną, przeszkoloną położną.
Z związku z tym, że porody w wodzie są nową metodą, niewiele jest badań, które mówiłyby o korzystnym lub niekorzystnym działaniu. Jeżeli zdecydowałaś się na poród w wodzie, twój wybór będzie musiał być wcześniej skonsultowany z położną i lekarzem. Pamiętaj jednak, że występują stany, w których taki poród jest przeciwwskazaniem.
Najważniejsze przy porodzie w wodzie jest jednak zmniejszenie bólu, dzięki czemu nie będziesz musiała stosować żadnych środków przeciwbólowych (stąd też nazwa znieczulenie wodne). Jedynym znieczuleniem, które możesz otrzymać w wodzie jest podtlenek azotu z tlenem. Ok. 10% matek rodzących przerywa poród w wodzie, aby przyjąć środki przeciwbólowe.
Kryteria, które musisz spełnić przed porodem w wodzie
Zanim zdecydujesz się na poród w wodzie, musisz spełnić kilka warunków, by twój lekarz wyraził na niego zgodę. Najważniejsze z nich to:
- twoja ciąża musi być pojedyncza,
- wiek ciąży musi wynosić 37-42 tygodnie (porody przedwczesne i ciąże przenoszone mogą spowodować komplikacje),
- dziecko nie może być ułożone pośladkowo,
- wcześniejsze porody powinny się odbyć drogami natury,
- przebyte wcześniej cesarskie cięcia są przeciwwskazaniem do porodu w wodzie,
- nie powinnaś mieć nadwagi,
- nie cierpisz na anemię,
- nie chorujesz na cukrzycę,
- twoje wyniki badań w kierunku zapalenia wirusowego wątroby typu B i C, a także zakażenia wirusem HIV powinny być ujemne.
Jak się przygotować do porodu w wodzie
Wiele szpitali ma w swojej ofercie poród wodny i jest on nieodpłatny. Podejmując decyzję urodzenia dziecka w wodzie w domu, musisz być świadoma korzyści i przeciwwskazań swojej decyzji, a także spełniać kryteria przedstawione przez położną lub twojego lekarza. Jeżeli omówisz już wszystkie kwestie i swoje wątpliwości dotyczące takiego rozwiązania, możesz rozpocząć przygotowania do porodu w wodzie. Najważniejsze z nich to:
- Pamiętaj o wygodnej, lekkiej odzieży, np. kaftanie.
- Przygotowanie wanny lub nadmuchiwanego basenu. Ważne jest, by były one dostatecznie duże, abyś mogła bez problemu wyciągnąć się podczas porodu, przekręcać i zmieniać pozycję. Coraz więcej szpitali położniczych, dysponuje salami do porodów w wodzie.
- Woda powinna mieć temperaturę 36,0 – 37,5°C i sięgać do wysokości klatki piersiowej, gdy się w niej zanurzysz.
- W pomieszczeniu powinny znaleźć się maty i wykładziny antypoślizgowe, łóżko lub materac, gdyby porodu nie można było dokończyć w wodzie.
- Przygotuj odpowiednią ilość ręczników.
- Postaraj się także o częste zmienianie zabrudzonej wody. Jeżeli nie masz takiej możliwości, przygotuj duże sito kuchenne w celu wybrania z basenu lub wanny zanieczyszczeń w postaci kału, który możesz wydalić podczas trwania porodu.
- Dbając o wygodę podczas porodu, warto zaopatrzyć się w wodoodporną poduszkę w celu podparcia szyi.
Czytaj także: Kiedy dziecko obraca się głową w dółWszystko, co musisz wiedzieć o prawidłowym ułożeniu dziecka przed porodemPozycja do porodu - jak wybrać najlepszą
