Tuż przed porodem dziecko powinno być ułożone główką w dół - tak najłatwiej przyjść mu na świat. Aby było to możliwe, musi się jednak obrócić. Inne niż główkowe ułożenie dziecka nie zawsze oznacza coś złego. Poród jest wtedy bardziej skomplikowany, ale lekarze potrafią sobie z tym poradzić.
Spis treści:
- Kiedy dziecko obraca się głową w dół
- Położenie główkowe
- Dziecko ułożone pośladkowo
- Ułożenie poprzeczne płodu
- Położenie miednicowe
- Sposoby na zmianę położenia dziecka
Kiedy dziecko obraca się głową w dół
Większość dzieci przyjmuje takie położenie (podłużne główkowe) między 32. a 36. tygodniem życia płodowego. Jeśli dziecku się z tym nie spieszy, nie martw się na zapas. Niektóre dzieci obracają się dopiero kilka, kilkanaście dni przed porodem.
Położenie główkowe
To optymalne ułożenie, przyjmowane przez 95% dzieci przed przyjściem na świat. Zwykle dziecko jest ułożone plecami po lewej stronie brzucha – jest to ustawienie lewe. Gdy główka dziecka kieruje się do ujścia macicy (wstawia się do miednicy), a potem obraca się, plecki dziecka kierują się do przodu brzucha. Jeśli podczas porodu plecy dziecka są skierowane w stronę kręgosłupa, może to wywoływać bóle pleców i przedłużanie się porodu.
Czy dziecko skierowane główką w dół zawsze ułożone jest prawidłowo
Zamiast potylicą (z przygiętą główką) w kierunku ujścia macicy, może się ustawić na dwa sposoby: czołem (1% dzieci) lub twarzą (jedno na 1000). W pierwszym przypadku cięcie cesarskie jest konieczne, w drugim – jeśli dziecko dokona korzystnego zwrotu brodą pod spojenie łonowe mamy, poród drogami natury jest możliwy.
Dziecko ułożone pośladkowo
W takim położeniu dziecko ma główkę w górze, a nóżki może mieć zwinięte ze stópkami w okolicy pośladków (położenie miednicowe zupełne) lub może być zgięte w pół z nóżkami wyciągniętymi wzdłuż tułowia i stópkami na wysokości twarzy (położenie miednicowe niezupełne).
Inne ułożenia to stópkowe (zupełne i niezupełne) i kolankowe. W tych sytuacjach często przeprowadza się cesarskie cięcie. Poród naturalny wymaga ostrożności. Pod koniec ciąży lekarz wykonuje badanie, by zmierzyć średnicę miednicy mamy i wielkość dziecka.
Gdy różnica jest za duża, wykonuje się cięcie. Jeśli nie, poród następuje siłami natury. Zapobiegawczo wykonuje się nacięcie krocza. Jeżeli są komplikacje, np. szyjka rozwiera się za wolno, w każdej chwili lekarz może zdecydować o cięciu.
Ułożenie poprzeczne płodu
Jeśli dziecko ułożone jest w poprzek macicy mamy i nie uda się go obrócić (np. przez obrót zewnętrzny), poród naturalny nie jest możliwy. Niewielka liczba dzieci znajduje się w tej pozycji w czasie porodu. Najczęściej występuje w przypadku ciąży mnogiej, kolejnej ciąży, nieprawidłowości w budowie macicy, cysty lub mięśniaka blokującego szyjkę macicy.
Pozycję w poprzek w łonie mamy przyjmuje mniej niż 1% dzieci. Przy takim ułożeniu jedynym bezpiecznym postępowaniem jest cięcie cesarskie. Wyjątkowo próbuje się zmienić pozycję dziecka, stosując technikę przechylania go (po 32. tygodniu ciąży) lub obrót zewnętrzny (w 37. lub 38. tygodniu)
Położenie miednicowe
Zdarza się, że około 3–4% dzieci aż do końca ciąży pozostaje stópkami lub pośladkami do dołu. Wtedy poród siłami natury stanowi ryzyko, ale jeśli nie ma innych przeciwwskazań (np. dziecko nie jest zbyt duże, a miednica mamy za wąska), niektórzy lekarze je podejmują. Większość od razu wykonuje cesarskie cięcie, zwłaszcza u mamy rodzącej pierwszy raz. Przed porodem można próbować obrócić dziecko.
Sposoby na zmianę położenie dziecka
Niektórzy lekarze lub położne zalecają:
- wykonuj w ostatnich 8 tygodniach ciąży specjalne ćwiczenia - choć nie ma dostatecznych dowodów, że taki trening pomaga, można próbować,
- dwa razy dziennie układaj się tak, by miednica znajdowała się wyżej niż żołądek,
- gdy leżysz na plecach, podłóż pod pośladki kilka poduszek albo klękając na podłodze i podpierając się na zgiętych ramionach, jak najwyżej unieś pośladki (10 min),
- wypróbuj wizualizację: będąc na czczo, skup się na rozluźnieniu mięśni brzucha i wyobraź sobie, że dziecko się obraca (dwa razy dziennie przez 10 minut).
- możesz zapytać lekarza o obrót zewnętrzny pod kontrolą aparatu USG. Nie jest to jednak obojętny zabieg i może go robić tylko doświadczony położnik.
Artykuł na podstawie tekstu Aleksandry Sobieraj, pierwotnie opublikowany 21.03.2007.
Konsultacja: dr n. med. Bożena Kowalska, ginekolog położnik
Zobacz też:Wszystko o cesarskim cięciuNajlepsze pozycje do porodu
