Wydaje się, że niektóre dzieci rodzą się z predyspozycją do dobrego snu; łatwo zasypiają i przesypiają spokojnie całą noc. Inne jednak od urodzenia mają problemy z zasypianiem, utrzymywaniem snu bądź jednym i drugim. Takie problemy ze snem mogą być dość stresujące dla rodziców. Zapewne niektóre osoby cierpiące na bezsenność przypominają sobie, że ich kłopoty ze snem zaczęły się od zakłóceń powodowanych częstymi przebudzeniami dziecka.
W porównaniu z liczbą badań nad dorosłymi, przeprowadzono niewiele badań dotyczących problemów ze snem doświadczanych przez dzieci. Na szczęście, w ciągu ostatnich kilku lat nastąpił wzrost liczby badań nad snem noworodków, dzieci i młodzieży. Wiemy już, że choć dzieci mogą odziedziczyć predyspozycję do dobrego bądź zaburzonego snu, również mogą nauczyć się zachowań poprawiających sen.
Mimo że po urodzeniu noworodki śpią i budzą się bardzo często, już po kilku miesiącach od narodzin rozwijają rytm snu i czuwania, który pokrywa się z dniem i nocą. Chociaż większość zaczyna w tym czasie przesypiać całą noc, wiele z nich ma problemy z zaśnięciem o odpowiedniej porze, a inne nie mogą przespać całej nocy i po przebudzeniu same zasnąć.
Jak nauczyć noworodka odróżnić dzień od nocy?
Za dnia wystawiaj noworodki na jasne światło, aktywność i stymulację, a w nocy na ciemność i ciszę; to pomoże im nauczyć się rozróżniać dzień od nocy i ustanowić właściwy rytm temperatury ciała. Wraz z wiekiem, skracaj czas drzemek, budząc je; zwiększy to zapotrzebowanie na sen w nocy i pomoże nauczyć się, że od spania jest noc;
Tak jak wielu dorosłych potrzebuje odprężenia przed położeniem się do łóżka, również potrzebują go i niemowlęta. Czas ten powinien być dla nich przyjemny, przewidywalny i konsekwentny już po kilku miesiącach od urodzenia. Przyciemnianie światła i angażowanie dziecka w spokojne zajęcia, takie jak czytanie książek, śpiewanie kołysanek lub spokojne rozmowy, są skutecznymi zajęciami odprężającymi;
Upewnij się, że pokój noworodka jest w nocy dostatecznie ciemny i cichy. Jeśli musisz przewinąć lub nakarmić dziecko, ogranicz hałas, ruchy, rozmowy i inne rodzaje stymulacji do minimum. Stopniowo zmniejszaj liczbę nocnych karmień i wydłużaj czas pomiędzy nimi, co ograniczy przebudzenia. Większość dzieci powyżej szóstego miesiąca życia nie wymaga nocnego karmienia;
Jedną z najważniejszych rzeczy, jakiej niemowlę może się nauczyć, jest samodzielne zasypianie. Dlatego też noworodki powinny być kładzione do kołyski zanim zasną, by nauczyły się kojarzyć ją ze snem. Podobnie, jeśli dziecko budzi się w nocy, powinno nauczyć się zasypiać ponownie, będąc w kołysce. Staraj się nie pozwalać, by zasypiało przy piersi matki w czasie karmienia; mając tak ciepłe i wygodne do spania miejsce, nie nauczy się zasypiać w kołysce i trudno się temu dziwić. Oczywiście, noworodek, który w porze kładzenia do łóżka lub w środku nocy płacze, musi zostać uspokojony. Jednak między trzecim a szóstym miesiącem życia powinien już być nauczony samodzielnie zasypiać zamiast polegać na butelce, twoich ramionach czy trafiać do twojego łóżka.
Warto wiedzieć: Ile snu potrzebuje niemowlę?
Jak nauczyć niemowlaka samodzielnie zasypiać?
Dr Richard Ferber, pediatra ze Szpitala Dziecięcego przy Harvard Medical School i autor książki "Solve Your Child’s Sleep Problems", poleca następujący, stopniowy plan uczenia samodzielnego zasypiania dzieci w wieku od trzech do sześciu miesięcy.
Jeśli dziecko płacze w porze kładzenia do łóżka lub po śródnocnym przebudzeniu, pozwól mu płakać przez pięć minut. Następnie pójdź do jego pokoju, uspokój, kojąco do niego przemawiając, a potem wyjdź z pokoju. Nie wzmacniaj płaczu przez branie dziecka na ręce, masując je czy głaszcząc, ani przez pozostawanie w pokoju dłużej niż przez pięć minut.
Jeśli dziecko nadal płacze, pozwól mu płakać przez następne dziesięć minut i dopiero wtedy wróć do pokoju. Uspokój je bez brania go na ręce i znów szybko opuść pokój. Jeśli nadal płacze, wróć do pokoju dopiero po piętnastu minutach. Kolejne wizyty powinny następować po piętnastu minutach płaczu.
Kolejnej nocy pierwsze wejście do pokoju powinno nastąpić po dziesięciu minutach płaczu, drugie po piętnastu, a potem po dwudziestu. Każdej nocy dodawaj po pięć minut.
Dzięki tej metodzie większość dzieci uczy się samodzielnego zasypiania w ciągu tygodnia (czasem to rodzicom potrzeba tygodnia, by oswoić się z myślą, że mają pozwolić dziecku płakać dłużej niż pięć minut). W niektórych przypadkach dziecko może płakać pierwszej lub drugiej nocy przez godzinę albo dwie; jednak długość płaczu zwykle zmniejsza się każdej następnej nocy. Kluczem do odniesienia sukcesu w stosowaniu podejścia Ferbera jest konsekwencja i gotowość poświęcenia snu przez pierwsze kilka nocy wprowadzania jej (i dlatego wielu rodziców zaczyna stosować tę metodę w weekend).
Gdy dziecko stanie się trochę starsze, dobrym pomysłem jest pozwolenie mu na spanie z przytulanką lub kocykiem. Z czasem nauczy się kojarzyć zasypianie z przytulanką lub kocykiem, a nie z tobą.
Zobacz także: Pory snu u niemowląt
Fragment pochodzi z książki "Powiedz dobranoc bezsenności. Jak zdrowo spać i lepiej żyć" dr. Gregga D. Jacobsa (Studio Astropsychologii). Publikacja za zgodą wydawcy. Tytuł, lid i śródtytuły pochodzą od redakcji.
