Warzywa kapustne są bardzo popularne w polskich ogrodach, podobnie niestety jak podgryzające je szkodniki. W zwalczaniu najważniejsza jest profilaktyka i stosowanie środków, które odstraszają nieproszonych gości.
Spis treści:
Najczęstsze szkodniki kapustnych
Co zjada kapustę i jej bliższych czy dalszych kuzynów? To, jakich nieproszonych gości będziesz mieć w ogrodzie, zależy w dużej mierze od warunków glebowych i stanowiska, na którym uprawiasz warzywniak. Mogą pojawić się przez cały okres wegetacji i podczas żeru osłabiają i uszkadzają całe rośliny.
Pierwszym objawem obecności szkodników w warzywach kapustnych są dziury w liściach - mogą być małe, ale także bardzo duże, czasem też są to wygryzienia przy krawędziach liści. Szkodniki żerują często jeszcze w stadium poczwarki lub larwy (jak w przypadku pędraków).
Szkodniki kapustnych: ślimaki
Ślimaki uwielbiają żerować na warzywach kapustnych, podgryzając liście i drążąc w nich dziury. Często ukrywają się w spodnich częściach liści, choć potrafią także jawnie przesiadywać na samej górze główki. Ślimaki w ogrodzie możesz zwalczyć na wiele sposobów, w większości domowych. Przede wszystkim warto sięgnąć po produkty, które mają nieprzyjemną dla tych szkodników strukturę, a także zapach i smak.
Aby odstraszyć ślimaki warto sięgnąć po:
Sól jest najbardziej niehumanitarnym z domowych sposobów, ponieważ jej właściwości sprawiają, że szkodniki dosłownie wysuszają się, kiedy wpełzną na rozsypane drobinki soli.
fot. Szkodniki kapustnych: ślimaki/Adobe Stock, kosobu
Szkodniki kapustnych: pędraki
Pędraki to larwy chrabąszczy, które mają zdolność żerowania na roślinach, najczęściej na korzeniach. Są białe i dość spore jak na larwy (mają ok. 5 cm długości). Spędzają czas głównie pod ziemią, dlatego też ich celem są korzenie warzyw. W związku z tym nie ma oczywistych objawów na powierzchni roślin, po prostu nagle zaczyna ona więdnąć, a po wyciągnięciu z ziemi prawie w ogóle nie ma korzeni.
Często możesz zobaczyć je też po rozgarnięciu wierzchniej części ziemi. Możesz próbować usuwać je ręcznie albo zastosować opryski oraz podlewanie specjalnymi preparatami - dostępnymi w sklepach ogrodniczych lub domowymi. Sprawdzi się np. podlewanie ogrodu gnojówką z wrotyczy.
Szkodniki kapustnych: mszyce
Choć mszyce żerują głównie na pędach roślin kwitnących i ozdobnych, mogą zaatakować także warzywa kapustne. Najczęściej pojawiają się w słonecznym i suchym okresie. Żerują na liściach, wypijając z nich sok i stopniowo prowadząc do osłabienia i uszkodzenia całej rośliny. Dodatkowo pozostawiają na niej nieprzyjemną czarną maź, mogą też przenosić choroby.
Kapustne mogą nie zawiązywać w ogóle plonów albo mogą rosnąć bardzo niewielkie (jeśli inwazja mszyc jest duża). Niestety te szkodniki szybko się rozprzestrzeniają, ale istnieje sporo domowych sposobów na mszyce. To przede wszystkim opryski - sprawdzi się przede wszystkim oprysk z sody oczyszczonej oraz opryski z octu. To bezpieczne dla roślin i bezwzględne dla mszyc metody, a zatem stosowane są chętnie nie tylko przez działkowców-hobbystów, ale także profesjonalistów.
Szkodniki kapustnych: śmietka kapuściana
Śmietka kapuściana, a raczej jej larwy, atakują system korzeniowy roślin kapustnych. Najbardziej lubią młode rozsady, które mają bardzo delikatne korzenie - śmietka drąży w nich tunele, zarobaczywiając je stopniowo. Zaatakowane rośliny bardzo słabo rosną i więdną, czasem zupełnie obumierają. Śmietka jest niewielka, ma mniej niż centymetr długości i kremową barwę.
Z larwy powstają dorosłe muchówki, które przypominają nieco większe muszki owocówki. Aby uchronić się przed atakiem śmietki, warto stosować specjalne płachty w rozsadach, które uniemożliwiają składanie jaj. Sprawdzą się także chemiczne opryski.
Szkodniki kapustnych: gąsienice
Gąsienice to chyba najbardziej uporczywe szkodniki roślin kapustnych. Istnieje wiele gatunków gąsienic motyli, które uwielbiają podgryzać liście, są to np.:
- bielinek kapustnik,
- bielinek rzepnik,
- piętnówka kapustnica,
- tantniś krzyżowiaczek.
Gąsienice nie tylko wygryzają w liściach dziury, ale także zanieczyszczają całą roślinę swoimi odchodami. Podczas żeru uszkadzają też główki kapusty, przez co warzywo więdnie. Zwalcza się je przy pomocy chemicznych oprysków zawierających szczepy bakterii Bacillus thuringiensis. Dodatkowo najskuteczniejszą metodą jest po prostu ręczne zbieranie i usuwanie gąsienic.
Wiele motyli nie lubi dodatkowo zapachu większości ziół, dlatego warto w okolicy kapustnych sadzić np. miętę, lawendę, tymianek lub szałwię. Owad nie będzie chętny do składania tam jaj.
fot. Szkodniki kapustnych: gąsienice motyli/Adobe Stock, nataba
Jak zwalczać szkodniki w kapuście?
Zwalczanie szkodników kapustnych to przede wszystkim zapobieganie ich pojawianiu się. Ważne jest, aby nie sadzić warzyw kapustnych dwa razy w tym samym miejscu i dokładnie przekopywać ziemię przed lub po sezonie. W trakcie ugorowania oraz w sezonie zimowym warto postawić na nieco bardziej "drastyczne" metody (nawozy, opryski, etc.), ponieważ nie ma wtedy ryzyka uszkodzenia samej rośliny.
Możesz także sadzić rośliny, których zapach odstrasza szkodniki - to przede wszystkim te intensywnie pachnące, czyli mięta, tymianek, lubczyk oraz lawenda. Szkodniki pełzające skutecznie zniechęcisz, rozsypując dookoła grządek cynamon, sól, fusy z kawy lub inne produkty o charakterystycznej, granulkowej strukturze.
Czym pryskać kapustę na robaki?
Najskuteczniejszym sposobem zwalczania szkodników są chemiczne opryski (lub przygotowane z domowych środków, np. octu, sody lub drożdży). Dość uniwersalnym środkiem przeciw szkodnikom jest Lepinox Plus - jest skuteczny wobec gąsienic oraz np. ćmy bukszpanowej. Śmietkę natomiast zwalczysz skutecznie przy pomocy tzw. pyretroidów (np. Arkan 050, Karate Zeon 050).
Świetnym domowym sposobem jest oprysk z mydła i sody lub zakup gotowego mydła potasowego. Nie uszkodzi roślin, a skutecznie zwalczy obecne na liściach i w korzeniach szkodniki.
Czytaj także:
Szkodniki roślin doniczkowych
Jak stosować jodynę w ogrodzie?
Najczęstsze choroby truskawek
