Przykładem żywności, wykazującej specyficzne, pożądane efekty fizjologiczne organizmu człowieka jest tzw. „żywność funkcjonalna". Jest to koncepcja żywności, według której ma ona dawać zdrowotne korzyści poza żywieniowymi. Koncepcja ta wywodzi się z tradycji filozoficznej Wschodu, w której pożywienie uważane jest za lek.
Wymagania
Żywność funkcjonalna musi spełniać odpowiednie wymagania: powinna posiadać w swym składzie obok naturalnych składników zwiększone stężenie składnika aktywnego, który w niej występuje lub dodatek takiego składnika aktywnego, który nie jest zawarty w samym środku spożywczym. Żywność funkcjonalna powinna mieć korzystny wpływ na organizm człowieka i to musi był naukowo udowodnione. To pożywienie, które jest częścią normalnej diety, więc nie może być podawane w formie tabletek, drażetek czy kapsułek.
Zobacz także: Zafałszowana żywność - czy wiesz, co jesz?
Co to jest żywność funkcjonalna?
Rynek żywności funkcjonalnej wciąż się rozwija. Obecnie dostępne produkty zawierają zazwyczaj dodatek substancji bioaktywnych. mogących pozytywnie wpływać na nasze zdrowie.
- Z zawartością steroli
Do żywności funkcjonalnej zaliczają się np. margaryny zawierające sterole roślinne, które zmniejszają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Dodatek fitosteroli do produktów spożywczych ma za zadanie obniżyć poziom cholesterolu we krwi, tym samym zmniejszając ryzyko chorób serca.
- Z kwasami omega 3
Obok żywności wzbogaconej w sterole roślinne, na rynku żywności funkcjonalnej znajdziemy także taką, która wzbogacona została w kwasy tłuszczowe z rodziny omega 3. Rozpowszechnienie asortymentu żywności wzbogaconej tymi kwasami tłuszczowymi wynika z faktu, że pełnią one szereg korzystnych funkcji w naszym organizmie. Kwasy tłuszczowe omega 3, jako ważne składniki błon komórkowych, wpływają na ciśnienie tętnicze oraz odpowiedź zapalną organizmu. Ponadto kwasy tłuszczowe omega 3 uczestniczą w pracy naszego układu nerwowego i mają wpływ na prawidłowy rozwój mózgu. Niewielkie spożycie tych kwasów przez kobiety ciężarne zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu oraz stwarza zagrożenie dla prawidłowego rozwoju płodu. Kwasy tłuszczowe omega – 3 uczestniczą w prawidłowym rozwoju narządu wzroku u dziecka. Obecnie na rynku znajdziemy coraz więcej żywności wzbogacanej w te kwasy tłuszczowe, są to np.: przetwory mleczne (jogurty, twarożki i inne), koncentraty spożywcze, produkty do żywienia niemowląt i dzieci. Należy zaznaczyć, że żywność wzbogacona w kwasy tłuszczowe omega 3 nie może być długo przechowywana, a trwałość produktu wzrasta wraz z ograniczeniem jego dostępu do światła i tlenu.
Zobacz także: Żywność ekologiczna - czy na pewno zdrowsza?
- Probiotyczna
Żywność probiotyczna należy do szerokiego asortymentu żywności funkcjonalnej. Przykładami żywności probiotycznej są: jogurty, kefiry, fermentowane napoje mleczne, soki i napoje warzywne i owocowe, zawierające w swym składzie żywe kultury bakterii fermentacji mlekowej. Żywność ta poprzez zawartość bakterii probiotycznych zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory np. jelita grubego. Ponadto bakterie fermentacji mlekowej zwiększają masę resztek pokarmowych w jelitach i przyspieszają ruchy jelit co przeciwdziała zaparciom. Wykazano również wpływ bakterii probiotycznych na obniżanie poziomu cholesterolu we krwi – żywność ta może więc przyczyniać się także do obniżenia ryzyka chorób krążenia.
- Dla chorych
Żywnością funkcjonalną są również produkty spożywcze przeznaczone dla osób cierpiących na nietolerancje pokarmowe. Żywność funkcjonalna dla grupy osób nie tolerujących glutenu jest pozbawiona tego składnika w swoim składzie, a konsumenta informuje o tym znak przekreślonego kłosa na opakowaniu produktu.
Kiedy efekty?
Należy zaznaczyć jednak, że pozytywne efekty zdrowotne wynikające z konsumpcji żywności wzbogacanej możliwe są do osiągnięcia przy systematycznym spożywaniu tych produktów.
Żywność funkcjonalna jest cennym uzupełnieniem codziennej diety, korzystnie oddziałującym na nasze zdrowie. Sprawia to, że jest ona coraz bardziej modna i powszechna w naszych domach. Na rynku żywnościowym skutkuje to wciąż rosnącym asortymentem tej żywności.
