Boisz się, że niektóre warzywa rujnują ci wątrobę? Raczej nie masz się czego obawiać, o ile jesz warzywa w naturalnej formie. Rujnować wątrobę mogą za to warzywa nadpleśniałe, smażone w głębokim tłuszczu i mocno przetworzone.
Spis treści:
- Co prawdziwie rujnuje wątrobę?
- Warzywa, które naprawdę rujnują wątrobę
- Warzywa niepolecane w diecie wątrobowej
Co prawdziwie rujnuje wątrobę?
Jeśli oczekujesz odpowiedzi, że na twoją wątrobę źle wpływa konkretny gatunek warzyw, rozczarujesz się. Składniki, które rujnują wątrobę to przede wszystkim:
- alkohol,
- leki zażywane w nieodpowiedni sposób,
- palenie tytoniu,
- inne używki,
- kolorowe napoje,
- tłusta, przetworzona żywność.
Nie możesz obwiniać warzyw za problemy z wątrobą, choć jest tu kilka wyjątków. Niektóre warzywa nie wpływają dobrze na wątrobę. To jednak nie ich właściwość sama w sobie, ale sposób obróbki i nieodpowiednie przechowywanie, są za to odpowiedzialne.
Warzywa, które naprawdę rujnują wątrobę
Spleśniałe warzywa rujnują wątrobę
Warzywa, które dosłownie podtruwają wątrobę, to przede wszystkim warzywa nadpleśniałe. Jeśli na jakimś produkcie pojawi się pleśń, koniecznie go wyrzuć. Liczy się nawet niewielka plamka pleśni. Całe warzywo lub owoc jest już zajęte przez toksyny.
Nie odkrawaj kawałka warzywa z pleśnią, nie zbieraj łyżeczką pleśni ze słoika. Pogódź się ze stratą danego produktu. To nie marnotrawstwo, a dbanie o zdrowie.
Za toksyczne właściwości spleśniałych warzyw w stosunku do wątroby, odpowiadają aflatoksyny produkowane przez grzyby pleśni bytujące na jedzeniu. Nie ma wątpliwości co do ich rakotwórczego działania. Są umieszczone na liście kancerogenów przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer). Oznacza to, że naukowcy są pewni ich szkodliwego działania. Aflatoksyny są powiązane m.in. z rakiem wątroby, ale uszkadzają też nerki i układ odpornościowy. Szczególnie uważać powinny na nie kobiety w ciąży, gdyż mogą bezpośrednio przyczynić się do wad rozwoju płodu.
fot. Adobe Stock, CStock
Warzywa smażone na głębokim tłuszczu, a wątroba
Wątroba nie przepada za nadmiarem tłuszczu w diecie. Szczególnie chodzi o przetworzony tłuszcz słabej jakości np. poddany smażeniu. Jeśli chcesz zadbać o zdrowie swojej wątroby, zrezygnuj z bardzo tłustych potraw smażonych, w tym smażonych warzyw. Chodzi na przykład o:
- klasyczne frytki,
- panierowane warzywa smażone na głębokim oleju,
- smażone krążki cebulowe.
Przetworzone warzywa a wątroba
Wątroba to narząd służący do oczyszczania krwi z metabolitów i szkodliwych substancji. Wszystkie substancje, które przedostaną się do krwiobiegu z jelit, ze skóry i z powietrza, trafiają do wątroby.
Jeśli zależy ci na zdrowiu tego narządu, unikaj przetworzonego jedzenia z dużą ilością dodatków, w tym nadmiernie przetworzonych warzyw. Jeśli masz wybór, sięgaj po świeże lub kiszone warzywa, a nie te marynowane.
Sama rób przetwory z warzyw w sezonie, albo korzystaj z mrożonek. Unikaj warzyw w solance, marynowanych i solonych. Dokładnie czytaj etykiety i wybieraj produkty z jak najprostszym składem. Nie nadwyrężysz wtedy wątroby i nie narazisz jej na nadmierne obciążenie.
Warzywa niepolecane w diecie wątrobowej
Omawiając temat wątroby i warzyw warto też wspomnieć o typowej diecie wątrobowej, stosowanej u osób ze schorzeniami tego narządu.
Jeśli masz chorą lub nadwyrężoną wątrobę i stosujesz dietę wątrobową, powinnaś wykluczyć z jadłospisu niektóre warzywa. Nie oznacza to jednak, że ogólnie źle wpływają one na zdrowie wątroby, ale mogą być zbyt ciężkie dla już nieprawidłowo funkcjonującego układu pokarmowego.
Są to więc warzywa polecane dla zdrowo funkcjonującej wątroby, ale jeśli coś jest z tym narządem nie tak, warto je ograniczyć lub wykluczyć. Chodzi np. o:
- surowe warzywa (w zależności od indywidualnej tolerancji np. surowa papryka, szpinak, pomidory),
- warzywa kiszone (jeśli nie są tolerowane),
- warzywa wzdymające (np. czosnek, kalafior, kapusta i cebula),
- warzywa smażone.
Jakie warzywa warto jeść zatem w diecie wątrobowej? Przede wszystkim postaw na warzywa gotowane, przecierane i duszone. Są łatwiejsze do stawienia i przyswojenia przez organizm.
fot. Adobe Stock, rh2010
Jadłospis diety wątrobowej to ogólnie mówiąc dieta łatwostrawna, z ograniczeniem tłuszczu. Podobny jadłospis można stosować jako menu po wycięciu woreczka żółciowego.
Pamiętaj, że wymienione w tym akapicie produkty są niepolecane jedynie przy występującej już chorobie wątroby. Nie jako profilaktyka i ochrona wątroby. Jeśli nie czujesz się źle po surowych warzywach, albo bez problemu możesz jadać warzywa uznane jako wzdymające, jedz je dalej śmiało. To nie one rujnują zdrowie twojej wątroby, a wręcz je wspierają.
Źródła:
I. Sajór; Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej; Aflatoksyny w żywności a rak wątroby; ncez.pzh.gov.pl/. dostęp: 17.01.2022.
Jackson PE, Groopman JD. Aflatoxin and liver cancer. Baillieres Best Pract Res Clin Gastroenterol. 1999 Dec;13(4):545-55. doi: 10.1053/bega.1999.0047. PMID: 10654919.
Czytaj także:
Jakie jest najzdrowsze warzywo świata? Top 10 warzyw pod względem wartości odżywczych
Czy istnieje warzywo, które rujnuje stawy? Jak powinna wyglądać dieta w chorobach stawów?
Warzywa które można wyhodować z resztek - 7 gatunków
Wykorzystaj kod rabatowy Carrefour i zacznij oszczędzać na codziennych zakupach. Kupuj online z dostawą do domu i dodatkowo ciesz się wygodą i wolnym czasem!
