Mobbing w pracy - czym jest (definicja prawna) i jak się bronić

mobbing w pracy fot. Adobe Stock
Mobbing to długotrwałe, nękające działania skierowane przeciwko pracownikowi, które mają na celu poniżyć go, zastraszyć czy ośmieszyć. Mobbingiem jest obrażanie pracownika, wyzywanie go, izolowanie, upokarzanie, grożenie mu.
mobbing w pracy fot. Adobe Stock

Mobbing to molestowanie psychiczne, którego celem jest podporządkowanie sobie ofiary. To rodzaj przemocy, który dziś szczególnie związany jest z relacjami w pracy. Najczęściej mobbingującymi są pracodawcy i osoby postawione nieco wyżej w hierarchii.

Spis treści:

  1. Czym jest mobbing?
  2. Jak rozpoznać mobbing w pracy?
  3. Mobbing w pracy - kim jest ofiara, a kim dręczyciel?
  4. Jak walczyć z mobbingiem w pracy?

Czym jest mobbing?

Słowo mobbing pochodzi od anielskiego zwrotu „mobb” i oznacza linczowanie kogoś. Międzynarodowa Organizacja Pracy za mobbing uznaje upokarzające zachowania pracownika, którego celem jest zaszkodzenie drugiej osobie.

Mobbing to obraźliwe zachowanie poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowania zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników (...) obejmuje ono sprzysięganie się lub mobbing przeciwko wybranemu pracownikowi, który staje się przedmiotem psychicznego dręczenia. Mobbing zawiera stale negatywne uwagi lub krytykę, izolowanie osoby od kontaktów społecznych, plotkowanie lub rozprzestrzenianie fałszywych informacji
- Międzynarodowa Organizacja Pracy.

Chociaż mobbing jest zjawiskiem znanym już od dawna, to niestety niewiele osób wie, jak sobie z nim poradzić. Nieustanne komentarze, fala krytyki, hejt, plotkowanie, wyśmiewanie i szykanowanie na oczach innych pracowników to tylko niektóre sytuacje, które można zaliczyć do mobbingu.

Jak rozpoznać mobbing w pracy?

Mobbing może mieć wiele różnych form. Oto 10 najczęściej powtarzanych zachowań, które są zaliczane do przemocy psychicznej w pracy:

  • ciągłe prześladowanie,
  • nękanie,
  • obgadywanie,
  • krytyka pracy bez powodu,
  • wkraczanie w życie prywatne ofiary i krytyka,
  • groźby ustne,
  • zastraszanie zwolnieniem,
  • zabranianie innym kolegom z pracy rozmów z osobą nękaną,
  • publiczne szykanowanie,
  • zlecanie zadań służbowych, które godzą w kompetencję i godność pracownika.

Mobbing charakteryzuje się też:

  • celową agresją, która świadomie wymierzona jest w konkretną osobę,
  • zależnością ofiary od prześladowcy - wysoko postawiony pracownik lub szef czuje się bezkarny, dlatego pozwala sobie na atakowanie innych, bo wie, że nic nie zagraża jego pozycji,
  • specyficzną komunikacją lub jej brakiem - osoba mobbingująca unika rozmów z ofiarą, gdyż uważa się za przedstawiciela wyższej klasy. Często przysłowiowy kat komunikuje się z poniżanym pracownikiem jedynie za pomocą rozkazów,
  • perfidią - złośliwe uwagi, dziwny wzrok, aluzje czy niemiłe żarty wymierzone w jedną osobę to działanie mające na celu skuteczne zaszkodzenie innemu pracownikowi. Ma też odsunąć go od kolegów i sprawić, że będzie odosobniony i nielubiany.

Mobbing w pracy - kim jest ofiara, a kim dręczyciel?

Ofiarą mobbingu padają najczęściej osoby nieśmiałe, niezintegrowane jeszcze z innymi pracownikami, często nowi w danej firmie. Są to też ludzie zależni, na niższym stanowisku, niemające komu się poskarżyć i z kim porozmawiać o swoim problemie (jak nie zostać ofiarą mobbingu w pracy).

Mobber, czyli prześladowca zawsze jest silniejszy, zarówno pod względem psychicznym, jak i pod względem swojej pozycji w firmie. Często bywa to szef, manager, lider zespołu albo ktoś wysoko postawiony. To też osoba ogólnie lubiana w grupie, która ma poparcie i aby poprawić swoje samopoczucie czy własne ego, szuka kozła ofiarnego.

Jak walczyć z mobbingiem w pracy?

Mobbing jest przemocą psychiczną i stanowi przestępstwo. Jeśli uważasz, że twój kolega z pracy cię mobbinguje, pamiętaj, że możesz i powinnaś z tym walczyć. Co możesz zrobić?

  • Opowiedz o męczącej cię sytuacji pracodawcy i poproś o pomoc (jak udowodnić mobbing w pracy).
  • Dokumentuj przypadki mobbingu i zbieraj świadków oraz dowody.
  • Skorzystaj z pomocy psychologa lub coacha firmowego. Pamiętaj, że pracodawca ma obowiązek zapewnić wsparcie psychiczne pracownikom.
  • Możesz zgłosić skargę do Państwowej Inspekcji Pracy (można to zrobić anonimowo). Ostatecznym krokiem jest skierowanie sprawy do sądu.

Zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca powinien przeciwdziałać mobbingowi, a pracownik może żądać od pracodawcy zadośćuczynienia za mobbing. Pracownik - ofiara mobbingu - ma też prawo domagać się odszkodowania za poniesione straty psychiczne.

Więcej o mobbingu:Jak radzić sobie z mobbingiem - 9 sposobówZ życia wzięte - sadystyczna szefowa doprowadziła do nieszczęścia! Historia mobbinguMobbing w Polsce. Niektórzy ludzie, gdy dostaną trochę władzy, zamieniają się w potwory. Dlaczego?