Kiedy pracodawca nie może wypowiedzieć lub rozwiązać umowy o pracę?
Pracownica w ciąży ma zapewnioną przez prawo pracy szczególną ochronę, także w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Wynika to ze szczególnej troski ustawodawcy o godziwy byt materialny przyszłej i komfort psychiczny przyszłej mamy. Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownicą będącą w ciąży oraz podczas urlopu macierzyńskiego, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy, a zakładowa organizacja związkowa, która reprezentuje pracownicę, wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Pracodawca nie może także rozwiązać umowy o pracę, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia. W sytuacji, kiedy pracownica dowiedziała się o ciąży już po rozwiązania stosunku pracy, a zaszła w nią w okresie wypowiedzenia, może zażądać od pracodawcy uznana tej czynności za bezskuteczną. Wystarczy, że przedstawi stosowne zaświadczenie lekarskie, stwierdzające, że w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (najpóźniej w ostatnim dniu), była w ciąży.
Zobacz także: Okres wypowiedzenia umowy o pracę - sprawdź, jaki ci przysługuje
Pracodawca nie może także wypowiedzieć ani rozwiązać umowy:
- zawartej na czas określony;
- zawartej na czas wykonania określonej pracy;
- zawartej na okres próbny przekraczający jeden miesiąc;
która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Wtedy pracodawca ma obowiązek przedłużyć umowę do dnia porodu. Kobieta nie ma prawa do urlopu macierzyńskiego ani urlopu wychowawczego, gdyż urlopy te należą się tylko pracownicom pozostającym w stosunku pracy. Zyskują jednak uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego.
Przepisu nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Zobacz także: Komu przysługuje urlop macierzyński?
Kiedy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży?
Przepisy prawa przewidują możliwość wypowiedzieć umowy o pracę pracownicy będącej w ciąży lub przebywającej na urlopie macierzyńskim. Zgodnie z artykułem przytoczonym powyżej, wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy w przypadku pracownicy będącej w ciąży może nastąpić gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy, a zakładowa organizacja związkowa, która reprezentuje pracownicę, wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Co to oznacza w praktyce?
Wypowiedzenie umowy pracownicy będącej w ciąży lub przebywającej na urlopie macierzyńskim może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
W każdym z przypadków pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Pracodawca może rozwiązać z ciężarną pracownicą stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia (w trybie dyscyplinarnym) z przyczyn przez nią zawinionych, czyli z powodu poważnego naruszenia obowiązków pracowniczych, np. polegającego na spożywaniu alkoholu w miejscu pracy.
Pracodawca może to uczynić tylko, jeśli zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Ponadto reprezentująca pracownicę w ciąży zakładowa organizacja związkowa musi wyrazić zgodę na rozwiązanie z pracownicą umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym.
Zobacz także: Ciąża a umowa na pracę zlecenie
W innych sytuacjach wypowiedzenie umowy o pracę kobiecie ciężarnej nie jest możliwe. Jeżeli pracodawca nie stosuje się do powyższych obowiązków a załatwienie sprawy polubownie nie przynosi efektów, pracownica powinna wystąpić do sądu pracy oraz zawiadomić Państwową Inspekcję Pracy.
Zobacz także:
Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu!
Ciąża a umowa zlecenie
Kiedy powiadomić pracodawcę o ciąży?
