Umowa zlecenia
Umowa zlecenia należy do kategorii umów cywilnoprawnych, dlatego będą miały do niej zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Istota tej umowy polega na tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Wykonawcy zlecenia nie przysługują żadne uprawnienia pracownicze, takie jak zwolnienie od pracy na zlecone przez lekarza badania lekarskie, zakaz wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej, ochrona stosunku pracy (zakaz rozwiązania umowy o pracę w okresie ciąży przez pracodawcę). Kobiecie w ciąży pracującej na podstawie umowy zlecenia przysługują tylko takie uprawnienia, które wynikają z treści zawartej umowy.
Zobacz: umowa zlecenie na czas nieokreślony
Wypowiedzenie
Zlecenie może wypowiedzieć każda ze stron i co istotne nie można z góry zrzec się prawa do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów. Jeżeli strony nie ograniczyły dopuszczalności rozwiązania zlecenia do ważnych po temu powodów, nie muszą - składając drugiej stronie stosowne oświadczenie woli - nawet wskazywać powodów wypowiedzenia. Z tych regulacji wynika więc jasno, że kobieta w ciąży nie może liczyć na ochronę stosunku pracy. Tylko od dobrej woli pracodawcy będzie zależało czy jej nie zwolni.
Zleceniodawca wypowiadając umowę powinien zleceniobiorcy:
- przy każdym zleceniu zwrócić uzasadnione wydatki,
- przy zleceniu odpłatnym uiścić ponadto odpowiednią część umówionego wynagrodzenia,
- w braku ważnych powodów wypowiedzenia naprawić także ewentualną szkodę.
Jeżeli umowa zlecenia wykazuje cechy umowy o pracę tzn. jest wykonywana w warunkach podporządkowania, w określonym miejscu i czasie, osobiście i odpłatnie, to kobieta może wystąpić z powództwem do sądu pracy o ustalenie, iż umowa zlecenia była faktycznie umową o pracę.
Wystąpienie z takim roszczeniem jest możliwe zarówno po rozwiązaniu umowy jak i jeszcze w trakcie jej trwania. Uwzględnienie powództwa przez sąd jest jednoznaczne z przyznaniem kobiecie ochrony w związku z macierzyństwem przewidzianej w kodeksie pracy.