Gimnastyka artystyczna na świecie zwykle nazywana jest gimnastyką rytmiczną, a pod pojęciem gimnastyki artystycznej w innych krajach ukrywa się gimnastyka sportowa. Aby zorientować się podczas transmisji z zawodów, z jaką dyscypliną sportową mamy do czynienia, warto zwrócić uwagę na to, czy gimnastyczka lub gimnastyczki ćwiczą na macie, czy robią to z przyborami i czy ich ruchy są taneczne, płynne, pełne gracji, jakby nie wymagały wcale siły. Jeśli tak, to jest to transmisja z gimnastyki artystycznej właśnie.
Spis treści:
- Na czym polega gimnastyka artystyczna
- Gimnastyka artystyczna – figury
- Zasady gimnastyki artystycznej
- Kategorie w gimnastyce artystycznej
- Czy gimnastyka artystyczna szkodzi zdrowiu?
Na czym polega gimnastyka artystyczna?
Gimnastyka artystyczna polega na wykonywaniu układu ćwiczeń z przyborem lub bez na specjalnej macie. Ćwiczenia mają oprawę muzyczną, a układ ćwiczeń jest dopasowany do jej charakteru i rytmu. Relatywnie niewiele jest tu elementów akrobatycznych, za to dużo tanecznych. To sprawia, że sylwetki dziewczynek i kobiet uprawiających tę dyscyplinę są zwykle smukłe i mniej umięśnione niż w przypadku zawodniczek uprawiających gimnastykę sportową czy akrobatykę.
Czym różni się gimnastyka artystyczna od akrobatyki?
W akrobatyce jest więcej elementów dynamicznych (salt, rundaków, przerzutów w przód i tył. W akrobatyce sportowej wykonuje się też ćwiczenia na batucie i skoki na ścieżce, a nie wykonuje się ćwiczeń z przyborami. Akrobatykę uprawiają zarówno mężczyźni jak i kobiety.
Jeszcze inną dyscypliną sportową jest gimnastyka sportowa mężczyzn i kobiet. Polega na wykonywaniu ćwiczeń na przyrządach oraz układów na macie. Ma ona wiele wspólnego zarówno z gimnastyką artystyczną, zwłaszcza w ćwiczeniach na macie (wykonywane bez przyborów), ale i z akrobatyką.
Gimnastyka artystyczna – figury
W układach gimnastyki artystycznej najczęściej spotyka się następujące figury:
- przewrót w przód i przewrót w tył,
- stanie na rękach lub ręce,
- gwiazda,
- mostek,
- przejście w przód i przejście w tył (łączą figury zwane mostkiem i staniem na rękach),
- szpagat,
- salto,
- skoki.
Do tego dochodzą figury wykonywane przyborami i z przyborami.
Osoby zainteresowane mogą zajrzeć do oficjalnych wytycznych dotyczących sposobu oceniania poszczególnych figur w dokumencie Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej. W dokumencie tym znajduje się szczegółowa lista figur i opis ich poprawnego wykonania.
Układ polega na płynnym, tanecznym przechodzeniu od figury do figury i poprawnym ich wykonywaniu. W układzie z przyborami w ten schemat wplatane są elementy związane z wyrzutem i łapaniem przyborów. W przypadku wstążki ważne jest, aby szarfa cały czas była w ruchu. W układzie ze skakanką znajdują się jeszcze przeskoki przez nią.
Zasady gimnastyki artystycznej
Występy zawodniczek oceniane przez sędziów. To oni decydują, na jakim poziomie zostały wykonane skoki, piruety, elementy gimnastyczne i taneczne. Oceniają też wartość artystyczną układu, gibkość ciała zawodniczek i umiejętność posługiwania się przyborami.
Układ oceniają dwie komisje:
- D – ocenia poprawność wykonywanych elementów,
- E – komisja odejmująca od wyjściowych 10,00 punktów punkty za błędy w ćwiczeniu.
Przybory używane w gimnastyce artystycznej
Zawodniczki prezentują układy z wykorzystaniem następujących przyborów:
- wstążka,
- maczugi,
- obręcz podobna do hula-hop,
- skakanka.
Jedną z konkurencji gimnastyki artystycznej jest też układ taneczno-akrobatyczny wykonywany na macie bez przyborów.
Czas trwania występów gimnastyki artystycznej
W gimnastyce artystycznej zawodniczki układ indywidualny wykonują przez 1:15 do 1:30 min. Ćwiczą przy podkładzie muzycznym, który powinien być dopasowany charakterem do ćwiczeń. Każda startująca przygotowuje 4 układy z przyborami (jeden z nich może być bez przyborów).
Układy zbiorowe, tzw. zbiorówki, wykonuje 5-6 zawodniczek. Prezentacja trwa ok. 2,5 minuty. Zespół może ćwiczyć z dwoma różnymi przyborami. Podczas występu gimnastyczki mogą się między sobą nimi wymieniać.
Plansza do gimnastyki artystycznej
Obszar, poza jaki zawodniczka nie może wyjść w czasie występu, to kwadratowa mata o boku 13 metrów. Każde wyjście poza wyznaczony obszar jest karane obniżeniem oceny występu.
Zawody w gimnastyce artystycznej
Najwyższą rangę mają Letnie Igrzyska Olimpijskie. Kolejnym cennym trofeum, jakie może zdobyć gimnastyczka, jest medal Mistrzostw Świata. Rozgrywane są też zawody niższej rangi – mistrzostwa kraju lub regionu.
Kategorie w gimnastyce artystycznej
Gimnastyczki startują w następujących kategoriach wiekowych i związanych z umiejętnościami:
- klasa młodzieżowa – dzieci do lat 9,
- Młodziki/Klasa III – dzieci do lat 10,
- Junior Młodszy/Klasa II/Novice – dzieci do lat 12,
- Junior/Klasa I,
- Senior/Klasa M.
W mistrzostwach i imprezach międzynarodowych rangi mistrzowskiej w kategorii seniorów startować mogą zawodniczki kończące w danym roku 16 lat (i starsze).
Czy gimnastyka artystyczna szkodzi zdrowiu?
Trening i zajęcia gimnastyki artystycznej obejmują wszechstronne ćwiczenia: gibkości, ćwiczenia baletowe, taneczne oraz doskonalenie posługiwania się przyborami. Regularnie wykonywany kształtują:
- poprawną postawę,
- świadomość ciała,
- koordynację ruchową,
- gibkość,
- grację ruchu.
Gimnastyka artystyczna jest dyscypliną techniczną, niewymagającą rozwijania dużej siły i muskulatury. Dość harmonijnie kształtuje siłę i gibkość i jest sportem mniej kontuzjogennym niż akrobatyka i gimnastyka sportowa.
Każdy sport uprawiany w wymiarze amatorskim przynosi korzyści zdrowotne. Z uprawianiem sportu na poziomie mistrzowskim może być jednak obarczone większym ryzykiem kontuzji.
Treść artykułu opublikowana pierwotnie 27.09.2019.
Czytaj także:
Na czym polega Capoiera?
Co może ci dać taniec
Stretching – jak należy się rozciągać
