Topinambur (słonecznik bulwiasty, karczoch jerozolimski) to bulwa z niskim indeksem glikemicznym i o niewielkiej zawartości węglowodanów. W diecie cukrzycowej topinambur stosuje się zamiast ziemniaków. Topinambur zawiera inulinę, która obniża ładunek glikemiczny posiłków i wspiera zdrową mikroflorę. Słonecznik bulwiasty to prawdziwy superfood dla cukrzyków.
Spis treści:
- Topinambur - ludowy lek na cukrzycę
- Zalety topinamburu dla cukrzyków
- Topinambur a ziemniak w diecie cukrzyków
- Węglowodany w topinamburze
- Indeks glikemiczny topinamburu
- Topinambur - wpływ na poziom cukru
- Jak jeść topinambur, by skorzystać z jego właściwości przeciwcukrzycowych?
Topinambur - ludowy lek na cukrzycę
Topinambur jest od wieków postrzegany przez medycynę ludową jako lek na cukrzycę. To bulwa o stosunkowo niskiej zawartości skrobi, przez co nie podbija znacząco cukru we krwi. Ze względu na zawartą w topinamburze inulinę, glikemia poposiłkowa może wręcz ulegać poprawie.
Topinambur, inaczej nazywany słonecznikiem bulwiastym lub karczochem jerozolimskim, ma jeszcze jeden przydomek: cukrzycowy ziemniak.
W medycynie ludowej topinambur stosowało się jako zamiennik ziemniaków w diecie osób z cukrzycą. Takie podejście jak najbardziej ma sens, ponieważ bulwy topinamburu mają znacznie mniej węglowodanów przyswajalnych, a to tego inne zalety w diecie cukrzyków.
Zalety topinamburu dla cukrzyków
Topinambur ma w diecie cukrzyków naprawdę sporo zalet. To nie tylko przesłanki o dobrym działaniu przekazywane z ust do ust. Topinambur jest dokładnie przebadany. Wiele jego potwierdzonych właściwości popiera twierdzenie, że to niezwykle prozdrowotny produkt dla cukrzyków, osób z insulinoopornością i stanem przedcukrzycowym. Oto najważniejsze zalety topinamburu w kontekście poziomów cukru.
Topinambur to źródło inuliny zdrowej dla cukrzyków i nie tylko
Topinambur zawiera od 8 do 13% inuliny, to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł tego cennego składnika. Inulina nie jest trawiona przez ludzki układ pokarmowy, ale jest dzięki temu pożywieniem dla bakterii jelitowych. Inulinę nazywa się więc naturalnym prebiotykiem.
Zdrowa i silna mikroflora jelitowa to zalety zdrowotne na każdym polu. Odpowiedni zestaw bakterii jelitowych potrafi:
- zmniejszać insulinooporność,
- redukować hiperglikemię,
- poprawiać tolerancję glukozy.
Mikroflora dba też o zdrowie całych jelit, które regulują działanie organizmu w wielowymiarowy sposób.
Wysoka zawartość inuliny w topinamburze powoduje też, że dobrze on syci, a nie dostarcza nadmiaru kalorii.
Sproszkowany topinambur na obniżenie poposiłkowej glukozy i stresu oksydacyjnego
Nadzwyczajne właściwości topinamburu dla cukrzyków to nie tylko teoria. Badanie z 2018 roku opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature wskazuje, że przyjmowanie sproszkowanego topinamburu (w połączeniu z fermentowaną soją) daje następujące efekty:
- obniżenie poposiłkowych poziomów glukozy,
- obniżenie stresu oksydacyjnego,
u osób z: nieprawidłową glikemią na czczo, nieprawidłową tolerancją glukozy i świeżo zdiagnozowaną cukrzycą. Niemal każda z 60 przebadanych osób odniosła te korzyści. Topinambur w formie proszku podawano wyselekcjonowanym ochotnikom przez 3 miesiące.
Topinambur jest bogatym źródłem minerałów
Dieta cukrzycowa to pewne ograniczenia i większe ryzyko niedoborów pokarmowych. Topinambur to bulwa niezwykle bogata w różnorodne minerały i witaminy. W topinamburze jest szczególnie dużo żelaza i potasu. Jest on więc po prostu bardzo odżywczym składnikiem cukrzycowej diety.
Topinambur pozwala obniżyć porcję węglowodanów w posiłku
Komponowanie diety dla cukrzyka wymaga ograniczenia porcji węglowodanów. Polacy przyzwyczajeni do sporych porcji ziemniaków niechętnie z nich rezygnują. Topinambur jest ich doskonałym zamiennikiem. Z topinamburu można przygotować chipsy, frytki, gotować go lub piec, a także serwować na surowo. Przypraw topinambur tak, jak bulwy ziemniaków.
Już podmiana części porcji ziemniaków na topinambur jest ogromną korzyścią dla cukrzyków i osób, które muszą monitorować poziomy glukozy.
fot. Topinambur to superfood dla cukrzyków/ Adobe Stock, kostrez
Topinambur a ziemniak w diecie cukrzyków
W porównaniu do ziemniaka topinambur sprawdza się w diecie cukrzycowej znacznie lepiej. Dlatego nazywa się topinambur „cukrzycowym ziemniakiem". Oto porównanie zestawu cech tych popularnych bulw w kontekście diety przyjaznej poziomom cukru:
| Składnik/ związek | Ziemniak | Topinambur |
| Energia | 79 kcal | 73 kcal |
| Indeks glikemiczny | 95 | 11 |
| Węglowodany przyswajalne | 16,5 g | 9,6 g |
| Błonnik | 1,5 g | 1,6 g |
| Potas | 446 mg | 429 mg |
| Żelazo | 0,37 mg | 3,4 mg |
Węglowodany w topinamburze
100 g bulw topinamburu dostarcza dokładnie 17 g węglowodanów, z czego węglowodany przyswajalne stanowią ok. 9,6 g, a błonnik to 1,6 g.
Topinambur zawiera ok. 8-13 g inuliny na 100 g. Pod wpływem temperatury i na skutek przechowywania część inuliny z topinamburu może przekształcić się we fruktozę, która jest cukrem przyswajalnym. Świeży topinambur ma więc mniej cukrów niż topinambur dłużej przechowywany.
Indeks glikemiczny topinamburu
Topinambur ma niski indeks glikemiczny równy 11. Bulwy topinamburu zaliczają się do produktów z bardzo niskim indeksem glikemicznym.
Według niektórych źródeł topinambur ma nawet niższy indeks glikemiczny równy 4, a inne dane podają, że sięga on 30. W każdym przypadku topinambur jest produktem z niskim IG.
Indeks glikemiczny topinamburu rośnie przy gotowaniu, pieczeniu i innej obróbce termicznej. Najniższy IG ma topinambur jedzony na surowo.
Jeśli zależy ci na utrzymaniu niskiego indeksu glikemicznego topinamburu, nie obieraj go i jedz w większych kawałkach. Purée z topinamburu ma znacznie wyższy IG niż topinambur w kawałkach.
Topinambur - wpływ na poziom cukru
Czy topinambur obniża cukier?
Topinambur nie obniży cukru bezpośrednio. Może jednak zdecydowanie przyczynić się do spadku poziomu glukozy długoterminowo. Nie licz na to, że cukier spadnie ci od razu po zjedzeniu porcji topinamburu. Włączaj go jednak regularnie do diety, jadaj zamiast wysokowęglowodanowych produktów, a sumaryczne poziomy glukozy będą lepsze, niż przed włączeniem topinamburu do jadłospisu.
Czy cukrzyk może jeść topinambur?
Cukrzycy mogą jeść topinambur, jest to wręcz wskazane! Mimo wszystko topinambur nie należy do produktów, które cukrzycy mogą jeść bez limitu. Zachowuj umiar, a topinambur w cukrzycy przyniesie ci tylko zalety.
Jak jeść topinambur, by skorzystać z jego właściwości przeciwcukrzycowych?
Topinambur w każdej formie jest cukrzykom bardzo polecany. Najbardziej skorzystasz z jego właściwości, jeśli zastąpisz topinamburem część węglowodanowego dodatku do posiłku np. ziemniaki, ryż lub chleb.
Przy cukrzycy i insulinooporności najlepiej jeść topinambur na surowo. Ma w tej formie najniższy indeks glikemiczny i najmniejszy wpływ na poziom glukozy we krwi. Inulina jest też zachowana w nierozłożonej, najzdrowszej formie.
W diecie cukrzycowej można umieszczać topinambur w wersji gotowanej, pieczonej i duszonej. Traktuj go jak każde inne warzywo. Unikaj jednak jedzenia purée z topinamburu i zup krem z topinamburem. Nie są przeciwwskazane, ale mają mniej zalet dla cukrzyków.
Oto przykłady sposobów umieszczenia topinamburu w diecie insulinowej:
- Pokrój topinambur w plasterki, polej dressingiem i zjedz w formie sałatki.
- Dodaj pieczony lub surowy topinambur do sałatki warzywnej.
- Zamień część ziemniaków z posiłku na topinambur.
- Zamiast chipsów ziemniaczanych, jedz jako przekąskę chipsy z topinamburu.
- Surowy topinambur traktuj jako przekąskę i jedz go np. ze zdrowym dipem z hummusu.
fot. Pieczony topinambur - idealny posiłek dla cukrzyków/ Adobe Stock, Esin Deniz
Źródła:
Czytaj także:
Dynia a cukrzyca i poziom cukru we krwi. Jak jeść dynię, by obniżyć jej indeks glikemiczny?
Poprawiają wrażliwość na insulinę i obniżają cukier. Borówki amerykańskie to superfood dla cukrzyków
Słodkie lekarstwo Indian na cukrzycę. Świdośliwa to owoc, który powinien poznać każdy diabetyk
Truskawki a cukrzyca i insulinooporność. Czy przy problemach z cukrem poleca się jedzenie truskawek?
