Noworodki przychodzą na świat wyposażone w zestaw odruchów pierwotnych, a jednym z nich jest odruch Moro, inaczej zwany lękowym lub obejmującym. Dostrzeżesz go, kiedy maluch przestraszy się czegoś: wówczas rozłoży gwałtownie ręce.
Spis treści:
- Co to jest odruch Moro i jak wygląda
- Co wyzwala odruch Moro
- Jak uspokoić dziecko podczas odruchu Moro
- Odruch Moro a padaczka
- Kiedy wygasa odruch Moro
- Kiedy odruch Moro nie zanika
Co to jest odruch Moro i jak wygląda
Odruch Moro wykształca się bardzo wcześnie, bo już między 9 a 12 tygodniem ciąży i rozwija podczas jej trwania. Powinien wygasnąć ok. 4 miesiąca życia dziecka, ale do tego czasu możesz obserwować go na badaniu USG lub przez pierwsze tygodnie życia niemowlaka. Jest ważny już w momencie narodzin, bo wspomaga zaczerpnięcie pierwszego oddechu, które jest szokiem dla małego organizmu.
- Dziecko reaguje gwałtownym, symetrycznym rozstawianiem ramion i otwarciem dłoni. Napręża się, wyginając plecy w łuk, napina i prostuje nóżki oraz odchyla główkę w tył, czasem np. uderza główką o przewijak (często dochodzi do niego przy zmianie pieluchy lub ubrania). Towarzyszy temu wdech i zdumienie.
- W drugiej fazie dziecko przywodzi ramiona z powrotem, kuli się, wydycha powietrze, przybiera pozycję embrionalną, zwykle też zaczyna płakać. Na pewno jest mocno zaniepokojone i trzeba je uspokoić, przytulić.
Co wyzwala odruch Moro
Wyzwalaczami odruchu Moro są bodźce:
- wzrokowe (np. nagle wyskakujący tost z tostera),
- dźwiękowe (szczeknięcie psa),
- dotykowe (zdejmowanie bluzki, zmiana temperatury)
- przedsionkowe (zmiana ułożenia główki, pozycji ciała, np. obrót).
Odruch Moro niekiedy przyczynia się do nocnych wybudzeń lub następuje podczas karmienia. Nagła zmiana pozycji przez mamę lub nawet wypowiedziane przez nią jedno słowo podczas relaksu doświadczanego przez malucha, może wytrącić go z hormonalnej równowagi. Warto też trzymać dziecko pewnie w rękach, by nie odczuwało lęku przed upadkiem.
Jak uspokoić dziecko podczas odruchu Moro
- Należy każdorazowo reagować na odruch Moro u dziecka i uspokoić go wedle możliwości: wziąć na ręce, przytulić, mówić spokojnie i delikatnie. Nie zawsze kołysanie jest właściwe, bo maluch może czuć się niepewnie.
- Aby uspokoić dziecko podczas odruchu Moro możesz zastosować technikę delikatnego poklepywania po plecach - to działa również przy usypianiu malucha na rękach.
- Warto podczas ubierania dziecka, kiedy ma zdjętą koszulkę czy body, położyć dłoń na jego klatce piersiowej - wiele niemowlaków czuje się wówczas spokojniej.
- Jeżeli odruch Moro jest wyjątkowo intensywny (zdarza się tak po cięciu cesarskim lub porodach zabiegowych), wypróbuj otulacze i spowijanie dziecka. Owijaj je ciasno, by miało poczucie bezpieczeństwa. To przypomina mu życie w łonie mamy, w którym spędziło jego większość.
- Zainwestuj w chustę: chustonoszenie jest niezmiernie polecane przez pediatrów i fizjoterapeutów w przypadkach dzieci wrażliwych i pobudliwych. Maluchy czują bliskość matki, niekiedy usypiają, a prawdopodobieństwo odczuwania lęku jest bliskie zeru.
- Przede wszystkim unikaj gwałtownych reakcji w życiu codziennym, które generują nieprzyjemne doznania. Pamiętaj o delikatnym odkładaniu dziecka do łóżeczka czy przenoszeniu go z miejsca w miejsce.
Odruch Moro a padaczka
Kiedy wygasa odruch Moro
Teoretycznie odruch Moro powinien zniknąć około 4 miesiąca życia, ale rodzice zgłaszają jego obecność nawet do ok. 6 miesiąca życia, np. jako nasiloną reakcję po szczepieniu, które jest bardzo stresującym momentem dla wielu dzieci. Co prawda można go mylić ze wzdrygnięciem, w które odruch Moro niespiesznie przechodzi z biegiem czasu.
Wygasaniu nie sprzyja zbyt duże napięcie i stres. Maluch jest też nośnikiem emocji matki, więc współodczuwa jej stan psychiczny, co nie pozostaje bez wpływu na rozwój nerwowy dziecka. Jeśli odruch Moro nie zanika, zmień otoczenie, pozbądź się zabawek emitujących dźwięki, wyłącz głośne radio czy telewizor. Powinno zaniepokoić cię też wygasanie odruchu Moro lub występowanie go w postaci jednostronnej, gdy rączki uciekają w niesymetryczny sposób. Skonsultuj się wtedy z lekarzem.
Kiedy odruch Moro nie zanika
Czasem zdarza się jednak, że odruch Moro nie zanika, a to może już powodować komplikacje. Jeżeli nie zacznie on wygasać, może powodować przesadzone reakcje na zaskoczenie, w późniejszym okresie staje się przyczyną fobii lub zaburzeń lękowych.
Podwyższony poziom hormonów stresu – kortyzolu i adrenaliny - przyczyniają się do osłabienia organizmu również pod względem fizjologicznym. Jeśli zaobserwujesz, że dziecko wciąż napina się i pręży z powodu zagrożenia lub strachu, skonsultuj się z lekarzem.
W świecie noworodka: Odruchy pierwotne, które towarzyszą maluchowiCo dzieje się w pierwszym tygodniu życia noworodkaJak dbać o ciemiączko
