fot. Fotolia
Okres wypowiedzenia umowy o pracę istnieje po to, by chronić interesy zarówno pracownika jak i pracodawcy. Dzięki niemu pracownik ma czas na znalezienie nowej pracy, a pracodawca na znalezienie kogoś na jego miejsce. Rozwiązanie stosunku pracy przez wypowiedzenie wiąże się z zachowaniem konkretnego okresu wypowiedzenia, który jest różny w zależności od kilku czynników oraz określonych praw przysługujących obu stronom.
Od czego zależy długość okresu wypowiedzenia?
Długość okresu wypowiedzenia może być różna. Zależy ona od:
- rodzaju umowy: czy jest to umowa na czas określony, czas nieokreślony, umowa na zastępstwo nieobecnego pracownika, umowa na czas wykonywania określonego zadania czy też umowa na okres próbny;
- czasu na jaki została zawarta umowa;
- czasu trwania umowy lub stażu zakładowego pracownika: ma to istotne znaczenie w przypadku umowy o pracę na czas nieokreślony.
Zobacz także: Ciąża a umowa na czas określony
Okres wypowiedzenia w przypadku poszczególnych umów
Na początek warto uściślić, że okres wypowiedzenia oznaczony w tygodniach kończy się w zawsze w sobotę, a oznaczony w miesiącach - ostatniego dnia miesiąca.
Umowa na czas określony - wypowiedziana może być wyłącznie umowa na czas określony zawarta na okres co najmniej 6 miesięcy i zawierająca klauzulę wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie.
Umowa na czas nieokreślony – długość okresu wypowiedzenia uzależniony jest w tym przypadku od okresu przepracowanego u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik pracował krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik przepracował co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik przepracował co najmniej 3 lata.
W przypadku wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony ważny jest okres zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy.
Do okresu zatrudnienia wlicza się także zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy, o ile zmiana pracodawcy nastąpiła w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i stał się on pracodawcą w dotychczasowych stosunkach pracy z pracownikami lub jeśli jest on następcą prawnym wcześniejszego pracodawcy.
Zobacz także: Czy kobieta może wypowiedzieć umowę w czasie ciąży?
Chcąc ustalić długość okresu wypowiedzenia, należy zsumować wszystkie okresy zatrudnienia u obecnego pracodawcy, niezależnie od rodzaju umowy o pracę, wymiaru czasu pracy czy przerw między kolejnymi zatrudnieniami.
Pracownik był związany z danym pracodawcą najpierw trzymiesięczną umową na okres próbny, potem przeszedł na trzymiesięczną umowę na czas określony, następnie zaproponowano mu umowę na czas nieokreślony. Po dwóch latach pracownik składa wymówienie umowy o pracę. Chcąc ustalić przysługujący mu okres wypowiedzenia, pracodawca musi zliczyć wszystkie dotychczasowe okresy zatrudnienia – od umowy na czas próbny do umowy na czas nieokreślony.
Jeżeli pracownik wykonywał pracę związaną z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie (np. kasjer, sprzedawca, magazynier itp.), okres wypowiedzenia może być dłuższy. Musi to jednak być określone w umowie. Pracownikowi może wtedy przysługiwać :
- 1 miesiąc, jeżeli przepracował mniej niż 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli przepracował co najmniej 6 miesięcy.
Umowa na okres próbny:
- 3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Zobacz także: Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w czasie ciąży
Umowa na zastępstwo - 3 dni robocze.
Czy pracodawca zawsze musi podać przyczynę zwolnienia?
Jeśli umowę z pracownikiem rozwiązuje pracodawca, w wypowiedzeniu umowy zawartej na czas określony nie musi on przedstawiać przyczyny zwolnienia. W przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony pracodawca musi wskazać przyczynę zwolnienia. W obu przypadkach pracodawca musi zamieścić w wypowiedzeniu pouczenie o prawie zwolnionego do odwołania się do sądu pracy.
Należy także pamiętać, że wypowiedzenie musi mieć formę pisemną niezależnie od tego, czy składa je pracownik czy pracodawca i że odmowa jego przyjęcia nie wstrzymuje biegu wypowiedzenia.
Kiedy pracownik może wziąć wolne na poszukiwanie nowej pracy?
Jeżeli pracodawca nieoczekiwanie złożył wypowiedzenie pracownikowi, ten ma prawo wziąć wolne na poszukiwanie nowego zatrudnienia jeśli związany był umową na czas nieokreślony (niezależnie ile dni przepracował), umową na czas określony (tylko jeśli zawarta była na co najmniej 6 miesięcy i widniał w niej zapis o wcześniejszym wypowiedzeniu) lub umową na okres próbny (tylko jeśli zawarta była na 3 miesiące).
Za czas zwolnienia na poszukiwanie nowego zatrudnienia pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.
To, ile dni wolnych może wziąć pracownik, zależy od długości przysługującego mu okresu wypowiedzenia. Jeśli okres wypowiedzenia wynosi:
- 2 tygodnie lub 1 miesiąc – należą się 2 dni wolne;
- 3 miesiące – 3 dni wolne.
Dni wolne nie przysługują jednak pracownikowi, który sam złożył wymówienie umowy.
Zobacz także: Przerwy w pracy przysługujące pracownikowi - poradnik
