Zupy wielkanocne podawane na święta różnią się w zależności od regionu. Na południowym wschodzie Polski popularny jest czerwony barszcz wielkanocny, na Śląsku - żur.
Spis treści:
Wielkanocne zupy - co można podać na wielkanocny stół?
Zupy wielkanocne popularne dawniej i dziś to:
- żur,
- żurek,
- barszcz biały,
- święconka,
- czerwony barszcz wielkanocny,
- zupa chrzanowa,
- zupa grzybowa z chrzanem.
Nie wiesz, czym się różni barszcz biały od żurku? Podstawową różnicę stanowi zakwas, a także dodatki - żurek gotuje się na wędzonce. Wariacji na temat żurku i barszczu białego jest bardzo wiele.
Barszczem białym bez przeszkód mogą raczyć się wegetarianie. Żurek w przeciwieństwie do barszczu, powinien zawierać tzw. wkładkę mięsną w postaci białej lub zwykłej kiełbasy i/lub wędzonki.
Możesz bez przeszkód dodać do niego również kaszę, grzyby, ziemniaki, jajka, groch czy bób. Barszcz biały natomiast jest bardzo często zabielany śmietaną i podawany jedynie z jajkiem.
Regionalne zupy wielkanocne
W wielkanocnym okresie prawie w każdym śląskim domu można spotkać tzw. żur żeniaty. To bardzo prosta zupa, składająca się jedynie z zakwasu, wędzonki oraz ziemniaków.
Żur częstochowski dodatkowo prócz wymienionych wyżej składników, zawiera także kiełbasę oraz świeżo starty chrzan.
Mieszkańcy Kielc i okolic, pierwszego i drugiego dnia świąt zajadają się żurkiem gotowanym na kościach wieprzowych, kiełbasie oraz soku (kwasie) z kiszonych ogórków. Dodawana jest do niego również śmietana. Zalewajka świętokrzyska prócz kiełbasy, wędzonego boczku, śmietany i słoniny uwzględnia także grzyby.
fot. Adobe Stock
Ciekawym przykładem jest również podkarpacka sodra. Bazuje ona na dwóch rodzajach serwatki: z mleka owczego oraz krowiego lub na zsiadłym mleku. Do zupy dodaje się także koniecznie poświęcone wędliny i mięsa, chrzan oraz majeranek.
Charakterystyczna dla wielu regionów jest również chrzanówka. Zupa chrzanowa wielkanocna jest gotowana na wywarze ze wszystkich tradycyjnych mięs, kiełbas i wędlin wielkanocnych, dużej ilości chrzanu, ziemniaków, jajek oraz śmietany. Całość zalewana jest zakwasem lub kwaśnicą, zsiadłym mlekiem czy samą serwatką.
Interesującą zupą na Wielkanoc jest także zupa święconka. Zupa ta w zależności od regionu może mieć różne wersje i być podawana na ciepło, jak i na zimno. Głównymi składnikami są kiełbasy, wędzonki i wędliny wielkanocne oraz jakiś produkt mleczny, np. ser, śmietana, serwatka, zsiadłe mleko. Czasami dodawany jest chrzan, kawałki chleba i przyprawy takie jak majeranek, czosnek czy tymianek.
Przepisy na zupy wielkanocne
Zobacz jak przygotować tradycyjny żurek wielkanocny na zakwasie z mąki żytniej. Przygotowanie zakwasu wymaga trochę czasu, dlatego zabierz się za to już kilka dni przed świętami.
Zupa chrzanowa wielkanocna
Składniki:
- 2,5 litra wody,
- 300 ml śmietany 18%,
- 1 słoiczek chrzanu,
- włoszczyzna,
- 0,5 kg surowej białej kiełbasy,
- 0,5 kg wędzonych kości,
- 3 ząbki czosnku,
- 3 liście laurowe,
- kilka ziaren ziela angielskiego,
- 1 łyżka mąki,
- jajka ugotowane na twardo,
- sól, pieprz, majeranek.
Sposób przygotowania:
- Do garnka włóż kości, obraną włoszczyznę, liście laurowe, ziele angielskie i zalej wodą. Posól i gotuj, aż mięso zmięknie.
- Śmietanę wymieszaj z mąką. Do wywaru dodaj śmietanę i chrzan.
- Białą kiełbasę podsmaż na patelni, a następnie podduś pod przykryciem przez kilka minut. Pokrój na kawałki i dodaj do zupy. Dopraw solą pieprzem i majerankiem, gotuj jeszcze przez 20 minut.
- Czosnek przeciśnij przez praskę i dodaj do zupy.
- Zupę podawaj z ugotowanymi jajkami.
fot. Adobe Stock
Święconka zupa
Składniki:
- 1 litr serwatki,
- 200 g kiełbasy,
- 200 g wędzonego boczku,
- 6 jajek,
- 3 łyżki świeżego tartego chrzanu,
- włoszczyzna,
- 2 liście laurowe,
- 2 ziarna ziela angielskiego,
- sól, pieprz.
Sposób przygotowania:
- Włoszczyznę obierz i pokrój, zalej wodą, tylko tak, by były przykryte. Dodaj liście laurowe i ziele angielskie, gotuj na średnim ogniu.
- Gdy warzywa zmiękną wlej serwatkę.
- Kiełbasę i boczek pokrój w kostkę, dodaj do zupy. Dopraw solą i pieprzem. Gotuj przez kolejne 20 minut.
- Jajka ugotuj na twardo, obierz i pokrój na ćwiartki.
- Do zupy dodaj chrzan. Podawaj z jajkami.
fot. Adobe Stock
Żurek wielkanocny na zakwasie
Składniki na zakwas:
- 1 litr ciepłej wody,
- 170 g mąki żytniej,
- 1 ząbek czosnku,
- skórka z 1 kromki chleba razowego.
Składniki na zupę:
- 2 litry wody,
- włoszczyzna,
- 200 g wędzonego boczku,
- 2 pętka zwykłej kiełbasy,
- 4 pętka białej kiełbasy,
- 4 jajka,
- 10 g suszonych grzybów,
- 4 ziemniaki,
- ½ litra zakwasu,
- 3 ziarna ziela angielskiego,
- 2 liście laurowe,
- sól, pieprz, czosnek,
- 2 łyżki chrzanu.
Sposób przygotowania:
- Wsyp do szklanego słoja 170 g mąki i zalej 0,5 litrem ciepłej wody.
- Poczekaj aż roztwór ostygnie.
- Następnie wlej resztę wody i wrzuć czosnek oraz skórkę od chleba.
- Wymieszaj i przykryj bawełnianą ściereczką lub gazą.
- Odstaw w zaciemnione i ciepłe miejsce na 2-3 dni.
- Do garnka wlej 2 litry wody. Wrzuć obraną włoszczyznę, wędzony boczek, pokrojoną w kostkę zwykłą kiełbasę, ziele angielskie oraz liść laurowy, sól i pieprz.
- Ugotuj wywar. Dodaj grzyby, obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki.
- Gotuj aż ziemniaki będą miękkie.
- Kolejno wlej zakwas i wrzuć białą kiełbasę.
- W osobnym garnku ugotuj na twardo jajka. Żurek podawaj z jajkami.
fot. Adobe Stock
Barszcz biały wielkanocny
Składniki:
- 200 g wędzonego boczku,
- włoszczyzna,
- 2 ząbki czosnku,
- 2 duże pętka zwykłej kiełbasy,
- 4 jajka,
- ½ kg kiszonej kapusty lub ½ litra sok z kiszonej kapusty,
- 2 liście laurowe,
- 3 ziarna ziela anielskiego,
- sól, pieprz,
- śmietana do zabielenia.
Sposób przygotowania:
- Do garnka wlej 2 litry wody. Dodaj obraną włoszczyznę, wędzony boczek oraz pokrojoną w kostkę kiełbasę, sól, pieprz, czosnek, ziele angielskie, liście laurowe.
- Ugotuj wywar. Następnie dodaj kiszoną kapustę lub dolej sok z kiszonej kapusty.
- Gotuj przez następne 30 minut.
- W osobnym garnku ugotuj jajka na twardo.
- Barszcz biały podawaj z jajkami oraz śmietaną.
fot. Adobe Stock
Artykuł powstał na podstawie tekstu Aleksandry Wierzejskiej. Pierwotnie został opublikowany 25.03.2013.
Zobacz więcej przepisów na Wielkanoc:
20 przepisów na babkę wielkanocną
Przepisy na mięsa wielkanocne
Sałatki na Wielkanoc
