Zastanawiasz się, czy pierogi są zdrowe? Obok naleśników, to jedna z ulubionych potraw mącznych Polaków. Czy należą do produktów prozdrowotnych zalecanych w zbilansowanej diecie? Wszystko zależy od tego, z czego są zrobione i jak są przygotowywane. W Polsce najczęściej przygotowuje się pierogi z mięsem, kiszoną kapustą z grzybami oraz z twarogiem – na słodko lub z ugotowanymi ziemniakami i z dodatkiem podsmażonej cebuli (pierogi ruskie). W okresie letnim popularne są również te z owocami sezonowymi (jagody, truskawki itp.). Obecnie coraz większym zainteresowaniem cieszą się również bardzo zdrowe pierogi ze szpinakiem oraz roślinami strączkowymi, np. soczewicą.
Spis treści:
Czy pierogi są zdrowe?
Wszystko zależy od tego, z czego są przygotowywane i jak są poddawane obróbce termicznej. Zwykle pierogi przygotowywane są z oczyszczonej mąki pszennej, ponieważ zawiera ona najwięcej glutenu, dzięki czemu pierogi są elastyczne i dobrze się sklejają. Niestety taka mąka nie jest zdrowa, ponieważ ma bardzo mało błonnika, witamin i składników mineralnych (witaminy z grupy B, magnez, żelazo, cynk itp.).
Pierogi warto więc przygotowywać z mąki pełnoziarnistej – pszennej lub całkowicie albo częściowo zamienionej na inny gatunek zboża.
Kolejnym składnikiem tej potrawy, który decyduje o tym, czy pierogi są zdrowe, jest oczywiście farsz. Najzdrowsze są te warzywne – z kapustą i grzybami oraz roślinami strączkowymi (chociaż dla niektórych dość ciężkostrawne). Polecane są również pierogi ze szpinakiem, ale bez dodatku tłustej fety. Ograniczać natomiast trzeba pierogi z mięsem, chyba że przygotowywane są z chudego mięsa dobrej jakości.
Pierogów nie należy przysmażać na tłuszczu. Stają się wówczas bardzo kaloryczne, ciężkostrawne, długo zalegają w żołądku, a na ich chrupiącej skorupce wytwarza się rakotwórczy akryloamid. Dlatego też najlepiej spożywać pierogi prosto z wody lub ewentualnie pieczone w piekarniku. Pierogi najlepiej spożywać bez żadnych dodatków typu skwarki, okrasa czy śmietana i cukier.
Czy pierogi ruskie są zdrowe?
Farsz do pierogów ruskich to mieszanka twarogu i ziemniaków, które nie są jakoś specjalnie prozdrowotnymi składnikami. Jeśli do farszu użyje się pełnotłustego twarogu, takie pierogi będą dostarczać tłuszcz zwierzęcy, który według dietetyków do najzdrowszych nie należy. Jeśli jednak ciasto zostanie przygotowane z mąki razowej, a twaróg będzie chudy, to takie pierogi ruskie będą znacznie zdrowsze od tradycyjnych i mniej kaloryczne.
Czy gotowe pierogi ze sklepu są zdrowe?
Warto przeczytać etykietę takiego wyrobu, dlatego że wśród gotowych pierogów można znaleźć takie z bardzo dobrym (krótkim!) składem, ale i takie ze składem, który potrafi mocno zadziwić.
Oto przykładowy skład gotowych pierogów: mąka pszenna, woda, kapusta kwaszona 22%, cebula smażona, olej rzepakowy, sól, grzyby 1%, ekstrakt drożdżowy, maltodekstryna, substancja konserwująca – sorbinian potasu, pieprz, cukier, drożdże, marchew, pietruszka, aromat.
Pierogi mrożone: mąka pszenna, woda, mięso wieprzowe 17%, mięso wołowe 4%, cebula, koncentrat białka sojowego, tłuszcz wieprzowy, tłuszcz roślinny, błonnik pszenny, sól, przyprawy, barwnik: beta karoten.
A przecież prawdziwa gospodyni robi klasyczne pierogi z mąki, jajek, wody i odrobiny oleju. Niestety takie kupne pierogi „tradycyjne” czy „domowe” zwykle nie mają nic wspólnego z tradycją i zdrowiem.
Czy pierogi są tuczące?
Wartość energetyczna pierogów jest bardzo różna i zależy od składników i wielkości porcji. Poniżej kaloryczność różnych rodzajów pierogów (w 100 g):
- pierogi ruskie – 218 kcal,
- z kapustą i grzybami – 170 kcal,
- z truskawkami – 146 kcal,
- z mięsem – 205 kcal,
- z twarogiem – 239 kcal.
Warto wiedzieć, że mąka razowa użyta do przygotowania ciasta na pierogi, poza zawartością cennych dla zdrowia składników, dostarczają też więcej błonnika niż tradycyjne. Obecność błonnika sprawia, że węglowodany z mąki wchłaniają się wolniej, co spowalnia wzrost poziomu cukru we krwi i na dłużej zapewnia sytość.
Czy pierogi są lekkostrawne?
W diecie lekkostrawnej jest miejsce na pierogi z serem (bez cebuli) oraz pierogi z chudym niezbyt mocno przyprawionym mięsem. W obu wersjach pierogi powinny być z wody, nie z patelni. Polewać je można jogurtem naturalnym.
Najbardziej ciężkostrawne są pierogi z kapustą i grzybami, smażone, polewane tłuszczem i skwarkami, z cebulą lub przyprawiane czosnkiem.
Opracowanie: mgr Hanna Stolińska-Fierorowicz, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie.
Treść artykułu pierwotnie opublikowano 26.11.2010 r.
Czytaj także:
Ile kalorii mają owoce i które z nich są najbardziej kaloryczne? Tabela kalorii owoców
Czy kukurydza jest dobra na odchudzanie? Ile kcal ma kolba kukurydzy?
Ile kalorii mają pierogi z jagodami, a ile jagodzianki? Sprawdź, jak jeść jagody by nie tuczyły
Ile kalorii mają pomidory różnego rodzaju? Czy na diecie można jeść pomidory bez ograniczeń?
