Najlepszą metodą pozwalającą wyrobić u dziecka odpowiednie nawyki jest znalezienie złotego środka między jego biologicznymi tendencjami i zwyczajami, jakie panują w domu. Aby to uczynić przede wszystkim należy poznać naturalne czynniki, które decydują o rytmie snu dziecka w miarę jego dojrzewania.
Noworodki i niemowlęta - jak śpią?
W pierwszym okresie życia nasze pociechy śpią najdłużej – od 10,5 do 18 godzin na dobę z przerwami, które mogą trwać od jednej do trzech godzin. Podczas snu są przeważnie aktywne – mogą się poruszać, uśmiechać i przybierać różne miny.
Potrzebę snu u dziecka możemy poznać po jego grymaszeniu, płaczu lub pocieraniu oczu. Warto zauważyć odpowiedni moment i ułożyć pociechę do snu, zanim zaśnie nam na rękach. Kołysanie i przytulanie maleństwa nie jest dobrym nawykiem, ponieważ nie przyzwyczaja dziecka do samodzielnego zasypiania.
Lepiej jeśli nauczy się samo zasypiać i będzie kojarzyło ze snem własne łóżeczko, a nie obecność rodziców. To pomoże uniknąć sytuacji, kiedy dziecko budzi nas w nocy płaczem, ponieważ nie może zasnąć bez kołysania.
Zobacz też: Jakie jest zapotrzebowanie dzieci na sen?
Sen dzieci od trzeciego do jedenastego miesiąca życia
W tym okresie dzieci śpią zwykle około 14,5 godziny na dobę. Czasem jednak zdarza się, że nasze dziecko potrzebuje więcej snu – marudzi, jest niespokojne i często zasypia w innym miejscu niż łóżeczko. W takich sytuacjach należy obserwować dziecko i zanieść je do łóżeczka, kiedy tylko poczuje się senne.
W wieku sześciu miesięcy nasz maluch nie potrzebuje już nocnego karmienia i zwykle potrafi przespać całą noc. Jego sen może trwać od 9 do 12 godzin, zaś w ciągu dnia potrzebuje kilku drzemek – każda od 30 min. do 2 godzin.
W pierwszym roku życia rytm snu u dzieci staje się bardzo indywidualny, często zależy na przykład od uwarunkowań genetycznych. Wówczas nie powinniśmy zmuszać naszego malucha do snu, jeśli on nie odczuwa takiej potrzeby. Pamiętajmy, że popołudniowa drzemka nie ma wpływu na długość nocnego snu.
Dzieje się tak dlatego, że różni się ona od nocnego odpoczynku długością fazy REM. W związku z tym powinniśmy zadbać o to, by nasze dziecko nie tylko spało odpowiednią ilość godzin, lecz także robiło to w odpowiednich porach.
Zobacz też: Co musisz wiedzieć o śnie swojego dziecka?
Sen dzieci od pierwszego do trzeciego roku życia
W tym wieku dzieci potrzebują 12-14 godzin snu. Przed ukończeniem osiemnastego miesiąca życia większość naszych pociech ucina sobie tylko jedną popołudniową drzemkę, która trwa od jednej do trzech godzin. W tym okresie dzieci wyrabiają sobie pewne nawyki, którymi trzeba odpowiednio kierować, aby nie dopuścić do sytuacji, w której dziecko grymasi, jeśli nie odpowiada mu określona pora spania.
Na tym etapie życia dziecka trudno rozpoznać u niego oznaki senności. Lekkie zmęczenie może szybko przejść w całkowite wyczerpanie. Walka z tym znużeniem powoduje u niego grymaszenie i płaczliwość, co z kolei utrudnia mu później szybkie zaśnięcie.
Dzieci w wieku dwóch i trzech lat często miewają problemy ze spaniem – trudno je położyć do łóżka, budzą się w nocy, czasem skarżą się na nocne koszmary. Przyczyną tych kłopotów mogą być intensywne zmiany rozwojowe, które objawiają się potrzebą niezależności, rozwojem zdolności ruchowych, poznawczych i społecznych.
Sen dzieci w wieku przedszkolnym
Przedszkolaki wymagają zazwyczaj 11-13 godzin snu. W piątym roku życia zazwyczaj nie potrzebują już drzemki w ciągu dnia. W tym wieku dzieci powinny już mieć własne łóżeczko.
Niestety nie jest to łatwy okres dla naszych pociech – mogą wówczas lunatykować, bać się ciemności i wyobrażonych potworów, a także miewają nocne koszmary, które wiążą się z rozwojem ich wyobraźni.
Chodzenie do przedszkola może negatywnie wpłynąć na ich nawyki związane ze spaniem. Wówczas mogą budzić się w nocy i przychodzić do łóżka rodziców.
W takich momentach powinniśmy je uspokoić i odprowadzić do łóżeczka. Możemy przez chwilę z nimi zostać, by opowiedzieć bajkę, przytulić i pomóc w zasypianiu.
Zobacz też: Co wpływa na sen dziecka?
Sen dzieci w wieku szkolnym (5-12 lat)
Na tym etapie dzieci potrzebują dużo energii, aby wypełniać obowiązki szkolne, uczęszczać na dodatkowe zajęcia i prowadzić aktywne życie, dlatego powinny spać około 10-11 godzin.
Wielu rodziców zgadza się na umieszczenie telewizora w pokoju dziecka. Nie jest to dobry pomysł, ponieważ oglądanie telewizji przed snem powoduje kłopoty z zaśnięciem i lęki, a także przyczynia się do mniejszej ilości snu.
Dzieci w wieku szkolnym miewają trudności z samoakceptacją, które mogą się objawiać w postaci problemów ze snem. Dlatego przede wszystkim powinniśmy rozmawiać z naszymi pociechami, aby poznać ich rozterki i umiejętnie pocieszyć. W ten sposób nie dopuścimy do rozwinięcia się problemów, będących efektem bezsenności, takich jak zmiany nastroju, zaburzenia koncentracji i trudności wychowawcze.
Zobacz też: Sny dzieci
